Ô tô điện và những câu hỏi vừa được giới chuyên gia năng lượng giải mã

Theo dõi KTMT trên

Ô tô điện, phương tiện giao thông tất yếu của tương lai?

Theo trang tin công nghệ trực tuyến của Liên minh châu Âu (EU) Euronews, số trung tuần tháng 4/2022, tác động trực tiếp của cuộc khủng hoảng năng lượng đang được hầu hết mọi người cảm nhận, đặc biệt là những hộ gia đình có thu nhập trung bình thấp. Nhiều người băn khoăn không biết phải làm gì để cắt giảm chi phí nhiên liệu cho các phương tiện đi lại để làm ăn. Xa hơn, vào năm 2030 và tầm nhìn năm 2050, khi mục tiêu phát thải ròng bằng ‘0’ trở thành hiện thực, nhiên liệu hóa thạch bị thu hẹp thì mọi người phải sớm chọn cho mình loại phương tiện sạch, rẻ hơn và an toàn hơn.

Đề cập chủ đề này, Euronews vừa cung cấp cho chúng ta những thông tin cần thiết khi mọi người đang do dự chuyển sang dùng phương tiện giao thông chạy điện hay hybrid (xe lai)? Để có quyết định kịp thời, đúng đắn, nhất là khi năng lượng khan hiếm và mục tiêu chuyển đổi năng lượng trong tương lai.

Trước tiên, chúng ta cần hiểu sơ qua về ô tô điện nói riêng và phương tiện chạy điện nói chung. Ô tô điện (electric cars) còn được biết đến với cái tên phương tiện giao thông chạy bằng pin (battery-powered electric vehicles hay BRV), việc sử dụng năng lượng thường được lưu trữ trong pin sạc. Kể từ năm 2008, ô tô điện đã gặt hái nhiều thành tựu nhờ những tiến bộ về pin, sự lo ngại về việc tăng giá dầu và mong muốn giảm phát thải khí nhà kính và tận dụng các khoản tín dụng thuế, trợ cấp và các ưu đãi khác từ phía chính phủ.

Sạc một chiếc xe điện có thể được thực hiện tại nhiều trạm sạc, những trạm sạc này được lắp đặt ở cả nhà lẫn nơi công cộng. Ví dụ hai loại xe điện bán chạy nhất mọi thời đại, đó là Nissan Leaf và Tesla Model S, được Cục Bảo vệ Môi sinh Mỹ đánh giá có khoảng cách mỗi lần sạc pin lên tới 151 dặm (243 km) và 335 dặm (539 km) tương ứng. Tính đến tháng 12/2018 đã có hơn 380.000 chiếc xe chạy điện và hơn 5,3 triệu xe hybrid chạy điện và cắm điện hạng nhẹ đang được thương mại trên toàn thế giới. Tính đến thời điểm này, tỷ lệ xe điện chiếm khoảng 1 trên 250 xe (0,40%) lưu thông trên đường.

Câu hỏi được những người mua xe điện quan tâm:

Theo Euronews, đây là chủ để được nhiều người quan tâm nhất, nó được giải thích dựa trên cơ sở khoa học và thực tiễn của ngành công nghiệp xe hơi thế giới.

Thứ nhất: Phạm vi hoạt động của xe điện (BEV) so với ICEV (xe ô tô chạy bằng động cơ đốt trong)?

Phạm vi hoạt động của xe điện nhìn chung giống như xe ô tô chạy bằng nhiên liệu xăng, dầu và tốt hơn đáng kể so với các loại xe hybrid. Ô tô điện, còn được gọi là xe điện chạy bằng pin (BEV), thường có phạm vi hoạt động lên đến 350 km cho một lần sạc. Trong bối cảnh giá xăng dầu tăng cao thì việc dùng xe điện có thể là câu trả lời để giảm thiểu ô nhiễm và mang lại nhiều tác dụng cho con người lẫn môi trường.

Khác với ô tô sử dụng động cơ đốt trong hay ICEV (Internal combustion engine vehicle), người ta thường quen với các thông số như l/100 km hay dung tích bình xăng, xe điện lại có thông số hoàn toàn mới như dung lượng pin, công suất động cơ hay tốc độ sạc lại. Trong khi ICEV chỉ mất vài phút là có thể đổ đầy bình nhiên liệu, thì BEV lại hoàn toàn khác, nó phụ thuộc vào nguồn điện sạc của thiết bị đầu cuối, công suất sạc của từng loại sạc khác nhau là điều cần thiết và quan trọng. Sau khi hết pin, nó có thể được sạc lại tới 80% trong vòng vài giờ, hoặc thậm chí trong nửa giờ đối với một số kiểu máy hiệu suất, tùy thuộc vào nguồn điện có sẵn và các phương tiện sạc.

Theo Bộ Năng lượng Mỹ (DoE), chi phí cung cấp nhiên liệu cho một chiếc xe điện chỉ bằng một nửa so với một chiếc ô tô chạy bằng động cơ đốt trong. Ngoài ra, xe điện có ít bộ phận hơn so với xe ô tô truyền thống giúp người dùng có thể tiết kiệm một khoản chi phí không nhỏ khi bảo dưỡng và sửa chữa.

Thứ hai: Pin xe điện hiện nay có tốt hơn trước không?

Tốt hơn nhờ những tiến bộ khoa học, công nghệ, động cơ pin của BEV thực sự được cải tiến thiết kế để kéo dài thời gian sử dụng của chính chiếc xe đó.

Hiện tại, khoảng 80% tuổi thọ của pin là 12 đến 15 năm. Con số này cũng đang không ngừng tăng lên và thậm chí có thể tăng lên tới 20 năm trong tương lai gần. Khi mua một chiếc xe điện, người dùng nên chú ý vào dung lượng pin, được tính bằng kWh. Theo Vinfastauto.com, pin của dòng xe điện đang "hot" tại Việt Nam hiện nay là VF e34 với dung lượng 42 kWh. Hiện tại, pin ô tô điện có dung lượng dao động từ 20 kWh đến 100 kWh. Ví dụ xe Vfe34 sử dụng pin 42 kWh, hay Porsche Taycan Turbo S lại có dung lượng pin 93,4 kWh.

Thứ ba: Có thể mua xe điện “second-hand” để dùng được không?

Phải nói ngay rằng được, thậm chí, tại một số thị trường, xe điện cũ còn được săn đón và đắt hơn cả xe mới. Tương tự như cách tiếp cận khi mua một chiếc xe ICEV đã qua sử dụng, người mua cần nhờ các chuyên gia kỹ thuật đánh giá thời gian sử dụng còn lại của chiếc xe để đưa ra mức giá tin cậy. Đối với các loại pin hiện đại, có phần mềm phân tích giúp giải quyết vấn đề này nên rất an tâm.

Hộ chiếu pin sắp tới của EU sẽ chứa tất cả thông tin liên quan để cung cấp ước tính tuổi thọ pin với nỗ lực tối thiểu. Trong trung hạn, việc mua ô tô điện đã qua sử dụng sẽ dễ dàng hơn, rẻ hơn và đáng tin cậy hơn so với ô tô ICEV thông thường và phù hợp với túi tiền của nhiều người. Theo giới quan sát năng lượng, ô tô điện đã qua sử dụng là cách sử dụng phương tiện giao thông thông minh, rẻ nhất và thân thiện với môi trường nhất.

Thứ tư: Xe điện tốn bao nhiêu tiền để chạy?

Các chi phí khác nhau tùy thuộc vào điều kiện giá của địa phương, nhưng xe điện chạy ngày nay luôn rẻ hơn xe chạy bằng nhiên liệu thông thường. Chi phí nhiên liệu luôn bất ổn, trong khi chi phí điện ổn định hơn. Riêng tại EU và nhiều nước khác trên thế giới, người dùng có thể được trợ cấp và miễn trừ một số loại thuế nếu mua xe điện, giúp giảm tổng chi phí.

Kể từ năm 2020, bất kỳ chủ sở hữu xe điện nào ở EU cũng đủ điều kiện tham gia chương trình tín chỉ carbon để góp phần cải thiện tiêu chuẩn khí thải. Điều này có thể giúp bạn tiết kiệm từ 250 - 550 € mỗi năm. Và do xe có ít bộ phận chuyển động hơn và ít sử dụng phanh hơn (vì xe điện chủ yếu phanh sử dụng cảm ứng để sạc pin), nên chi phí bảo dưỡng thấp hơn khoảng 60 đến 90% so với xe ICEV. Tuy nhiên, tại EU bảo hiểm cho ô tô điện có thể cao hơn vì chúng có một số đặc tính đặc biệt, đặc biệt là pin, vì đây là một thành phần quan trọng làm tăng chi phí tổng thể của một chiếc ô tô điện.

Thứ năm: Xe điện sẽ tác động đến nền kinh tế chung?

Xe điện chắc chắn sẽ có tác động không nhỏ đến nền kinh tế và đối với những người mới sử dụng, rẻ hơn khi vận hành và có lợi cho các hộ gia đình có thu nhập thấp. Tuy nhiên, về tổng nhu cầu xe điện gia tăng đồng nghĩa với việc phải cải tạo, nâng cấp cơ sở hạ tầng, nhất là các trạm sạc. Và các cơ sở hạ tầng này sẽ cần phải có nhân lực có chuyên môn, vừa tạo thêm công việc làm mới lại xuất hiện cả những trở ngại mới, nhất là nhu cầu về chuỗi cung ứng…

Cơ sở hạ tầng mới đòi hỏi những kỹ năng mới và khác biệt trong sản xuất. Điều này có nghĩa, các cơ hội mới cho các quốc gia, như Vương quốc Anh hẳng hạn, quốc gia này không phát triển mạnh mẽ trong lĩnh vực sản xuất ICEV trong những thập kỷ gần đây thì có thể sẽ phải đối mặt với sự cạnh tranh từ các quốc gia khác ngoài EU. Phải thừa nhận rằng sẽ có ít công việc hơn trong việc bảo trì xe hơi, nhưng triển vọng kinh tế tổng thể dường như lại lớn hơn so với ở cấp độ cá nhân hay gia đình.

Thứ sáu: Liệu ô tô điện sẽ rẻ hơn trước khi có lệnh cấm xe ICEV vào năm 2035?

Chắc chắn, bởi công nghệ pin không ngừng được cải tiến, chi phí có thể giảm khoảng 50% vào năm 2030. Chưa hết, phương tiện chạy điện được chế tạo đơn giản, ít thiết bị động (chuyển động) hơn rất nhiều so với dòng xe ICEV. Do đó, chi phí sản xuất có thể giảm từ 20 đến 40% vào năm 2030.

Thứ bảy: Mức độ an toàn của xe điện và khi dùng trong các môi trường khác nhau?

Theo Euronews, chỉ cần nhìn vào xe điện của Tesla là thấy ngay câu trả lời, có vẻ như xe điện an toàn hơn ICEV. Telsa liên tục được xếp hạng là dòng xe an toàn nhất trong các cuộc thử nghiệm va chạm vì pin của dòng xe này cực kỳ ổn định.

Tương tự, thời tiết dường như không có tác động lớn hơn đến chức năng của xe điện so với xe chạy bằng xăng. Na Uy có nhiều xe điện nhất trên đầu người, do đó, rõ ràng là cái lạnh khắc nghiệt của đất nước này không ảnh hưởng đến tính năng của xe hay khiến mọi người khó chịu. Trong trường hợp thời tiết xấu, trớ trêu thay, xe điện lại an toàn hơn xe ICEV. Điều này là do hệ thống điện được làm kín hoàn toàn theo tiêu chuẩn cao nhất. BEV không yêu cầu khí nạp như động cơ đốt trong. Chúng có thể lái qua vùng nước sâu mà không làm ô nhiễm dầu vì không có nguy cơ rò rỉ xăng dầu.

KHẮC NAM - CHUYÊN GIA TẠP CHÍ NĂNG LƯỢNG VIỆT NAM (THEO: EURONEWS - 4/2022)

Link:

1/https://www.euronews.com/green/2022/03/28/should-you-buy-an-electric-car-7-of-the-biggest-myths-debunked-by-experts

Theo Tạp chí Năng lượng Việt Nam