Nhiều điểm sáng nổi bật trong bức tranh kinh tế 10 tháng đầu năm 2022

Theo dõi KTMT trên

Tiếp đà phát triển mạnh, dẫn đầu khu vực Đông Nam Á về phục hồi sau đại dịch Covid-19

Mới đây, tại phiên họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 10/2022, các thành viên Chính phủ đã xem xét, thảo luận về: Tình hình Kinh tế - Xã hội tháng 10 và 10 tháng năm 2022, nhiệm vụ giải pháp những tháng cuối năm; tình hình thực hiện Chương trình phục hồi và phát triển Kinh tế - Xã hội, 3 chương trình mục tiêu quốc gia; thực hiện giải ngân vốn đầu tư công kế hoạch năm 2022 và một số nội dung quan trọng khác.

Về kinh tế - xã hội, các thành viên Chính phủ thống nhất nhận định : Trong điều kiện dịch bệnh được kiểm soát tốt, kinh tế - xã hội nước ta tháng 10 và 10 tháng tiếp tục đà phục hồi, phát triển nhanh và mạnh với nhiều điểm sáng, nổi bật là kinh tế vĩ mô duy trì ổn định; lạm phát được kiểm soát, chỉ số giá tiêu dùng bình quân 10 tháng tăng 2,89%. Các cân đối lớn được bảo đảm: thu ngân sách 10 tháng ước đạt 103,7% dự toán, tăng 16,2%; kim ngạch XNK đạt hơn 616 tỷ USD, tăng 14,1%, xuất siêu 9,4 tỷ USD, riêng tháng 10 xuất siêu 2,27 tỷ USD; an ninh lương thực được bảo đảm, xuất khẩu lương thực đạt 45 tỷ USD, trong đó có trên 6 triệu tấn gạo; an ninh năng lượng được bảo đảm, cơ bản cung cấp đủ điện cho sản xuất và sinh hoạt; cung ứng lao động cơ bản đáp ứng nhu cầu, số lao động đang làm việc trong các doanh nghiệp và công nghiệp tăng 0,8% so với tháng trước và tăng 10,2% so với cùng kỳ.

Sản xuất công nghiệp tiếp đà phục hồi. Chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp (IIP) tháng 10 tăng 6,3% so cùng kỳ và 10 tháng tăng 9%. 61/63 tỉnh, thành có chỉ số công nghiệp 10 tháng tăng. Sản xuất nông, lâm nghiệp, thủy sản ổn định và có tăng trưởng, bảo đảm tiến độ sản xuất, tái đàn, tái vụ, phục vụ nhu cầu dịp cuối năm và trong dịp Tết Nguyên đán sắp tới.

Thương mại, dịch vụ sôi động, phục hồi nhanh ở tất cả các ngành. Tổng mức bán lẻ hàng hóa, doanh thu dịch vụ giữ xu hướng tháng sau cao hơn tháng trước, tổng 10 tháng đạt gần 4,65 triệu tỷ đồng, tăng 20,2% so với cùng kỳ năm trước, tăng 13,9% so với cùng kỳ năm 2019. Khách quốc tế đến Việt Nam 10 tháng đạt gần 2,4 triệu lượt, tăng 18,8 lần so cùng kỳ. Tình hình đăng ký doanh nghiệp khởi sắc, số doanh nghiệp thành lập mới và trở lại hoạt động trong 10 tháng là 178.500 doanh nghiệp, tăng 38,3% so cùng kỳ, gấp gần 1,5 lần số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường.

Các lĩnh vực văn hóa - xã hội được tập trung chỉ đạo và đạt nhiều kết quả, trong đó đã thực hiện tốt công tác phòng, chống hiệu quả dịch Covid - 19 và các dịch bệnh khác, không để dịch chồng dịch. Từ tháng 7/2021 đến nay đã hỗ trợ hơn 87,5 nghìn tỷ đồng cho hơn 55,26 triệu lượt người lao động và gần 851.000 người sử dụng lao động. Các hoạt động văn hóa, thể thao diễn ra sôi động, nhiều sự kiện được tổ chức thành công, góp phần phát triển du lịch.

Công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực được tăng cường. Cải cách thủ tục hành chính tiếp tục được đẩy mạnh; các Nghị định về tổ chức bộ máy và chức năng, nhiệm vụ các bộ, ngành tiếp tục được tập trung hoàn thiện, ban hành với tinh thần giảm đầu mối, giảm khâu trung gian. An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững; công tác đối ngoại được đẩy mạnh. Nhiều dự án, vấn đề tồn đọng hoặc các vấn đề nóng, đột xuất phát sinh được tập trung chỉ đạo, xử lý quyết liệt, giải quyết phù hợp, hiệu quả.

Nhiều tổ chức quốc tế tiếp tục đánh giá tích cực về tình hình kinh tế - xã hội của Việt Nam và dự báo lạc quan về tốc độ tăng trưởng năm 2022 và 2023, trong đó, dự báo về tăng trưởng GDP năm 2022 hầu hết ở mức từ 7,5-8,2%. Nikkei Asia đánh giá Việt Nam dẫn đầu khu vực Đông Nam Á về đà phục hồi sau đại dịch Covid-19 (đứng thứ 8 thế giới).

Đa dạng hoá dòng vốn đầu tư nước ngoài

Không chỉ nâng chất dòng vốn ngoại, mà song song với đó, một giải pháp được mở ra trong thời gian tới, đó là cần thiết phải đa dạng hoá của dòng vốn, tận dụng được các dòng vốn từ các thị trường khác, ví dụ như vùng Vịnh hay OECD chẳng hạn.

Ông Abdala Abuassi - Quỹ đầu tư Nông nghiệp Amima, UAE cho biết: Khi đầu tư vào một quốc gia, chúng tôi quan tâm tới sự cam kết, tính nhất quán và những thành tích của quốc gia ấy thời gian qua. Những gì chúng tôi đang thấy được từ Việt Nam đều là những tín hiệu tích cực. Nó thôi thúc chúng tôi sang Việt Nam để đi tìm cơ hội cho mình.

Bên cạnh đó, ông Yoshiki Takeuchi  Phó Tổng Thư ký Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) cho biết: Trong bối cảnh kinh tế thế giới có nhiều khó khăn, lạm phát nhiều nền kinh tế tăng cao, thì lạm phát tại Việt Nam vẫn được kiểm soát tốt. Bình quân 9 tháng đầu năm, CPI chỉ tăng 2,7%, mức này thấp hơn đáng kể so với hầu hết các nước OECD. Việt Nam cũng là một trong số ít quốc gia tránh được suy thoái liên quan tới Covid-19. Triển vọng tăng trưởng của Việt Nam tương đối mạnh. Điều này được thúc đẩy một phần bởi đầu tư nước ngoài, khi nhiều công ty trong khối OECD đang hướng đến Việt Nam để đa dạng hóa chuỗi cung ứng của họ.

Nâng chất thu hút đầu tư nước ngoài

Lãi suất toàn cầu gia tăng cũng khiến dòng vốn đầu tư có xu hướng quay đầu. Với Việt Nam, dù số vốn FDI thực hiện đạt kỷ lục cùng kỳ 5 năm qua, nhưng ngược lại, dòng vốn FDI đăng ký lại có xu hướng giảm. Con số 10 tháng đạt 22, 46 tỷ USD, giảm 5,4% so với cùng kỳ. Thực tế này cũng đặt ra lo ngại về dòng vốn FDI chảy vào nền kinh tế trong những quý tiếp theo. Trong bối cảnh đó, xu hướng chú trọng vào chất của dòng vốn ngoại trong giai đoạn tới càng được nhắc tới nhiều hơn.

Ông Kwak Soo Hyuk, Tổng Giám đốc Công ty TNHH LS Electric Việt Nam, cho biết: "Việt Nam nằm ở vị trí trung tâm của khu vực Đông Nam Á, là một trong những thị trường rất tiềm năng và rộng. Bên cạnh đó, Việt Nam có nguồn lao động dồi dào và các cơ sở hạ tầng trong lĩnh vực điện được đầu tư chú trọng. Chính phủ Việt Nam cũng đã có những chính sách linh hoạt, hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua thời kì khó khăn của Covid-19".

Tuy vốn đầu tư đăng ký mới giảm, nhưng cả vốn thực hiện vẫn tiếp tục tăng so với cùng kỳ. Dòng tiền FDI thực tế đưa vào sản xuất kinh doanh đã tạo động lực cho nền kinh tế phục hồi sau dịch bệnh, đồng thời cũng là cơ hội để doanh nghiệp trong nước gắn kết chặt chẽ hơn với chuỗi sản xuất lớn toàn cầu.

Ông Nguyễn Đức Trung - Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần cơ khí chính xác HBT Việt Nam, chia sẻ: "Các yêu cầu sẽ ngày càng cao hơn, luôn luôn thay đổi. Các doanh nghiệp trước hay báo cáo bằng tay, kể cả công đoạn kiểm soát chất lượng, chúng ta vẫn phải có những cái kiểm soát bằng tay và ghi chép bằng tay. Bây giờ khách hàng đang hướng chúng ta đến việc giảm bớt con người đi. Ví dụ có những thiết bị đo không cần đo bằng tay, chỉ cần đặt sản phẩm vào là máy tự động đo, tự động cập nhật lên hệ thống của khách hàng".

Ông Đỗ Nhất Hoàng - Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, nói: "Rất nhiều công ty phụ trợ cũng phát triển và đặc biệt các doanh nghiệp Việt Nam thấy làn sóng đó họ tự nâng cấp mình, nhập khẩu công nghiệp, tìm kiếm công nghệ, liên doanh liên kết để học hỏi công nghệ, mua lại công nghệ người ta xây dựng nhà máy và cung cấp cho các doanh nghiệp nước ngoài và các doanh nghiệp FDI cũng muốn nội địa hóa để giảm chi phí. Theo đó, doanh nghiệp trong nước và FDI tăng tiệm cận lại nhau trở thành động lực cho phát triển".

Các khó khăn, thách thức

Trong cuộc họp Chính phủ thường kỳ mới đây, dù ghi nhận, đánh giá cao những kết quả đạt được, nhưng Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng chỉ ra một số hạn chế, khó khăn, thách thức phải đối mặt, xử lý.

Trong đó nổi lên là: Tốc độ tăng trưởng kinh tế thế giới có xu hướng suy giảm; ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn còn tiềm ẩn nhiều rủi ro; sức ép về lạm phát, điều hành tỷ giá; hoạt động của thị trường chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp, bất động sản, lao động, khoa học - công nghệ chưa thật hiệu quả. Việc triển khai một số nhiệm vụ của Chương trình phục hồi, phát triển Kinh tế - Xã hội, các chương trình mục tiêu quốc gia giải ngân còn chậm. Hoạt động sản xuất - kinh doanh còn gặp nhiều khó khăn. Tình trạng thiếu thuốc, trang thiết bị, vật tư y tế cục bộ ở một số bệnh viện, địa phương chưa được xử lý dứt điểm. Đời sống của một bộ phận nhân dân còn gặp nhiều khó khăn…

Các giải pháp cần tập trung thời gian tới

Chỉ đạo các nhiệm vụ trong thời gian tới, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã nêu rõ quan điểm chỉ đạo, điều hành, đó là “càng có nhiều khó khăn, thách thức, càng phải đoàn kết, thống nhất, chia sẻ để cùng nhau vượt qua; đoàn kết trong và ngoài nội bộ, trên dưới; cùng với đó, bảo đảm sự phối hợp hiệu quả giữa các bộ, ngành, địa phương, giữa Chính phủ với các cơ quan trong hệ thống chính trị; đồng thời bám sát tình hình xuất phát từ thực tiễn, tôn trọng thực tiễn, lấy thực tiễn làm thước đo; tôn trọng quy luật thị trường, cung cầu và cạnh tranh; phản ứng chính sách kịp thời và hiệu quả.”

Trên tinh thần này, Thủ tướng cũng yêu cầu: (1) Tiếp tục triển khai đồng bộ hiệu quả các giải pháp phòng, chống dịch Covid-19 và các dịch bệnh khác; (2) Tiếp tục ổn định kinh tế vĩ mô và kiểm soát lạm phát, đảm bảo các cân đối lớn của nền kinh tế; (3) Điều hành chính sách tiền tệ thận trọng, chắc chắn nhưng phải linh hoạt, hiệu quả; kết hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa, góp phần bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô và thúc đẩy tăng trưởng; (4) Tháo gỡ khó khăn về cơ chế, chính sách để người dân, doanh nghiệp tiếp cận dễ dàng hơn nguồn tín dụng, hướng mạnh tín dụng vào sản xuất, kinh doanh; (5) Bảo đảm an ninh, an toàn về tiền tệ, tín dụng, tài chính, nợ công, lương thực, năng lượng; thúc đẩy mạnh mẽ động lực tăng trưởng cả cung và cầu về tiêu dùng, đầu tư, xuất khẩu; (6) Tăng cường quản lý kiểm soát giá, xây dựng kịch bản điều hành, giá hàng hóa và dịch vụ kinh doanh thiết yếu cho đời sống, nhất là các mặt hàng xăng dầu, lương thực và thực phẩm; thúc đẩy sản xuất công nghiệp, nông nghiệp, nhất là các mặt hàng xuất khẩu, các mặt hàng đáp ứng nhu cầu cuối năm; (6) Tập trung tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, bảo đảm nguồn hàng cho sản xuất và đáp ứng nhu cầu trong nước; (7) Theo sát diễn biến nhu cầu giá cả để có biện pháp điều hành phù hợp, chủ động các nguồn bình ổn giá cả thị trường, nhất là các hàng hóa, dịch vụ thiết yếu.

Ngoài ra, cần đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính; cắt giảm, đơn giản hóa quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh. Nâng cao chất lượng xây dựng thể chế, hoàn thiện các dự án luật, bảo đảm tiến độ, phù hợp tình hình thực tiễn. Rà soát các quy định, cơ chế, chính sách; sửa đổi, bổ sung kịp thời những quy định chồng chéo, thiếu hoặc không còn phù hợp với tình hình thực tiễn, bảo đảm hài hòa lợi ích của Nhà nước, người dân, doanh nghiệp.

Tiếp tục nghiên cứu, đề xuất các chính sách hỗ trợ phù hợp với tình hình thực tiễn về bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao đời sống của người dân. Tăng cường thông tin, tuyên truyền nâng cao nhận thức phòng, chống dịch Covid-19 trong môi trường học đường, thúc đẩy tiêm chủng vaccine cho học sinh, sinh viên. Khẩn trương khắc phục bằng được tình trạng thiếu thuốc, sinh phẩm, vật tư y tế. Có giải pháp hiệu quả nâng cao năng suất lao động.

Thực hiện tốt các nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, an ninh; bảo đảm an ninh, trật tự an toàn xã hội. Triển khai đồng bộ, hiệu quả hoạt động đối ngoại, chủ động, tích cực hội nhập quốc tế. Kiên quyết, kiên trì thực hiện các biện pháp đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi tham nhũng; đẩy nhanh tiến độ xử lý, giải quyết các vụ án, vụ việc tham nhũng, tiêu cực nghiêm trọng, phức tạp, dư luận xã hội quan tâm. Làm tốt công tác thông tin, truyền thông, tập trung vào triển khai chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, thành tựu về phát triển Kinh tế - Xã hội. Nâng cao hiệu quả quản lý báo chí; chủ động, tích cực đấu tranh, phản bác thông tin sai sự thật, xấu, độc, các quan điểm sai trái, thù địch; xử lý nghiêm các vi phạm.

Hải Anh