Mỹ: Khôi phục đầm lầy lớn nhất đất nước trước nguy cơ suy giảm đa dạng sinh học
Ngày 19/1, Nhà Trắng thông báo khoản đầu tư liên bang 1,1 tỷ USD cho việc triển khai dự án khôi phục vườn quốc gia Florida Everglades đồng thời là khu đầm lầy lớn nhất nước Mỹ, nhằm bảo vệ hệ sinh thái tại đây trước sự tác động của biến đổi khí hậu.
Tuyên bố của Nhà Trắng nhấn mạnh số tiền trên là khoản đầu tư lớn nhất cho vườn quốc gia Everglades trong lịch sử Mỹ và là một phần trong gói nâng cấp hạ tầng cơ sở trị giá 1.200 tỷ USD mà Quốc hội thông qua hồi tháng 11/2021.
Chính phủ sẽ ủy quyền Công binh lục quân Mỹ phân bổ khoản ngân sách trên.
Theo Nhà Trắng, vườn quốc gia Everglades đóng vai trò quan trọng đối với cuộc sống của hơn 8 triệu người dân Florida khi đây là nguồn cung cấp nước sạch, góp phần hỗ trợ nền kinh tế phụ thuộc vào du lịch trị giá 90 tỷ USD của bang này, đồng thời là nơi trú ngụ của hàng chục loài sinh vật có nguy cơ tuyệt chủng.
Vườn quốc gia Everglades là khu vực đầm lầy lớn nhất nước Mỹ, bao phủ trên diện tích hơn 607.000 hécta. Hiện khu vực này đang đối mặt với mối đe dọa từ những tác động của tình trạng biến đổi khí hậu như mực nước biển tăng. Dòng nước mặn có thể gây tác động đến hệ thống nước ngầm tại đây, làm mất sự cân bằng sinh thái giữa thực vật và động vật.
Dự án khôi phục hệ sinh thái vườn quốc gia Everglades là một trong số kế hoạch bảo tồn hệ sinh thái lớn nhất thế giới. Chính phủ Mỹ có kế hoạch xây dựng hệ thống kênh, đập và máy bơm nhằm khôi phục dòng nước ngọt chảy qua vùng đầm lầy Everglades, vốn bị gián đoạn trong hàng chục năm qua do hoạt động của con người.
Hồi năm 2000, Quốc hội Mỹ đã thông qua kế hoạch liên bang do chính phủ tài trợ trị giá 7,8 tỷ USD để bảo vệ vườn quốc gia Everglades. Tuy nhiên, kế hoạch này vẫn chưa được triển khai.
Về tình trạng nguy cấp của hệ sinh thái, Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres từng kêu gọi các nước trên thế giới đồng thuận nhằm ngăn chặn cuộc khủng hoảng sinh thái hiện đe dọa cuộc sống loài người.
Tổng Thư ký Guterres cho rằng sau 2 thế kỷ sử dụng các nhiên liệu hóa thạch, hủy hoại rừng, vùng hoang dã và đại dương, làm xói mòn đất đai, con người đã gây ra thảm họa sinh thái trên Trái Đất.
Ông kêu gọi các nước cần hành động mạnh mẽ hơn, ủng hộ quyền hợp pháp của tất cả mọi người trên thế giới trong đối phó với nguyên nhân gây mất đa dạng sinh học, hỗ trợ các nước đang phát triển, bao gồm cung cấp các nguồn tài chính quan trọng và chuyển giao công nghệ giữa các nước.
Ông Guterres mô tả sự can thiệp của con người đối với thiên nhiên là “cuộc chiến tự hủy hoại” và nhấn mạnh rằng chính con người đang thua trong cuộc chiến này. Theo đó, tỷ lệ các loài sinh vật biến mất cao gấp hàng chục đến hàng trăm lần so với mức trung bình của 10 triệu năm trước và tỷ lệ này đang tiếp tục tăng lên nhanh chóng.
Hơn 1 triệu loài thực vật, động vật có vú, chim, bò sát, lưỡng cư, cá và động vật không xương sống đang đối mặt với mối đe dọa.
Tổng thư ký Liên hợp quốc cho biết thêm sự sụp đổ của hệ sinh thái có thể dẫn đến tổn thất khoảng 3.000 tỷ USD mỗi năm đến năm 2030, đồng thời nhấn mạnh rằng các nước đang phát triển có nguy cơ đối mặt với những tác động lớn nhất từ sự suy thoái của đa dạng sinh học.
Theo báo cáo về tình hình đa dạng sinh học thế giới do Diễn đàn chính sách và khoa học liên chính phủ về đa dạng sinh học (IPBES) thực hiện, ước tính khoảng 1 triệu loài động thực vật đang gặp nguy hiểm trong những thập niên qua. Một số loài có nguy cơ tuyệt chủng trong vòng 10 năm tới. Hơn 40% các loài lưỡng cư, 33% san hô và 1/3 các loài động vật có vú ở biển đang bị đe dọa.
Môi trường sinh thái đang ngày càng dễ bị tổn thương do sự gia tăng của các hiện tượng khí hậu khắc nghiệt như hỏa hoạn, hạn hán, lũ lụt, góp phần làm xói mòn các hệ sinh thái, đe dọa kinh tế toàn cầu. Ông Yann Wehrling, cựu Đại sứ Pháp về đa dạng sinh học, cảnh báo: "Cần phải đẩy nhanh tiến trình bảo vệ đa dạng sinh học nếu chúng ta không muốn phải trả giá đắt."
Các tổ chức phi chính phủ bảo vệ thiên nhiên cũng bày tỏ hy vọng chính phủ các nước sẽ tham gia mạnh mẽ hơn vào cuộc chiến chống biến đổi khí hậu và bảo vệ đa dạng sinh học.
Chủ tịch Quỹ quốc tế Bảo vệ thiên nhiên (WWF) Véronique Andrieux cho biết tổ chức này đã kêu gọi chấm dứt trợ cấp và ưu đãi thuế cho các hoạt động như nông nghiệp thâm canh, các dự án cơ sở hạ tầng neo đậu tàu thuyền trong không gian tự nhiên, công nghiệp khai thác khoáng sản... cho rằng đây là những hoạt động hủy hoại sinh thái. WWF cũng kêu gọi tăng ngân sách dành cho đa dạng sinh học, đặc biệt coi đó như một phần của kế hoạch khôi phục hậu Covid-19.
Nguyễn Linh (T/h)
