Phú Thọ: Nhiều lo lắng về vấn đề môi trường tại mô hình giun quế ở xã Chi Đám
Người dân phát triển mô hình giun quế tại xã Chi Đám (Đoan Hùng, Phú Thọ) nhưng lại quên thủ tục pháp lý về chuyển mục đích đất, xây dựng xưởng khi chưa được cấp thẩm quyền cho phép.
Phát triển kinh tế không để ảnh hưởng đến môi trường
Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà khẳng định: “Môi trường là một trong những trụ cột quan trọng trong phát triển bền vững của đất nước”.
Từ tình trạng ô nhiễm môi trường, suy giảm đa dạng sinh học hiện nay, Phó Thủ tướng cho rằng bài toán môi trường phải được đặt ra trong quá trình phát triển. Quy hoạch cần cập nhật theo mô hình tăng trưởng theo kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, bảo đảm hài hoà giữa tăng trưởng kinh tế, an sinh xã hội với bảo vệ môi trường.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho rằng, nhiệm vụ trước hết là gìn giữ, bảo tồn nguyên vẹn những khu vực có cảnh quan thiên nhiên, hệ sinh thái đa dạng sinh học quan trọng…Chủ động phòng ngừa để phát triển mà không ảnh hưởng đến môi trường.
Có thể hiểu việc bảo tồn nguyên vẹn những khu vực có cảnh quan như rừng, tài nguyên đất… cũng rất quan trọng trong việc phát triển bảo vệ môi trường.
Đơn cử như sự việc tại xã Chi Đám, huyện Đoan Hùng, tỉnh Phú Thọ, người dân thực hiện phát triển mô hình phát triển nuôi giun quế. Mặc dù mô hình nuôi giun quế vừa mang lại nguồn phân bón hữu cơ chất lượng cao, cải tạo đất mà còn tạo ra nguồn thức ăn giàu dinh dưỡng cho vật nuôi, góp phần nâng cao thu nhập và bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, để thực hiện triển khai mô hình này hiệu quả, bền vững cần có sự đầu tư kỹ lưỡng về mặt pháp lý, thủ tục đầu tư cũng như chi phí đầu tư lớn.
Qua khảo sát của phóng viên, mô hình nuôi phát triển nuôi giun quế lại chưa thực hiện dự án đúng theo quy định.
Nhiều hoạt động chưa được cấp phép
Tại khu Tân Thành, xã Chi Đám (Đoan Hùng, Phú Thọ), một mô hình nuôi giun quế với diện tích hàng nghìn m2 đang được xây dựng tại đồi Gò Mít (Trên đập nhà Giặc) với kỳ vòng phát triển kinh tế địa phương, tạo công ăn việc làm cho bà con quanh khu vực. Tuy nhiên, kể từ khi dự án khởi công đến nay, dự án này đang là sự kỳ vọng của bà con lại bỗng trở thành nỗi lo về những vấn đề môi trường, cũng như ảnh hưởng đến nguồn nước, hoạt động canh tác của các hộ dân xung quanh khu vực đập nhà Giặc.
Cụ thể, theo ý kiến phản ánh của một số hộ dân tại khu Tân Thành, xã Chí Đám, (Đoan Hùng, Phú Thọ) về việc san lấp mặt bằng và xây dựng dự án trái phép trên đất lâm nghiệp tại đồi Gò Mít (Trên nhà Giặc) đang gây ô nhiễm môi trường, có nguy cơ gây ô nhiễm nguồn nước, mất nước, ảnh hưởng đến hoạt động canh tác của người dân phía dưới khu vực đập chứa nước.
Theo tìm hiểu và ghi nhận thực tế của Phóng viên Tạp chí Kinh tế Môi trường tại khu Tân Thành, xã Chi Đám (Đoan Hùng, Phú Thọ), dự án nuôi giun quế được xây dựng tại đồi Gò Mít, quả đồi nằm trong khu vực đập chứa nước (Đập nhà Giặc) với diện tích rất lớn.
Qua ghi nhận, hiện tại dự án đã hoàn thiện công tác san gạt lấy mặt bằng, một con đường rộng khoảng 5m, dài khoảng 300m đã được đổ bê tông chạy thẳng lên đỉnh đồi, phía trên công trình xây dựng đã hoàn thiện phần móng đồng thời những bức tường bao đang dần được hoàn thiện. Thế nhưng, theo tìm hiểu và hồ sơ có được thì dự án này hiện tại chưa được cơ quan chức năng có thẩm quyền cấp phép.
Ngày 17/3/2025, sau khi đi thực tế và ghi nhận hoạt động trên, Phóng viên Tạp chí Kinh tế Môi trường đã trao đổi với Chủ tịch UBND xã Chi Đám - ông Đặng Ngọc Trường. Ông Trường cho biết: "Công trình này được khởi công từ tháng 11/2024, khi đó khu Tân Thành vẫn thuộc xã Vân Du (Nay là xã Chi Đám – PV). Sau khi 2 xã sáp nhập, chúng tôi đã tiếp nhận được thông tin phản ánh về vụ việc này, ngay lập tức xã đã cho người xuống kiểm tra và phát hiện hoạt động san gạt, xây dựng của đơn vị này chưa được cơ quan có thẩm quyền cấp phép. Ngày 7/3/2025, UBND xã Chi Đám đã tiến hành lập biên bản và yêu cầu đơn vị dừng hoạt động xây dựng đề nghị hoàn thiện hồ sơ theo quy định rồi tiếp tục thì công".
Mặc dù đơn vị thi công đã bị cơ quan chức năng yêu cầu dừng hoạt động xây dựng công trình trái phép trên đất nông nghiệp từ ngày 7/3/2025 nhưng theo ghi nhận thực tế ngày 15/3, ngày 17/3 và ngày 31/3/2025 đơn vị này vẫn tiếp tục thi công khi.
Trao đổi về việc đơn vị vẫn tiếp tục thi công xây dựng, vị Chủ tịch UBND xã Chi Đám nói răng: "Vụ việc này đã vượt quá phạm vi xử lý vi phạm hành chính của UBND xã. Do đó, UBND xã Chí Đám đã báo cáo UBND huyện Đoan Hùng, Phòng Nông Nghiệp và Môi Trường huyện Đoan Hùng xem xét và có ý kiến chỉ đạo, xử lý theo quy định của pháp luật".
Nhìn nhận từ thực tế, với những lợi ích thiết thực về kinh tế, xã hội và môi trường, dự án nuôi giun quế thực sự là một hướng đi đầy triển vọng cho nông nghiệp tỉnh Phú Thọ, góp phần xây dựng một nền nông nghiệp hiện đại, hiệu quả và bền vững trong tương lai. Tuy nhiên, để thực hiện dự án được hiệu quả và đảm bảo các vấn đề về môi trường, chủ đầu tư cần được hướng dẫn, xin cấp phép dự án đúng theo quy định pháp luật.
PGS.TS Trương Mạnh Tiến, Ủy viên đoàn Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, Chủ tịch Mạng lưới Bảo tồn Nguồn nước Việt Nam nhận định, ao hồ, các thủy vực nói chung cùng với công viên cây xanh được xem là lá phổi xanh của thành phố. Nhưng với diện tích ao hồ còn lại, gần như chúng không còn đáp ứng được vai trò là "lá phổi xanh" như chúng ta mong muốn.
"Ô nhiễm không khí đang lên ở mức cao, tới mức báo động đỏ nhưng lại đang rất thiếu không gian xanh, mặt nước để điều hòa không khí, giảm mức ngột ngạt cho đời sống đô thị. Phải đến một nửa số hồ đã bị lấp hoàn toàn. Những hồ còn lại, diện tích ngày càng bị thu hẹp do bị lấn chiếm hoặc kè bờ. Đô thị hóa cũng như sự đổ bộ của bê tông đã lấy đi rất nhiều thứ của hồ nước, ở cả khía cạnh tự nhiên lẫn cảm xúc, văn hóa", PGS.TS Trương Mạnh Tiến trăn trở.
Nhóm PV
