Khai mạc Hội nghị COP27 tại Ai Cập
Ngày 6/11/2022, Hội nghị lần thứ 27 các bên tham gia Công ước khung của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu (COP27) đã khai mạc tại Sharm el-Sheikh, Cộng hòa Arab Ai Cập. Tham dự hội nghị có hơn 120 nguyên thủ và 40.000.
Hội nghị COP26 được tổ chức tại Glasgow vào tháng 11/2021 cho thấy chúng ta đang đối mặt với thập kỷ quan trọng đòi hỏi có những hành động thiết thực cũng như cần thực hiện các cam kết đã đưa ra. Hội nghị COP27 với thông điệp xuyên suốt "cùng nhau hành động", nhấn mạnh các ưu tiên của năm 2022, cần hành động, chuyển đổi các cam kết, các tuyên bố thành những kết quả và hành động cụ thể, là COP hành động.
Phát biểu tại phiên khai mạc, ông Alok Sharma, Chủ tịch COP26 cho biết: Tại COP26, các quốc gia đều đã thống nhất rằng việc hợp tác ứng phó với biến đổi khí hậu là vì lợi ích chung của thế giới. Vì sự thống nhất, đồng lòng này mà chúng ta đã có thể thông qua các nội dung quan trọng về Tuyên bố Khí hậu Glassgow, Paris Rulebook và hiện có hơn 90% nền kinh tế toàn cầu đã ra cam kết đạt phát thải ròng bằng "0".
Chủ tịch COP26 khẳng định rằng: Sau COP26 đã có những kết quả nhất định, tuy nhiên, vẫn còn thiếu sót trong việc thực hiện cam kết huy động 100 tỷ USD mỗi năm.
Tại phiên khai mạc Hội nghị COP27, ông Sameh Shoukry - Chủ tịch COP 27 kêu gọi các quốc gia cùng nhau giải quyết các vấn đề mới về năng lượng, lương thực và nhanh chóng thực hiện chuyển đổi năng lượng. Các vấn đề này cần được giải quyết đồng loạt, nhanh chóng và không tạo ra ảnh hưởng tiêu cực đến các cam kết, hoạt động ứng phó với biến đổi khí hậu toàn cầu hiện nay.
Theo báo cáo IPCC đưa ra năm 2022, các nhà khoa học ước tính rằng nhiệt độ toàn cầu đã tăng lên 1,15 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp và 8 năm gần đây là các năm nóng nhất được ghi nhận trong lịch sử. Đây là những dấu hiệu cầu cứu từ Trái đất, ông Hoesung Lee, Chủ tịch Ban Liên Chính phủ về biến đổi khí hậu cho biết.
Ông Simon Stiell, Tổng thư ký Công ước khung của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu (UNFCCC) nhấn mạnh: Việc triển khai các cam kết sẽ là trách nhiệm toàn cầu, của mỗi người dân. Ông cũng kêu gọi hội nghị tập trung vào 3 nội dung quan trọng. Thứ nhất là chuyển đổi từ giai đoạn đàm phán sang giai đoạn triển khai, tận dụng các cơ chế tài chính hiện có để hỗ trợ triển khai Thỏa thuận Paris; thứ hai là tiếp tục tập trung vào các hợp phần quan trọng: Giảm nhẹ, thích ứng, tài chính, tổn thất và thiệt hại; thứ ba là tăng cường tính minh bạch, trách nhiệm của các bên trong quá trình triển khai.
Hiện nay, mới chỉ có 29/194 quốc gia đã cập nhật cam kết quốc gia với các cam kết mạnh mẽ hơn từ sau COP26. Ông kêu gọi 165 quốc gia còn lại sẽ rà soát và đưa ra các cam kết tham vọng hơn.
Đoàn Việt Nam tham dự Hội nghị COP27 do Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường làm trưởng đoàn với sự tham gia của Văn phòng Chính phủ, các thành viên Ban công tác đàm phán của Việt Nam về biến đổi khí hậu từ các Bộ: Kế hoạch và Đầu tư, Khoa học và Công nghệ, Giao thông vận tải, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Xây dựng; một số doanh nghiệp.
Các hoạt động tại COP27 theo quy định của Công ước
(i) Về giảm phát thải khí nhà kính: Đánh giá nỗ lực giảm phát thải khí nhà kính của các quốc gia thông qua các đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC) nộp trước COP27 nhằm hướng tới đạt phát thải ròng bằng "0" vào giữa thế kỷ.
Tại Hội nghị, các quốc gia, tổ chức quốc tế sẽ chia sẻ những gì mình đã và đang thực hiện về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, thực hiện nghĩa vụ quy định của Thoả thuận Paris cũng như các cam kết đưa ra tại Hội nghị COP26. Hội nghị COP27 sẽ thúc đẩy thực hiện 3 quy trình mới của Gói thỏa thuận khí hậu Glasgow gồm: Chương trình làm việc về "tăng cường quy mô tham vọng và thực hiện giảm phát thải; bàn tròn cấp bộ trưởng thường niên về tham vọng trước năm 2030; báo cáo hằng năm tổng hợp nỗ lực trong NDC của các quốc gia.
(ii) Về thích ứng với biến đổi khí hậu: Thảo luận các nội dung Ủy ban thích ứng về các khoảng trống, nhu cầu về thích ứng biến đổi khí hậu và việc thực hiện Kế hoạch thích ứng quốc gia (NAP process); thảo luận nội dung cụ thể của chương trình nghị sự Glasgow-Sharm el-Sheikh về mục tiêu toàn cầu về thích ứng liên quan đến điều 7/CMA.3 về mục tiêu thích ứng toàn cầu đã được thông qua tại Hội nghị COP26 nhằm tăng cường hỗ trợ thực hiện thích ứng với biến đổi khí hậu; xây dựng mục tiêu thích ứng toàn cầu; tạo điều kiện thuận lợi cho việc thiết lập các hệ thống giám sát và đánh giá hoạt động thích ứng biến đổi khí hậu ở cấp quốc gia; tăng cường thực hiện các hành động thích ứng với biến đổi khí hậu ở các nước đang phát triển dễ bị tổn thương; đánh giá Quỹ thích ứng lần thứ 4 theo quyết định 4/CMP.16.
(iii) Về tài chính khí hậu: Tiếp tục làm rõ tiến độ huy động 100 tỷ USD mỗi năm của các nước phát triển cho các quốc gia đang phát triển ứng phó với biến đổi khí hậu, trong đó làm rõ nguồn lực hỗ trợ thích ứng với biến đổi khí hậu, giải quyết vấn đề tổn thất và thiệt hại tại các nước đang phát triển; cuộc họp lần thứ 7 về cơ chế tài chính của Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu; xem xét hoạt động của Quỹ Khí hậu xanh (GCF) và các quỹ hỗ trợ thực hiện biến đổi khí hậu khác.
(iv) Về khung thời gian chung: Thảo luận thống nhất khung thời gian để nộp các NDC tiếp theo của các quốc gia, dự kiến các quốc gia nộp NDC2 vào năm 2025 cho giai đoạn 2025-2035; nộp NDC3 vào năm 2030 cho giai đoạn 2030-2040 và thực hiện việc này mỗi 5 năm sau đó nhằm thống nhất về thời gian, nội dung NDC cho dễ so sánh, đánh giá và tổng hợp (các NDC hiện nay, kể cả bản cập nhật đều gọi là NDC1 và được xây dựng theo khuôn mẫu mỗi quốc gia tự chọn nên rất khó so sánh NDC giữa các quốc gia với nhau).
(v) Về tổn thất và thiệt hại: Tiếp tục thảo luận về Mạng lưới Santiago của cơ chế quốc tế Warszawa về tổn thất và thiệt hại. Nội dung tập trung vào vai trò và trách nhiệm của ban thư ký, sự cần thiết thành lập ban cố vấn, vai trò của đầu mối về tổn thất và thiệt hại, báo cáo và rà soát, thủ tục công nhận thành viên của mạng lưới, vai trò của Ban điều hành cơ chế quốc tế Warszawa về tổn thất và thiệt hại. Đồng thời tiếp tục thực hiện đối thoại Glasgow về tổn thất và thiệt hại.
(vi) Đánh giá nỗ lực toàn cầu (GST): Nội dung cần chuẩn bị để thực hiện đánh giá nỗ lực toàn cầu lần đầu tiên vào năm 2023 nhằm xác định thiếu hụt và tăng cường tham vọng của các bên trong giảm phát thải khí nhà kính, thích ứng với biến đổi khí hậu, đóng góp tài chính và hỗ trợ công nghệ cho các nước đang phát triển.
(vii) Cơ chế thị trường và phi thị trường: Tiếp tục thảo luận hướng dẫn thực hiện cơ chế đóng góp giảm nhẹ phát thải khí nhà kính hỗ trợ phát triển bền vững theo Thỏa thuận Paris, các quy định kỹ thuật nhằm bảo đảm hỗ trợ phát triển thị trường carbon và áp dụng các công cụ quản lý (thuế carbon, dán nhãn carbon, dấu chân carbon, điều chỉnh biên giới carbon…) trong thúc đẩy nỗ lực giảm phát thải khí nhà kính từ các doanh nghiệp, cộng đồng, cá nhân.
(viii) Các vấn đề khác: Ngoài các nội dung nêu trên, các bên cũng sẽ tiếp tục thảo luận nhiều vấn đề khác như quy định của Nghị định thư Kyoto sau năm 2020; giới và biến đổi khí hậu; hoạt động của Ban thư ký UNFCCC, các ban bổ trợ, các ủy ban và các nhóm công tác khác.
Các hoạt động theo chủ đề tại COP27
Bên cạnh các hoạt động theo quy định của Công ước, Nghị định thư Kyoto, Thỏa thuận Paris như đã nêu trên, nước chủ nhà đưa ra các hoạt động theo chủ đề nhằm thúc đẩy hợp tác và tạo đồng thuận đối với các vấn đề khó khăn trong đàm phán. Tại COP27, các chủ đề sau đây sẽ được tổ chức:
(i) Ngày về tài chính: Thảo luận các nội dung liên quan tới các công cụ tài chính; khả năng tiếp cận, mở rộng quy mô tài chính và đóng góp vào quá trình chuyển đổi. Một hội nghị bàn tròn cấp bộ trưởng sẽ được tổ chức.
(ii) Ngày về thích ứng và nông nghiệp: Thảo luận các vấn đề liên quan đến thích ứng bao gồm nông nghiệp, dinh dưỡng, sinh kế và bảo vệ vùng ven biển, tổn thất và thiệt hại giảm thiểu rủi ro thiên tai và các giải pháp tăng cường khả năng chống chịu của nông nghiệp và hệ thống lương thực trước các tác động bất lợi của khí hậu như hạn hán, lũ lụt.
(iii) Ngày về nước: Thảo luận các vấn đề liên quan đến quản lý tài nguyên nước bền vững; khan hiếm nước, hạn hán, hợp tác xuyên biên giới và cải thiện hệ thống cảnh báo sớm.
(iv) Ngày về khử carbon: Thảo luận về cách tiếp cận, chính sách thúc đẩy khử carbon; giới thiệu các công nghệ nhằm khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình chuyển đổi hướng tới một nền kinh tế carbon thấp.
(v) Ngày về khoa học và công nghệ: Giới thiệu các công nghệ mới, đưa ra các khuyến nghị trên cơ sở những hiểu biết mới nhất của loài người về ứng phó với biến đổi khí hậu.
(vi) Ngày về giải pháp: Các đại diện Chính phủ, các doanh nghiệp chia sẻ kinh nghiệm và ý tưởng về các giải pháp khả thi như xanh hóa ngân sách quốc gia; thành phố bền vững; giao thông bền vững; quản lý chất thải; các giải pháp thay thế cho nhựa và công trình xanh…
(vii) Ngày về giới: Thảo luận về những thách thức hiện có và chia sẻ những câu chuyện thành công từ khắp nơi trên thế giới nhằm nâng cao nhận thức, thúc đẩy các chính sách, chiến lược và hành động nhạy cảm về giới đặc biệt là vai trò của phụ nữ trong thích ứng với biến đổi khí hậu.
(viii) Ngày về năng lượng: Thảo luận, trình diễn về năng lượng tái tạo, chuyển đổi năng lượng công bằng; phát triển hydro xanh; hiệu quả năng lượng; quản lý quá trình chuyển đổi toàn cầu về năng lượng; phát triển lưới điện thông minh; lưu trữ năng lượng...
(ix) Ngày về đa dạng sinh học: Các giải pháp dựa vào tự nhiên và các hệ sinh thái; tác động của biến đổi khí hậu đối với đa dạng sinh học, đại dương, các rạn san hô; dịch vụ hệ sinh thái; tác động của rác thải nhựa...
(x) Ngày về thanh niên: Bảo đảm tiếng nói của thanh niên và thế hệ tương lai được lắng nghe; chia sẻ những câu chuyện thành công và thách thức của thanh niên trong hành động vì khí hậu.
(xi) Ngày về các tổ chức xã hội: Chia sẻ kinh nghiệm, xác định các thách thức, nâng cao vai trò và đóng góp của các tổ chức xã hội trong hành động vì khí hậu.
Theo Báo Chính phủ
