Học cách phân loại rác của người Nhật Bản và Hàn Quốc
Việc phân loại, đổ rác tại Hàn Quốc và Nhật Bản đều được quy định rõ ràng trong pháp luật, cùng với những chế tài xử phạt nặng.
Nhật Bản: Phân loại rác thành nhiều loại
Tại Nhật Bản, việc phân loại và tái chế rác ở các khu vực khác nhau về cơ bản tương tự nhau. Cụ thể, các khu vực có khung thời gian quy định cụ thể để xử lý từng loại rác thải. Với những loại rác thải lớn, Nhật Bản có chính sách để hạn chế và yêu cầu người xả rác này phải trả tiền. Tại Nhật Bản, việc vứt rác bừa bãi có thể bị phạt rất nặng và thậm chí ngồi tù.
Người dân Nhật Bản thường để các túi rác bên ngoài nhà ở để xe tải đi thu gom rác theo các tuyến đường, do đó, hầu hết là không có các thùng rác ở trước cửa nhà. Để ngăn chặn các loài động vật phá các túi rác trước nhà, các tấm lưới màu xanh được sử dụng để che chắn ngăn chặn.
Ví dụ, tại khu Shibuya ở Tokyo, theo Tân Hoa Xã, để phân loại rác, người dân sở tại cần tham khảo biểu đồ phân loại rác. Rác thải gia đình ở Nhật Bản về cơ bản được chia thành các loại dễ cháy, không cháy, rác cỡ lớn và rác thải “nguồn”. Theo cách phân loại này, người dân sẽ xem xét rác thải có thuộc loại không dễ cháy, loại rác cỡ lớn và rác thải “nguồn” không, còn phần lớn rác còn lại được xem là rác dễ cháy.
Rác dễ cháy, về cơ bản là rác có thể đốt, là phổ biến nhất. Rác dễ cháy thường là rác thải nhà bếp, giấy, quần áo cũ, cành và lá cây... Loại rác này thường được xử lý hai lần một tuần trong các túi trong suốt hoặc sáng màu. Một số chất thải dễ cháy khó tái chế như cao su hoặc giày và túi da... thường được đốt trong lò xử lý rác của thành phố.
Có 21 nhà máy đốt rác ở 23 quận của Tokyo.
Rác không cháy bao gồm kim loại, thủy tinh, gốm sứ, pin khô và các thiết bị nhỏ như máy sấy tóc... và thường không phổ biến nên tần suất tái chế loại rác này rất thấp, thường là mỗi tháng một lần.
Rác thải nguồn gồm các chai nhựa, báo, tạp chí và thùng giấy... thường được thu gom mỗi tuần một lần. Thay vì trộn các rác thải nguồn với nhau, điều cần làm là làm sạch, phân loại và đóng gói tất cả các loại rác thải nguồn. Với các chai nhựa, giấy bọc thường bị loại bỏ và chuyển sang chất thải dễ cháy còn thân chai được để tái chế. Với những chai lọ như sữa hoặc đồ uống, giới chức Nhật Bản khuyến nghị người dân rửa sạch trước khi vứt để tránh gây mùi khó chịu cho nhân viên tái chế.
Đối với xử lý rác thải lớn, Nhật Bản có quy định phải thông báo trước và phải trả tiền. Thông thường, rác thải lớn chủ yếu là đồ nội thất dài hơn 30 cm.
Hàn Quốc: Không phân loại rác sẽ bị trả lại
Còn tại Hàn Quốc, việc phân loại, đổ rác đều được quy định rõ ràng trong pháp luật nước này. Khi vứt rác, người dân phải mua túi chuyên dụng và đựng rác vào túi. Mỗi loại rác có một loại túi tương ứng với màu sắc riêng, ví dụ rác thông thường đi với túi màu trắng, rác thực phẩm đi với túi màu vàng… Người dân chỉ được vứt túi rác tại những khu vực chỉ định, ví dụ khu vực rác thuỷ tinh, rác lon, rác thức ăn, rác giấy, rác tái sử dụng, rác kích thước lớn…
Mặt khác, thành phố cũng quy định những loại rác không được đổ ở bãi rác. Đơn cử, những loại rác thành phố tổ chức thu gom có thu phí (điều hoà, tủ lạnh, tivi, máy giặt, máy sấy quần áo,…); rác thải phải mang trực tiếp đến trung tâm vệ sinh tái chế (đệm lò xo, chiếu, sofa,…); rác thải phải thuê công ty dịch vụ xử lý (Phụ tùng oto, dầu, máy móc sản xuất, thuốc trừ sâu, rác thải xây dựng,…); rác thải kinh doanh từ các cửa hàng, nhà hàng, công ty, bệnh viện, hiệu thuốc,… phải được mang đến trung tâm vệ sinh tái chế hoặc uỷ quyền cho công ty có giấy phép thu gom, xử lý theo quy định của pháp luật.
Đối với những loại rác có kích thước lớn không thể bỏ vào túi đựng rác được quy định như tủ, giường, tivi, máy giặt, đệm, tủ lạnh… có 2 cách chính để vứt rác. Cách thứ nhất là đăng ký đổ rác online. Tức là, người dân đăng nhập vào website của thành phố, sau đó nhập tên, chủng loại, số lượng và đặc điểm của rác và các thông tin khác như ngày cần vứt, địa điểm thu gom… sau đó thanh toán trực tuyến chi phí đổ rác bằng thẻ tín dụng hoặc chuyển khoản.
Sau khi thanh toán, người dân phải in chứng nhận đăng kí, còn gọi là tem đổ rác, rồi dán vào từng loại rác. Sau đó, đến đúng ngày đã đăng kí, người dân bắt buộc phải đem rác bỏ tại nơi chỉ định và liên lạc với cơ sở phụ trách xử lí rác.
Cách thứ hai, người dân chỉ cần mua tem đổ rác tại các điểm bán được chỉ định, sau đó gọi điện đến cơ sở thu thập để đăng kí đổ rác. Chỉ sau thao tác gọi điện thông báo đến cơ sở phụ trách theo khu vực và được cung cấp địa điểm, thời gian đổ rác, người dân tuân theo quy trình phân loại rác, dán tem lên từng loại, rồi mang đến đúng nơi, đúng giờ đã được chỉ định.
Tem vứt rác có mệnh giá từ 2.000 - 15.000 Won (khoảng 40.000 - 300.000 VND) tùy vào kích cỡ rác. Loại tem 2.000 Won (khoảng 40.000 VND) áp dụng với các loại vật dụng nhỏ như ghế, tủ bé, máy hút bụi, tivi, lò vi sóng… Với các loại vật dụng lớn hơn như tủ lạnh, điều hòa, thì phải mua loại tem 8.000 Won (khoảng 160.000VND). Còn đối với những thứ to cồng kềnh như đàn piano, giường tủ, mức phí sẽ là 15.000 Won (tương đương 290.000 VND).
Như vậy, hầu hết đối với các loại rác thải sinh hoạt thông thường, người dân không phải đóng phí thu gom, nhưng nếu đổ sai vị trí hoặc không đựng trong túi nilon chuyên dụng thì sẽ bị phạt. Camera được gắn khắp nơi trong thành phố, vậy nên chỉ cần có hành vi vứt rác sai quy dịnh, người vứt rác có thể nhận giấy báo nộp phạt ngay vào hôm sau.
Mức phạt rất nặng: Đổ rác trước cửa nhà phạt 50.000 Won (khoảng 1 triệu VND); đổ rác không sử dụng đúng túi chuyên dụng; đốt rác sai quy định; vi phạm phân loại đổ rác tái chế, từng hành vi này bị phạt 100.000 Won (khoảng 2 triệu VND); sử dụng xe để đổ rác sai nơi quy định phạt 300.000 Won (khoảng 6 triệu VND)… Ngoài ra, việc không tuân thủ những quy định về phân loại và đổ rác có thể khiến rác thải bị trả lại, thậm chí còn có thể bị người dân trong khu vực chỉ trích, kì thị.
Nhật Hạ
