Cảnh báo sóng thần dữ dội sau thảm họa Tonga làm xáo trộn đại dương
Cơ quan chức năng Australia và Ecuador cùng đưa ra cảnh báo nguy cơ xảy ra sóng thần, sau khi núi lửa ngầm tại Tonga phun trào ngày 15/1 làm xáo trộn những hoạt động trong lòng đại dương.
Ngày 15/1, sóng thần đã ập vào bờ biển Tonga, sau khi núi lửa ở đảo Hunga Ha'apai phun trào dữ dội trước đó một ngày.
Trong thông báo trên Twitter, Cục Khí tượng Australia cho biết, những đợt sóng thần cao đến 1,2 mét đã được ghi nhận ở thủ đô Nukualofa của Tonga. Trước đó, con sóng cao nhất đo được sau khi xảy ra vụ phun trào núi lửa là 30 cm.
Núi lửa ở đảo Hunga Ha'apai của đảo quốc Tonga ngày 14/1 đã lại phun trào tro bụi, hơi nước và khí độc vào không khí. Theo trang tin tức Matangi Tonga Online của Tonga, ngọn núi này - nằm cách Nukualofa 65 km về phía Bắc, đã phun trào liên tục từ sáng cùng ngày, tạo ra cột tro bụi cao hơn từ 5-20 km so với mực nước biển và có thể quan sát được từ nhiều hòn đảo khác ngoài đảo Hunga Ha'apai.
Vụ phun trào cũng phát ra những tiếng nổ lớn, có thể nghe thấy từ Fiji cách đó hơn 800 km. Ngay sau khi núi lửa phun trào, chính quyền Tonga khuyến cáo người dân tránh xa các khu vực ven biển.
Theo giới chức nước này, người dân không cần phải sơ tán, nhưng cần tránh xa các bãi biển và bờ biển thấp, đồng thời cần đeo khẩu trang khi đi lại đế tranh hít phải khí lưu huỳnh thoát ra từ núi lửa Hunga Ha'apai.
Người đứng đầu Cơ quan nghiên cứu Địa chất của Tonga, Taaniela Kula, cho biết vụ phun trào trên có thể gây thiệt hại trong bán kính 260 km, mạnh hơn khoảng 7 lần so với vụ phun trào trước đó của núi lửa Hunga Ha'apai hồi cuối năm ngoái.
Núi lửa Hunga Ha'apai nằm trên một hòn đảo không có người ở, cách thủ đô Nukualofa của Tonga 65 km về phía Bắc.
Tối 15/1 (giờ địa phương), Cục Khí tượng của Australia (BOM) đã cảnh báo nguy cơ xảy ra sóng thần tại vùng biển thuộc các bang New South Wales, Queensland, Tasmania và Victoria, sau khi núi lửa ngầm Hunga Tonga-Hunga Ha'apai phun trào.
BOM nêu rõ thảm học sóng thần một khi xảy ra có thể gây hại cho môi trường biển khu vực bờ biển phía Đông của Australia và vùng đất trên đảo Chúa Howe và đảo Norfolk.
BOM cho biết, vẫn đang theo dõi sát sao tình hình và sẽ thường xuyên cập nhật những cảnh báo nếu cần thiết.
Theo cảnh báo của BOM, người dân trên bờ cần di chuyển sâu khoảng 1km hoặc tới các vùng đất cao ít nhất 10m so với mực nước biển.
Trong khi đó, người dân đang hoạt động trên biển được khuyến cáo quay trở về bờ ngay lập tức.
Hiện Bộ Các vấn đề đối ngoại và thương mại của Australia (DFAT) đã thiết lập đường dây hỗ trợ để đảm bảo an toàn của công dân nước này cùng bạn bè và gia đình tại Tonga trong tình huống khẩn cấp.
Cùng ngày, Viện Hải dương học Hải quân Ecuadore (INOCAR) cũng cảnh báo nguy cơ xảy ra sóng thần tại Puerto Ayora, thành phố lớn nhất trên quần đảo trung tâm Galapagos, nằm cách đất liền Ecuador 1.000 km về phía Tây.
INOCAR cho biết, cơ quan này ghi nhận sự xáo trộn của dòng nước biển tại Vịnh Academy Bay thuộc đảo Santa Cruz, nơi tọa lạc thành phố Puerto Ayora.
Hiện cơ quan này đang theo nguy cơ xảy ra sóng thần tại quần đảo Galapagos và bờ biển của nước này.
Theo thông tin mới nhất do các nhà khoa học công bố ngày 16/1, núi lửa Hunga Tonga-Hunga Ha'apai phun trào hôm 14/1 là một trong những vụ phun trào dữ dội nhất từng ghi nhận trên toàn thế giới.
Những hình ảnh chụp từ vệ tinh cho thấy núi lửa ngầm đã phun trào dữ dội với lớp tro bụi dày đặc phun lên không trung với những tiếng nổ có thể nghe thấy ở khoảng cách 10.000 km.
Theo Cơ quan địa chất Mỹ, núi lửa tiếp tục phun trào trong ngày 15/1 và đợt phun trào này được đánh giá tương tương trận động đất có độ lớn 5,8.
Tại Tonga, ngay sau khi núi lửa tiếp tục phun trào vào ngày 15/1, sóng thần cao 1,2m đã càn quét bờ biển của thủ đô Nuku'alofa.
Theo Thủ tướng New Zealand Jacinda Ardern, con sóng thần này đã gây thiệt hại đáng kể cho Tonga khiến tàu thuyền dạt vào bờ, song chưa rõ thiệt hại về người. Hệ thống liên lạc toàn thủ đô Nuku'alofa bị cắt đứt.
Khu vực bờ biển của Nhật Bản cũng ghi nhận những con sóng cao 1,2m và theo cảnh báo của Cơ quan Địa chất Nhật Bản, các con sóng tại nước này có thể lên cao tới 3m.
Núi lửa Hunga-Tonga-Hunga-Ha'apai, nằm cách thủ đô Nuku'alofa của Tonga khoảng 65km về phía Bắc.
Trong các đợt phun trào gần đây nhất năm 2009 và năm 2015, núi lửa này đã khiến mực nước biển dâng cao và phun lượng lớn đất đá và tro bụi vào không khí.
Nguyễn Linh (T/h)
