'Vén màn bí mật' dưới đáy đại dương Nam Cực
Các nhà khoa học New Zealand vừa qua đã phát hiện những quần thể vi sinh vật đa dạng nằm sâu bên dưới Thềm băng Ross lớn nhất của Nam Cực và cách khu vực bờ biển hàng trăm km.
Trong một nghiên cứu công bố trên tạp chí khoa học Nature Communicatido mới đây, các nhà khoa học đã phát hiện những quần thể vi sinh đa dạng có thể tồn tại và phát triển mạnh mẽ ở vùng biển tối tăm và lạnh giá nằm sâu bên dưới Thềm băng Ross.
Khám phá này có thể giúp con người thêm hiểu biết về cách sự sống tồn tại trong những môi trường khắc nghiệt.
Các nhà khoa học tại Đại học Victoria Wellington đã sử dụng công nghệ khoan bằng nước nóng để khoan xuyên qua lớp băng dày 300 m bằng phép đo đạc của Tiến sỹ Craig Stevens - nhà hải dương học tại Viện nghiên cứu quốc gia về nước và khí quyển (NIWA) của New Zealand.
Sau đó, nhóm nghiên cứu đã đưa một máy bơm chạy bằng pin xuống dưới lớp băng để lấy mẫu vi sinh vật và sử dụng kỹ thuật lập bản đồ gene để xác định số vi sinh vật này.
Đồng tác giả nghiên cứu, nhà vi sinh vật học Sergio Morales - Phó Giáo sư Đại học Otago, cho biết khám phá này rất thú vị vì các vi sinh vật tồn tại ở nơi hoàn toàn không có ánh sáng Mặt Trời, nguồn năng lượng được coi là trung tâm duy trì sự sống của đại dương.
Ông Morales cho rằng hoạt động của quần thể vi sinh vật này là nền tảng cho tất cả các hệ sinh thái của Trái Đất. Do vậy, việc vén bức màn bí ẩn về sự sống ở nơi tăm tối và lạnh giá dưới đáy đại dương này sẽ giúp khám phá sự sống ở mọi nơi.
Theo nhà khoa học này, mặc dù thiếu ánh sáng Mặt Trời, các sinh vật vẫn tồn tại bằng cách hấp thu năng lượng từ nitrit, amoni và các hợp chất lưu huỳnh, cũng như có thể tìm kiếm năng lượng từ các nguồn hữu cơ.
Những chất hữu cơ này có khả năng được sinh ra nhờ năng lượng từ các chất vô cơ thay vì từ Mặt Trời sau nhiều năm nước dưới thềm băng hoàn thành chu trình nitơ.
Thềm băng Nam Cực đang tan rất nhanh có thể đẩy mực nước biển lên mức thảm họa. Các nhà nghiên cứu ngày 5/5/2021 cho biết, hiện tượng tan băng ở Nam Cực có thể khiến mực nước biển tăng "khủng khiếp" nếu các quốc gia không hạn chế xu hướng ấm lên toàn cầu dưới 2 độ C (3,6 độ F), gây ra mối đe dọa nghiêm trọng đối với các vùng trũng và vùng ven biển.
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature cho biết, nếu giới hạn trên của mức nhiệt độ mục tiêu được đặt ra trong Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu bị vượt quá, tảng băng ở Nam Cực tan chảy có thể khiến mực nước biển trên toàn cầu dâng trung bình 0,07 inch (0,18 cm)/năm vào năm 2060 và những năm tiếp theo.
Theo Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu năm 2015, hơn 190 quốc gia đã đồng ý giữ mức tăng nhiệt độ trung bình toàn cầu ở dưới 2 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp và nỗ lực giới hạn ở mức tăng 1,5 độ C.
Việc nhiệt độ toàn cầu tăng 3 độ C - một kịch bản phù hợp hơn với các chính sách hiện tại - sẽ đẩy mực nước biển trên toàn cầu lên mức “thảm họa” là 0,2 inch mỗi năm sau năm 2060.
Atiq Rahman, người đứng đầu tổ chức phi lợi nhuận Trung tâm Nghiên cứu Nâng cao Bangladesh, cho biết các quốc gia nằm ở vùng trũng thấp như Bangladesh, vốn đã phải hứng chịu nhiều cơn bão và lũ lụt, dễ bị tổn thương nhất do tác động của nhiệt độ và mực nước biển tăng cao.
Ông lưu ý, dần dần những khu vực nước lợ sẽ bị nhiễm mặn và năng suất nông nghiệp sẽ giảm đáng kể. Điều này sẽ dẫn tới hệ quả là tỷ lệ di dân sẽ cao hơn, khi nhiều người buộc phải di chuyển đến các khu vực đô thị vốn đang phải chật vật để thích ứng với dân số ngày càng tăng.
Một nghiên cứu do Hiệp hội Địa vật lý Mỹ công bố hồi tháng trước dự đoán rằng, mực nước biển dâng lên có thể kích hoạt làn sóng di cư trên khắp Bangladesh, ảnh hưởng đến hơn 1,3 triệu người vào năm 2050.
Nguyễn Linh (T/h)
