Triết lý thời đại trong Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc
Kỷ nguyên vươn mình mang hàm ý tạo sự chuyển động mạnh mẽ, dứt khoát, quyết liệt và tích cực… để thực hiện khát vọng, vươn tới mục tiêu.
Có lẽ, những hành động mạnh mẽ trong thời gian gần đây chính là minh chứng rõ nét nhất đối với sự quyết liệt của Đảng, Nhà nước trong việc thực hiện Kỷ nguyên mới, Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Thông điệp lớn - Tư tưởng lớn
Vào cuối tháng 10/2024, Tổng Bí thư Tô Lâm đã có cuộc trao đổi một số nội dung về Kỷ nguyên mới, Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc với các học viên Lớp bồi dưỡng, cập nhật kiến thức, kỹ năng đối với cán bộ quy hoạch Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIV (lớp thứ 3). Tại buổi trao đổi này, nội hàm của Kỷ nguyên mới, Kỷ vươn mình của dân tộc đã được Tổng Bí thư Tô Lâm chia sẻ một cách cụ thể và sâu sắc nhất. Theo đó, kỷ nguyên là một giai đoạn lịch sử được đánh dấu bởi những đặc điểm quan trọng hoặc sự kiện có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của xã hội - văn hóa - chính trị - tự nhiên. Kỷ nguyên thường được sử dụng để phân chia thời gian trong lịch sử theo những biến cố lớn hoặc có sự thay đổi căn bản trong đời sống chính trị hay khoa học, công nghệ, môi trường.
Kỷ nguyên vươn mình hàm ý tạo sự chuyển động mạnh mẽ, dứt khoát, quyết liệt, tích cực, nỗ lực, nội lực, tự tin để vượt qua thách thức, vượt qua chính mình, thực hiện khát vọng, vươn tới mục tiêu, đạt được những thành tựu vĩ đại. Kỷ nguyên mới, Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam, đó là kỷ nguyên phát triển, kỷ nguyên giàu mạnh dưới sự lãnh đạo, cầm quyền của Đảng Cộng sản, xây dựng thành công nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa, dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh, sánh vai với các cường quốc năm châu. Mọi người dân đều có cuộc sống ấm no, hạnh phúc, được hỗ trợ phát triển, làm giàu; đóng góp ngày càng nhiều cho hòa bình, ổn định, phát triển của thế giới, hạnh phúc của nhân loại và văn minh toàn cầu. Đích đến của Kỷ nguyên vươn mình là dân giàu, nước mạnh, xã hội xã hội chủ nghĩa, sánh vai với các cường quốc năm châu.
Trao đổi tại Tọa đàm "Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc - Cơ hội và thách thức" do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức, PGS.TS. Đào Duy Quát, nguyên Phó trưởng Ban Thường trực Ban Tư tưởng – Văn hóa Trung ương cho rằng, với vị trí, trọng trách của người đứng đầu Đảng, Tổng Bí thư Tô Lâm đã có nhiều bài phát biểu, bài viết đưa ra thông điệp mà chúng tôi quan niệm là một tư tưởng rất lớn. Đó là nhân dân ta, đất nước ta đang chuẩn bị bước vào Kỷ nguyên mới, Kỷ nguyên vươn mình, kỷ nguyên tăng tốc bứt phá để đạt mục tiêu đến giữa thế kỷ này trở thành một nước xã hội chủ nghĩa phát triển thu nhập cao, dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Thông điệp này, tư tưởng lớn này đã đặt ra để toàn Đảng, toàn dân nhận thức sâu sắc về Kỷ nguyên mới. “Thông điệp, tư tưởng lớn của Tổng Bí thư Tô Lâm đã được Hội nghị 10 Ban Chấp hành Trung ương vừa rồi hoàn toàn nhất trí và quyết định đưa vào văn kiện của Đại hội tới để lãnh đạo toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta thực sự bước vào với khí thế tăng tốc, bứt phá và đổi mới quyết liệt như các cuộc cách mạng để tạo ra bước phát triển bứt phá nhảy vọt. Tôi thấy đây tạo ra một sự hứng khởi chưa từng thấy sau khi có thông điệp của Tổng Bí thư”, PGS. TS Đào Duy Quát nhấn mạnh.
“Đột phá kép” và Triết lý thời đại trong Kỷ nguyên mới
Nhân dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, trao đổi với Phóng viên Tạp chí Kinh tế Môi trường, ĐBQH khóa XIII, TS.Trần Khắc Tâm nêu quan điểm: “Chúng ta hoàn toàn có thể thấy được triết lý thời đại, triết lý chính trị khoa học trong Kỷ nguyên mới, Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc trong lời Tổng Bí thư Tô Lâm đã nói. Có thể nói, Kỷ nguyên mới, Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc là mục tiêu lớn mà Việt Nam hướng đến”. Theo ĐBQH khóa XIII Trần Khắc Tâm, để có thể kiến tạo trong Kỷ nguyên mới, Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc thì yêu cầu chúng ta phải thực hiện đồng thời “đột phá kép”.
Đột phá thứ nhất chính là về khoa học, công nghệ để xây dựng một đất nước Việt Nam văn minh, hiện đại, quản trị bằng công nghệ cao. Có lẽ, để thực hiện bước đột phá này ngày 22/12/2024, thay mặt Bộ Chính trị, Tổng Bí thư Tô Lâm đã ký ban hành nghị quyết số 57 NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Nghị quyết của Bộ Chính trị nêu rõ việc thành lập Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia do Tổng Bí thư Tô Lâm làm Trưởng Ban. “Cá nhân tôi hiểu rằng, điều này cho thấy vấn đề chuyển đổi số, đổi mới công nghệ, đổi mới sáng tạo là vô cùng quan trọng trong Kỷ nguyên mới. Và, với sự quyết tâm cao độ của cả hệ thống chính trị, thực hiện một cách bài bản, chúng ta sẽ có bước đột phá rất lớn về khoa học, công nghệ trong thời gian tới”, TS.Trần Khắc Tâm nhấn mạnh.
Đột phá thứ hai có lẽ chính là giải quyết triệt để những điểm nghẽn, những yếu kém, hạn chế, những khó khăn đang kìm hãm, cản trở sự phát triển của đất nước.
Minh chứng cho việc thực hiện bước đột phá này chính là Nghị quyết 18/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; tình hình kinh tế - xã hội năm 2024, giải pháp tăng tốc phát triển năm 2025 và tháo gỡ những điểm nghẽn, nút thắt về thể chế. ĐBQH Khóa XIII Trần Khắc Tâm dẫn chứng, mới đây, sáng 9/1, phát biểu tại buổi gặp mặt các nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, cán bộ lão thành tiêu biểu, đại biểu trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ các tỉnh, thành phía Nam nhân dịp Xuân Ất Tỵ 2025, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định rằng, toàn dân dưới sự lãnh đạo của Đảng đoàn kết nhất trí, chung sức đồng lòng, đồng thời tranh thủ tối đa thời cơ thuận lợi để đẩy lùi các nguy cơ, thách thức, đưa đất nước phát triển toàn diện, mạnh mẽ, bứt phá, qua đó cũng đẩy lùi các nguy cơ tụt hậu. Tại buổi gặp mặt này, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh rằng: “Nếu chúng ta không phát triển nhanh, phát triển bền vững thì các nước khác sẽ phát triển, không đợi chúng ta. Mình không nói các bạn đi từ từ, đợi chúng tôi với được…”. Tổng Bí thư cũng khẳng định, “Chúng ta cần thống nhất nhận thức và hành động về sự cấp bách phải tiếp tục tiến hành công cuộc đổi mới về kinh tế. Nếu không đổi mới không thể đạt được mục tiêu tăng trưởng hai con số. Nếu năm 2025 đạt được mục tiêu đó thì những năm sau, những nhiệm kỳ sau tiếp tục đạt được. Trong đó, phải rất ưu tiên là bộ máy phải tinh gọn lại thì mới cất cánh được, mới bay cao, bay xa được, chứ nặng quá thì rất khó khăn…”
Đại biểu Quốc hội khóa XIII Trần Khắc Tâm cho rằng: “Việc thực hiện sáp nhập các cơ quan, ban ngành từ Trung ương đến địa phương, tinh gọn bộ máy bộ máy chính là thực hiện bước đột phá quan trọng giúp Việt Nam cất cánh, bay cao, bay xa và sáng vai được với các cường quốc trên thế giới. Chúng ta phải tự lực phát triển để tránh tụt hậu so với các nước trong khu vực cũng như trên thế giới. Tôi cho rằng, hai bước đột phá nêu trên cần phải được thực hiện một cách đồng bộ, tiến hành song song, tương hỗ lẫn nhau. Và, khi thực hiện hai bước đột phá này, Việt Nam có thể vừa phát huy nội lực, khai thác hiệu quả ngoại lực và kiến tạo động lực tăng trưởng mới để phát triển bền vững. Và đặc biệt, với những bước đột phá trên, chúng ta có thể tận dụng và thích ứng được với mọi thời cơ lớn để phát triển đất nước. Đó chính là triết lý thời đại trong Kỷ nguyên vươn mình”.
Văn Chương