Thúc đẩy cơ hội việc làm cho lao động trẻ vì một nền kinh tế xanh
Phát triển kinh tế xanh là xu hướng tất yếu của các quốc gia trên thế giới, nhằm bảo vệ môi trường sống trong sạch, bền vững. Một nền kinh tế xanh và tăng trưởng xanh là đối lập của một nền kinh tế bảo thủ đang làm cạn kiệt tài nguyên môi trường.
Những người trẻ sẽ đóng góp có giá trị cho hành động khí hậu
Tăng trưởng xanh hướng đến nền kinh tế xanh chính là giải pháp hiệu quả để thế giới vượt qua các thách thức nghiêm trọng của suy thoái kinh tế, bùng nổ dân số, tài nguyên thiên nhiên cạn kiệt, đa dạng sinh học suy giảm, ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu.
Thực tế cho thấy, kinh tế xanh phải hướng đến phát triển bền vững, bảo vệ môi trường. Phát triển nền kinh tế xanh dựa trên 3 trụ cột: Phát triển kinh tế (các vấn đề tăng trưởng kinh tế, việc làm); Bền vững môi trường (giảm thiểu năng lượng carbon và mức độ suy giảm nguồn tài nguyên thiên nhiên...); Gắn kết xã hội (bảo đảm mục tiêu giảm nghèo, bình đẳng trước các cơ hội mà nền kinh tế xanh tạo ra, đem lại môi trường sống trong lành).
Theo định nghĩa, nền kinh tế xanh là một nền kinh tế carbon thấp, hiệu quả về tài nguyên và hòa nhập vào xã hội. Nền kinh tế xanh bao trùm cải thiện phúc lợi của con người và xây dựng công bằng xã hội đồng thời giảm thiểu rủi ro về môi trường và khan hiếm tài nguyên.
Báo cáo Kinh tế xanh của Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc (UNEP) năm 2011 lập luận rằng "một nền kinh tế phải hiệu quả và công bằng" là xanh. Công bằng có nghĩa là công nhận các khía cạnh bình đẳng cấp quốc gia và toàn cầu, đặc biệt trong việc đảm bảo quá trình chuyển đổi công bằng sang một nền kinh tế carbon thấp, hiệu quả về tài nguyên và bao trùm về mặt xã hội. Vì vậy, theo định nghĩa, nền kinh tế xanh nên bao trùm, bao gồm cả những người trẻ tuổi.
Theo đó, những người trẻ tuổi là những người đóng góp có giá trị cho hành động vì khí hậu với tư cách là những nhà vận động, những người tiên phong về môi trường và những nhà đổi mới. Họ cũng là những người tiêu dùng có giá trị đối với các sản phẩm và dịch vụ sinh thái và đạo đức. Xét về số lượng và sức mua tiềm năng của họ, không thể phủ nhận vai trò của những người trẻ tuổi.
Trước đó, báo cáo do Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) và Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) thực hiện có tiêu đề “Giải quyết khủng hoảng việc làm cho thanh niên do đại dịch Covid-19 gây nên tại châu Á và Thái Bình Dương”, kêu gọi các chính phủ trong khu vực triển khai các biện pháp cấp bách trên quy mô lớn và có tính mục tiêu nhằm tạo việc làm cho thanh niên, duy trì công tác giáo dục và đào tạo và giảm nhẹ những vết sẹo có thể để lại trong tương lai đối với hơn 660 triệu thanh niên trong khu vực.
Dự kiến vào cuối năm 2020, 13 quốc gia sẽ có những bước tăng vọt đáng kể, với tỉ lệ thất nghiệp ở thanh niên tăng gấp đôi so với năm 2019 trong một số trường hợp. Ngay cả trước cuộc khủng hoảng Covid-19, thanh niên ở châu Á và Thái Bình Dương đã phải đối mặt với những thách thức trên thị trường lao động, dẫn đến tỉ lệ thất nghiệp cao.
Nền kinh tế xanh thu hút lao động trẻ phát triển
Liệu nền kinh tế xanh có phải là câu trả lời cho tình trạng thất nghiệp của thanh niên cũng như khủng hoảng khí hậu? Trong một tuyên bố tại báo cáo Triển vọng Việc làm và xã hội thế giới, ILO cho rằng một nền kinh tế xanh hơn có thể tạo ra 24 triệu việc làm mới trên toàn cầu vào năm 2030.
Một cuộc khảo sát với 1.000 thanh niên ở Vương quốc Anh vào năm 2020 cho thấy, 50% muốn có một công việc trong môi trường bền vững kinh doanh. Nhiều người trẻ đã sớm quan tâm đến việc bảo vệ môi trường trong một hệ thống không làm trầm trọng thêm tình trạng suy thoái môi trường. Một nghiên cứu của McCann WorldGroup châu Á Thái Bình Dương được công bố vào đầu năm nay (tháng 7/2021) cho thấy, 89% thế hệ Z ở châu Á - Thái Bình Dương tin rằng, thế hệ của họ có khả năng ảnh hưởng đến hành động của một thương hiệu để tốt hơn. 77% Gen Z của châu Á Thái Bình Dương đồng ý rằng họ có trách nhiệm đóng góp tích cực cho cộng đồng nơi họ sinh sống.
Tại Indonesia, một cuộc khảo sát gần đây của UNDP cho thấy, 95% doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa (MSMEs) quan tâm đến việc áp dụng các thực hành môi trường. Thông qua một số chương trình liên quan đến thanh niên, Kế hoạch Indonesia quốc tế hóa nhận thấy rằng, thanh niên được trao cơ hội và tiếp cận với thông tin và đào tạo, rất quan tâm đến việc tìm hiểu về thực hành sản xuất và tiêu dùng bền vững.
Một nền kinh tế xanh và tăng trưởng xanh là đối lập của một nền kinh tế bảo thủ đang làm cạn kiệt môi trường. Các nhà hoạt động khí hậu trẻ mong muốn các doanh nghiệp và sự phát triển duy trì Trái Đất chứ không phải những công ty phá hủy nó. Họ nhìn thấy các cơ hội trong năng lượng tái tạo, quản lý chất thải, quản lý nước sạch, các sản phẩm và dịch vụ có đạo đức, giao thông vận tải và hàng hải nông nghiệp xanh.
Tuy nhiên, sự chuyển dịch này cần có vốn đầu tư công. Hy vọng rằng COP26 kéo dài tới 12/11 sẽ tạo ra động lực cho các Chính phủ và công ty đầu tư vào việc thúc đẩy các hoạt động vì một nền kinh tế xanh hơn, bao gồm cả những hoạt động liên quan đến giới trẻ. ASEAN trao quyền và hỗ trợ những người trẻ tuổi - những người đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế xanh hơn. Điều quan trọng là phải xây dựng nhận thức từ khi còn rất trẻ, đầu tư vào phát triển kỹ năng và giáo dục, đặc biệt là về khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học (STEM), đồng thời xây dựng một hệ sinh thái hỗ trợ để thúc đẩy một cách có hệ thống các nhà thực hành sản xuất và tiêu dùng bền vững.
ASEAN là một trong những khu vực phải gánh chịu tác động của thiên tai nhiều nhất trên thế giới và đặc biệt dễ bị tổn thương trước tác động khí hậu nghiêm trọng. Theo ước tính của ILO, đến năm 2030 dự kiến sẽ có khoảng 14 triệu việc làm mới được tạo ra, bù đắp những tổn thất do cắt giảm các ngành công nghiệp phát thải carbon tại Trung Đông và châu Phi cũng như trong khu vực châu Á.
Tiến sĩ Cristina Martinez, chuyên gia cao cấp của ILO về Việc làm Xanh khu vực châu Á và Thái Bình Dương nhận định: “Mặc dù còn nhiều vấn đề cần phải triển khai, ASEAN đã đạt được những tiến bộ đáng kể trong việc xây dựng hệ sinh thái chính sách hỗ trợ tăng trưởng việc làm xanh. Sự cần thiết của các chính sách trên sẽ tạo ra nhiều việc làm xanh, phù hợp với tiềm năng và lực lượng lao động có tay nghề, sẵn sàng đảm nhận những công việc này. Các chính sách cũng phải đảm bảo người lao động làm việc trong những ngành công nghiệp bị ảnh hưởng bởi những nỗ lực xanh được hỗ trợ và tạo cơ hội phát triển kỹ năng, để từ đó có thể chuyển dịch sang việc làm mới một cách hiệu quả".
Lan Anh (T/h)