Thanh Hóa: "Chảy máu" khoáng sản tại núi Ngọc
Việc khai thác đất trái phép tại núi Ngọc trong một thời gian dài khiến nhiều người dân bức xúc.
Qua tìm hiểu và ghi nhận của phóng viên cho thấy, thời gian qua, tại núi Ngọc, xã Thọ Cường, huyện Triệu Sơn (Thanh Hóa) đã xảy ra tình trạng khai thác đất trái phép. Tuy nhiên chính quyền nơi đây lại chưa kịp thời phát hiện và ngăn chặn, khiến một phần đất tại núi Ngọc bị đào xới và vận chuyển đi nơi khác.
Theo đó, hiện trường để lại là vô số những vết gầu của máy múc, có những vị trí để lại thành, vách dựng đứng. Đối tượng khai thác đất trái phép đã dùng máy múc khoét vào bên trong núi và dùng phương tiện vận tải vận chuyển đất ra khỏi vị trí. Một phần cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp ở núi Ngọc trong quá trình khai thác đất cũng đã chịu những tác động xấu.
Trao đổi với Phóng viên, ông Lê Đình Hùng, Chủ tịch UBND xã Thọ Cường thừa nhận khối lượng đất nói trên bị múc đi vào năm ngoái (năm 2024-PV) và năm kia (2023-PV), mỗi năm múc một ít. Đối tượng múc vào ban đêm và sau khi xảy ra sự việc xã có xuống kiểm tra nhưng không lập biên bản vì không bắt quả tang được hành vi múc đất.
Trong khi đó, một người dân sinh sống cạnh khu vực núi Ngọc cho biết, từ trong Tết đã có một số người lạ mặt mang máy móc đến khai thác đất ở đây khiến cuộc sống của họ bị đảo lộn.
Sau khi nhận được phản ánh của phóng viên về thực trạng trên, Phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Triệu Sơn cũng đã cử cán bộ phụ trách xuống hiện trường khai thác đất trái phép tại núi Ngọc để kiểm tra. Ban đầu, cơ quan chức năng nhận định, đất bị khai thác cách đây khoảng 2 tháng.
Như vậy, nhiều người dân đặt câu hỏi, UBND xã Thọ Cường đã kịp thời phát hiện và ngăn chặn việc khai thác đất trái phép nói trên tại núi Ngọc hay chưa?
Ngoài việc khai thác khoáng sản trái phép làm ảnh hưởng đến môi trường và cuộc sống của người dân nơi đây, sự việc trên còn ảnh hưởng không nhỏ tới một địa danh vốn được xem là biểu tượng gắn với lịch sử của người dân Thọ Cường. Theo cán bộ và người dân trong xã, núi Ngọc là biểu tượng văn hoá, là tinh thần của người dân Thọ Cường và đã đi vào lịch sử, tiềm thức của người dân từ khi hình thành làng, xã.
Truyền thuyết kể rằng, các tiên nữ và Ngọc Hoàng dáng trần vi hành hạ giới, khi Ngọc Hoàng xa giá bước chân đầu tiên xuống hạ giới là Núi Ngọc. Ngọc Hoàng thấy phong cảnh hữu tình nên cho đặt bàn cờ vua ngay trên đỉnh núi để cùng các tiên nữ đánh cờ thưởng ngoạn phong cảnh trần gian thơ mộng (trên đỉnh núi là mảnh đất bằng phẳng – Hiện nay trên đỉnh núi vẫn còn hòn đá vua và các hòn đá nhỏ tượng trương cho bàn cờ, nơi ngự giá của Ngọc Hoàng và các tiên nữ). Vì vậy, dân gian đặt tên là núi Ngọc. Núi Ngọc còn là nơi huấn luyện tân binh, đỉnh núi là nơi quan sát chiến đấu. Dưới chân núi (về phía Đông Nam) có hai ụ pháo đã chia lửa góp phần bắn rơi máy bay Mỹ và là tiền trạm không quân của sân bay Sao Vàng…
Ngày 31 tháng 10 năm 2023, UBND tỉnh Thanh Hóa có quyết định phê duyệt phương án đấu giá quyền khai thác khoáng sản mỏ đất làm vật liệu san lấp tại xã Thọ Cường với diện tích 5,8ha (vị trí núi Ngọc). Tuy nhiên, chính quyền và người dân xã Thọ Cường kiên quyết phản đối và gửi nhiều kiến nghị tới đơn vị chức năng bởi liên quan tới những yếu tố lịch sử.
Sau khi tiến hành khảo sát thực địa, các sở, ngành liên quan nhận thấy những ý kiến, kiến nghị của người dân là chính đáng nên đã tham mưu cho UBND tỉnh Thanh Hóa loại bỏ núi Ngọc ra khỏi quy hoạch mỏ đất khai thác. Mỏ đất núi Ngọc cũng được UBND tỉnh Thanh Hóa dừng đấu giá và giao UBND huyện Triệu Sơn tổ chức quản lý, bảo vệ, tuyệt đối không được để xảy ra hoạt động khai thác đất trái phép. Tham vấn ý kiến của các đơn vị chuyên môn để làm quy trình nhằm gìn giữ, phát huy truyền thống cách mạng, tinh thần yêu nước của nhân dân xã Thọ Cường liên quan đến núi Ngọc.
Từng đưa ra quan điểm về vấn đề khai thác khoáng sản trái phép, GS.TS Hoàng Xuân Cơ, Tổng Thư ký Hội Kinh tế Môi trường Việt Nam cho biết, hoạt động khai thác khoáng sản trái phép đương nhiên không đáp ứng các yêu cầu về khảo sát, xin cấp phép, không có nghiên cứu kỹ lưỡng về tác động của hoạt động này đối với địa hình, địa chất,… Hoạt động khai thác khoáng sản trái phép nói chung sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường và cuộc sống của nhân dân. “Cần phải chấm dứt các hoạt động khai thác khoáng sản trái phép bằng cách nâng cao hơn nữa vai trò của cơ quan quản lý Nhà nước ở địa phương. Thậm chí có những chế tài quy định trách nhiệm, xử lý người đứng đầu khi để xảy ra sai phạm trong địa bàn thuộc thẩm quyền quản lý”. GS.TS Hoàng Xuân Cơ nêu quan điểm.
Thiết nghĩ, cơ quan chức năng của tỉnh Thanh Hóa cần sớm vào cuộc làm rõ vụ việc trên, qua đó góp phần bảo vệ tốt hơn nữa nguồn tài nguyên khoáng sản trên địa bàn cũng như sự nguyên vẹn của núi Ngọc.
Đình Đông
