Sau siêu bão RAI, người dân Philippines chịu tổn thất nặng nề
Siêu bão RAI đã đi qua để lại Philippines đống đổ nát và số nạn nhân thiệt mạng vẫn tiếp tục tăng lên. Hàng nghìn người dân Philippines mất nhà cửa và đói khát vào thời điểm năm mới cận kề.
Nỗi ám ảnh của người dân
Theo Hội đồng Quản lý và Giảm thiểu Rủi ro Thiên tai Quốc gia Philippines (NDRRMC), gần 4 triệu người trên hơn 400 thành phố đã bị ảnh hưởng bởi bão RAI.
Hơn nửa triệu người vẫn phải di dời trong lễ Giáng sinh - một trong những ngày lễ quan trọng nhất ở quốc gia đa số theo Công giáo.
Hơn một tuần sau khi siêu bão RAI - tên địa phương là Odette - đổ bộ vào Philippines, Lacia đã từ bỏ việc nỗ lực tìm kiếm bất cứ thứ gì còn sót lại trong ngôi nhà của mình. Không một ngôi nhà nào còn trụ nổi trong ngôi làng của anh trên Đảo Dinagat gần đó.
Không ai nghĩ bão RAI sẽ thịnh nộ đến thế khi nó tấn công quần đảo vào ngày 16/12 vừa qua. Đây là cơn bão mạnh nhất đổ bộ vào Philippines trong năm nay, làm gần 400 người thiệt mạng, hàng trăm nghìn người khác phải di dời.
Philippines hứng chịu nhiều trận bão mỗi năm, nhưng cuộc khủng hoảng khí hậu đã khiến các cơn bão trở nên khó lường và cực đoan hơn, đồng thời khiến quốc gia nghèo nhất dễ bị tổn thương nhất.
“Các gia đình không có gì cả. Ánh đèn rực rỡ và âm nhạc Giáng sinh được thay thế bằng những trung tâm sơ tán ẩm thấp, bẩn thỉu. Điều ước duy nhất của họ trong Giáng sinh này là được sống sót” - Jerome Balinton, quản lý nhân đạo của Tổ chức Cứu trợ Trẻ em cho biết.
Jovelyn Paloma Sayson, 35 tuổi, từ thành phố Surigao đã sơ tán đến nhà thờ giáo xứ của cộng đồng trước khi bão RAI đổ bộ. Túp lều mỏng manh của cô làm từ gỗ, nhựa và kim loại, không chịu được gió giật mạnh của cơn bão.
"Những mái nhà bay khắp nơi. Nhà của chúng tôi là nhà đầu tiên bị sập. Đầu tiên là mái nhà bay ra. Sau đó, nền móng sụp đổ. Sau khi nhà tôi bị phá hủy, nhà của mẹ tôi cũng bị sập" - Sayson, bà mẹ 7 con nói khi ngồi giữa đống đổ nát của ngôi nhà.
Toàn bộ lương thực của gia đình đã bị lũ lụt cuốn trôi. Lượng gạo dự trữ trôi trong nước bùn bên cạnh những mảnh gỗ vụn. Quần áo của các con Sayson bị hỏng vì mưa và đồ đạc của cô biến thành những mảnh vỡ.
Sau đó, các thiết bị nhà bếp của Sayson bị đánh cắp. Cô không đủ khả năng để xây dựng lại từ đầu.
“Chúng tôi cần tiền để xây lại ngôi nhà của mình. Chúng tôi không mơ ước có một ngôi biệt thự. Tất cả những gì chúng tôi muốn là có nhà riêng để ở và để con cái được an toàn" - cô nói.
Theo NDRRMC, hơn 1.000 nơi trú ẩn tạm thời đã được dựng lên để làm nơi cư trú cho những người có nhà bị đổ nát. Đối với nhiều gia đình phải di dời, những tổn thương và đau khổ là quá sức chịu đựng.
Alvin Dumduma, giám đốc dự án của nhóm viện trợ Nhân đạo và Hòa nhập, cho biết việc các gia đình cố gắng xây dựng lại nhà cửa “trong lúc đói khát là điều mệt mỏi”.
Sống chật chội bên trong các trung tâm sơ tán không hợp vệ sinh và không có nước máy, ông lo ngại về khả năng lây lan dịch bệnh, bao gồm cả Covid-19.
Chạy đua cứu trợ người dân
Hàng nghìn quân nhân, cảnh sát và lực lượng bảo vệ bờ biển đã được triển khai để cung cấp thực phẩm, nước uống và vật tư y tế cho những người sống sót, những người đang gặp khó khăn trong tìm kiếm nhu yếu phẩm cơ bản.
"Tôi đã chỉ đạo quân đội triển khai tất cả phương tiện hiện có, như tàu, thuyền, máy bay, xe tải, để đưa hàng cứu trợ đến các khu vực bị thiệt hại", Bộ trưởng Quốc phòng Delfin Lorenzana cho biết. Máy móc hạng nặng cũng được đưa đến để khai thông đường sá.
Hội Chữ thập đỏ đang chuyển hàng cứu trợ đến các đảo Siargao và Bohol, những địa điểm du lịch nổi tiếng đã phải vật lộn để phục hồi sau các hạn chế ngăn Covid-19.
Tổ chức đã kêu gọi 22 triệu USD để tài trợ các nỗ lực cứu trợ và phục hồi khẩn cấp ở Philippines. Anh cam kết viện trợ 1 triệu USD, Thủ tướng Canada Justin Trudeau cũng cam kết hỗ trợ tài chính. Các tổ chức phi Chính phủ khác đang kêu gọi quyên góp thêm.
Nông dân và ngư dân trên Palawan, hòn đảo cuối cùng bị RAI càn quét trước khi tiến vào Biển Đông, đã chứng kiến cuộc sống của họ bị hủy hoại, linh mục Eugene Elivera ở thủ phủ Puerto Princesa cho biết. "Nhiều người trên đảo chưa bao giờ trải qua cơn bão mạnh như vậy. Thách thức bây giờ là làm thế nào để bắt đầu lại", ông nói. Siêu bão RAI đổ bộ Philippines vào cuối mùa bão, bởi hầu hết bão hình thành và phát triển trong khoảng thời gian từ tháng 7 đến tháng 10.
Các nhà khoa học từ lâu cảnh báo các cơn bão ngày càng mạnh và mạnh lên nhanh chóng hơn do nóng lên toàn cầu.
Philippines, một trong những quốc gia dễ bị tổn hại nhất trước tác động của biến đổi khí hậu, hứng chịu trung bình 20 cơn bão mỗi năm, quét sạch mùa màng, nhà cửa và cơ sở hạ tầng ở những khu vực vốn nghèo khó. Bão Haiyan là cơn bão mạnh nhất từng đổ bộ Philippines, khiến hơn 7.300 người chết hoặc mất tích.
Nguyễn Linh (T/h)