Phú Quốc - Đảo ngọc hay đảo rác
Phú Quốc đã thực sự là hòn đảo ngọc chưa hay còn nhiều vết gợn đáng lo như vấn nạn rác thải.
Những ngày qua đọc nhiều bài viết Phú Quốc bị du khách trong nước quay lưng. Nào chê giá vé đắt đỏ, nhà hàng chặt chém, nào phàn nàn về rác thải tràn lan, người dân đảo vừa buồn vừa có phần bức xúc muốn phản bác lại những ý kiến chưa đúng. Nhưng nghĩ đến cám cảnh của gia đình mình đang mỗi ngày phải chịu “khổ” trần ai vì mùi hôi thối và ô nhiễm của bãi rác Đồng Cây Sao, tôi lại thấy nghẹn họng.
Phú Quốc đã thực sự là hòn đảo ngọc chưa hay còn nhiều vết gợn đáng lo như vấn nạn rác thải. Ngay chính con dân xứ đảo như chúng tôi giờ đây cũng chưa quen với sự thay đổi quá nhanh của Phú Quốc thì trách sao được du khách đến chỉ vài ngày mà đập vào mắt là những thứ xấu xí, khiến họ vỡ mộng về “thiên đường” du lịch.
Đã gần 4 năm, sau khi bãi rác tạm được hình thành, người dân Cửa Dương chúng tôi chưa bao giờ tìm lại được cuộc sống yên bình như trước đây. Nói là bãi tạm nhưng bãi rác Đồng Cây Sao rộng hơn 5ha, mỗi ngày tiếp nhận khoảng hàng trăm tấn rác thải từ nhiều nơi trên đảo đổ về. Không ai đếm được số rác chính xác nhưng rác chất cao như núi, dưới không lót trên không phủ gì che chắn. Đúng như báo chí đã đưa tin, bãi rác đang trong tình trạng quá tải, gây ô nhiễm nghiêm trọng.
Thời gian đầu, rác đổ ở xa và chưa dồn ứ, nhưng dần dần càng lan tới gần nhà dân, từ già đến trẻ, chúng tôi phát sợ vì mùi hôi thối nồng nặc, kèm thêm ruồi nhặng. Nhà lúc nào cũng phải đóng cửa để hạn chế ruồi tấn công. Còn mùi hôi thì một năm 365 ngày lãnh đủ, nhiều nhà lắp thêm lớp cửa kính cũng không khá hơn là bao. Bữa cơm vừa dọn ra, ruồi nhặng đã bâu kín, ngán ngẩm chẳng thiết ăn uống gì, sức khỏe cũng bị ảnh hưởng nặng nề. Từ khi bãi rác phình to, mà bản thân đã sẵn bệnh viêm xoang, tôi đau nhức không chịu được. Đa phần trẻ con bị về hô hấp, người già cũng ốm đau, bệnh tật suốt. Nhiều lúc muốn thảnh thơi, bà cháu nằm nghỉ bên chiếc võng cũng không tài nào chịu nổi. Cảnh sinh hoạt đảo lộn, muốn bán nhà đi chỗ khác ở mà không ai mua…
Tại những buổi họp dân phản ánh, theo lời kể của các đơn vị kinh doanh tôi mới biết, đến mùa gió, mùi hôi từ bãi rác tạm còn bay ra tận các khách sạn, homestay. Có khách sạn phải thuê dịch vụ phun khử mùi hôi nhưng giờ chẳng biết còn khách mà hoạt động không hay cũng đóng cửa rồi. Những hộ sống cạnh đường xe rác chạy qua ra còn bức xúc hơn vì nước chảy ra từ những xe rác tràn vào sân nhà, kèm theo mùi hôi thối, nhất là khi trời mưa. Tầm 11h rác từ các nơi bắt đầu tập kết đến bãi rác. Giờ có cả nhiều người mưu sinh bằng nghề nhặt phế liệu trên bãi. Phần đông là người lớn tuổi nhưng cũng có những đứa trẻ ở tuổi ăn tuổi học, từ nơi khác theo cha mẹ vào đây sinh sống, nhìn thấy thương mà càng chạnh lòng. Hóa ra bãi rác đã trở thành một phần cuộc sống với dân Cửa Dương chúng tôi.
Cùng cảnh với chúng tôi là dân gần khu nhà máy rác đang thử nghiệm ở Bãi Bổn, Hàm Ninh. Nghe đâu, trước đây nguồn nước sinh hoạt lấy ngay từ dòng suối. Từ khi có nhà máy rác, nước rỉ rác sau những trận mưa chảy ra suối, nhìn cá chết thành đống không ai dám dùng nước để đun nấu sinh hoạt hằng ngày. Rác sau khi tập kết chất thành đống, được đưa thẳng vào các lò đốt trực tiếp, chiều và tối lò hoạt động hết công suất, khói từ các lò đốt bay mù mịt như sương, kèm theo đó là mùi khét.
Năm ngoái, nhà máy đã dừng thử nghiệm do quá trình xử lý rác để mùi hôi thối, nước rỉ rác, khói thải từ quá trình đốt rác đã ảnh hưởng đến đời sống và sinh hoạt của người dân xung quanh. Dân ở đây đấu tranh nhiều lắm mới được như vậy. Còn chúng tôi vẫn phải cam chịu cảnh sống chung với hôi thối, núi rác bủa vây.
Thực ra, trước đây, trên địa bàn TP Phú Quốc có 2 bãi rác tạm tại khu vực An Thới và Ông Lang. Tuy nhiên, sau đó bị người dân phản ứng vì tình trạng ô nhiễm, 2 bãi rác tạm đã dừng hoạt động. Nhiều lần chính quyền hứa xử lý dứt điểm câu chuyện rác thải này nhưng đến nay mọi chuyện vẫn chưa khá hơn. Dân chỗ nào phản ứng thì lại chuyển bãi rác tạm sang chỗ mới. Việc nhà máy chậm tiến độ, không hoàn thành và đưa vào vận hành xử lý rác thải như cam kết làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động xử lý rác thải trên đảo Phú Quốc, lượng rác tồn đọng và chưa xử lý ngày càng nhiều.
Chẳng nói đến xử lý cả núi rác, đi khắp Phú Quốc, rác tại Dinh Cậu, trên bãi biển, hay các khu chợ và đặc biệt là nước thải từ các hộ kinh doanh thải ra sông Dương Đông vẫn là vấn đề nhức nhối với Phú Quốc. Đảo ngọc thành đảo rác sẽ không xa nếu còn tình trạng buông lỏng quản lý, bỏ mặc người dân trong việc xử lý rác thải trên đảo.
Bạn đọc Dương Tú Quần
