Khôi phục rừng ngập mặn để ứng phó với biến đổi khí hậu

Theo dõi KTMT trên

Rừng ngập mặn đóng vai trò quan trọng trong giảm thiểu biến đổi khí hậu

Cục Lâm nghiệp (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn - NNPTNT) cho biết, hiện nay Việt Nam hiện có khoảng 160.000ha rừng ngập mặn tại 28 tỉnh, thành. Diện tích rừng ngập mặn tập trung nhiều tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, Đông Nam bộ và Đồng bằng sông Hồng.

Rừng ngập mặn chạy dọc theo đường bờ biển, có một số khu rừng ngập mặn lớn như, rừng ngập mặn Cần Giờ (TPHCM), rừng ngập mặn Rú Chà (tỉnh Thừa Thiên - Huế), rừng ngập mặn nguyên sinh ở Tam Giang (tỉnh Quảng Nam), rừng ngập mặn ở Cà Mau. Việt Nam là một trong những nước đứng trong top đầu có diện tích rừng ngập mặn trên toàn thế giới.

Được biết, rừng ngập mặn đóng vai trò quan trọng trong việc thích ứng và giảm thiểu biến đổi khí hậu, xây dựng một nền kinh tế xanh và ít phát thải, phát triển kinh tế xã hội. Chúng được xem là vườn ươm cho nhiều loài sinh vật biển và là lá chắn tự nhiên hiệu quả cho vùng ven biển trước các cơn bão và sóng thần.

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng rừng ngập mặn ven biển vượt trội hơn hầu hết các khu rừng khác về khả năng lưu giữ carbon, giúp chống lại sự nóng lên toàn cầu bằng cách loại bỏ khí CO2 khỏi tầng khí quyển và lưu trữ phần lớn trong sinh khối. Theo thống kê của ngành lâm nghiệp, năm 2019 diện tích rừng ngập mặn của Việt Nam là 256.300ha, trong đó diện tích có rừng là 150.100ha (gồm 54.700ha rừng tự nhiên và 95.300ha rừng trồng), diện tích chưa thành rừng là 106.200ha.

PGS.TS Nguyễn Tất Toàn - Hiệu trưởng Trường Đại học Nông lâm TPHCM cho hay, rừng ngập mặn tại nhiều địa phương, đặc biệt là khu vực ĐBSCL đang chịu nhiều áp lực, đe dọa đến diện tích và đa dạng sinh học. Theo đó, dân số gia tăng, biến đổi khí hậu diễn ra ngày càng nhanh chóng và những thay đổi về chính sách, thị hiếu của người dùng liên quan đến các sản phẩm có liên quan tới rừng ngập mặn, quá trình chuyến đổi kinh tế khiến rừng ngập mặn đang chịu nhiều áp lực.

Theo ông Nguyễn Nam Sơn, đại diện Cục Lâm nghiệp, trong một thời gian dài, rừng ngập mặn bị suy giảm cả về chất lẫn lượng và diện tích với nhiều nguyên nhân khác nhau. Mất rừng ngập mặn sẽ làm suy giảm đa dạng sinh học, mất sinh cảnh và các bãi sinh sản cho nhiều loài cá và thủy sản, phá hủy chu trình dinh dưỡng trong các vùng rừng ngập mặn, và nhất là làm suy giảm các dịch vụ hệ sinh thái...

Tăng cường vai trò của “bức tường xanh”

Các chuyên gia về môi trường cho rằng, rừng ngập mặn sẽ làm hạn chế thiệt hại trong sản xuất và đời sống do thiên tai, bão lũ gây ra, phòng chống xói lở bờ biển, cố định đất bãi bồi, mở rộng sản xuất, hạn chế tình trạng mặn xâm nhập, giảm thiểu ô nhiễm môi trường, đặc biệt là môi trường nước; bảo vệ sản xuất nông nghiệp, thủy sản ổn định và bền vững thông qua việc chặn gió biển, cải tạo làm sạch môi trường.

Theo bà Đỗ Thị Thanh Huyền - Giám đốc điều hành Trung tâm Bảo tồn Thiên nhiên Gaia, rừng ngập mặn là hệ sinh thái hiệu quả trong việc "khóa" carbon. Một số nghiên cứu cho thấy khả năng hấp thụ và tích trữ carbon của rừng ngập mặn có thể gấp 4 lần so với rừng nhiệt đới trên cạn, tùy thuộc vào từng khu vực. Rừng ngập mặn được xem là "bể chứa carbon" vô cùng hiệu quả, có thể lưu trữ carbon trong hơn 5.000 năm. Do đó, việc bảo tồn và phát triển rừng ngập mặn đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu biến đổi khí hậu.

Ông Nguyễn Nam Sơn, đại diện Cục Lâm nghiệp cho rằng, dành nguồn lực cho bảo vệ và phát triển rừng, nhất là rừng ngập mặn là một trong những giải pháp quan trọng để Việt Nam đạt mục tiêu Net Zero, phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050. Do đó, khi thực hiện hiệu quả các biện pháp bảo vệ rừng, các khu rừng ngập mặn sẽ càng phát huy giá trị, đóng góp tích cực vào quá trình triển khai kế hoạch thích ứng quốc gia và mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính. Trong thời gian qua, Bộ NNPTNT đã tham mưu trình Chính phủ nhiều chính sách, đề án bảo vệ và phát triển rừng vùng ven biển nhằm ứng phó với biển đổi khí hậu và thúc đẩy tăng trưởng xanh.

Thêm vào đó, để ứng phó với biến đổi khí hậu và giảm thiểu thiệt hại do thiên tai, các địa phương có rừng ngập mặn cần tập trung vào việc bảo vệ, khôi phục và phát triển loại rừng này một cách hiệu quả hơn. Việc bảo vệ và phát triển rừng ngập mặn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ đa dạng sinh học cũng như bảo vệ sinh kế cho người dân. Cần chú trọng phát triển các mô hình sinh kế dưới tán rừng để kết hợp hài hòa giữa phát triển kinh tế và bảo vệ rừng.

Bích Ngọc