Khám phá những điều về đất và cải tạo đất, không phải ai cũng biết

Theo dõi KTMT trên

Đất là gì?

Đất còn được gọi với một cái tên khác là thổ nhưỡng. Đây là lớp ngoài cùng của thạch quyển bị biến đổi theo quy luật tuần hoàn của tự nhiên. Nói cách khác, từng lớp khoáng mỏng khi được phong hóa cùng các chất hữu cơ đã hình thành nên đất. Thổ nhưỡng có chứa rất nhiều thành phần như nước, mùn, khoáng, không khí, các loại vi sinh vật và côn trùng khác.

Giá trị của đất

Mọi sinh vật trên hành tinh này không thể tồn tại nếu như không có đất. Điều này thể hiện vai trò quan trọng và là lý do con người cần thực hiện biện pháp cải tạo và sử dụng đất hợp lý.

Trên thực tế, đất là nguồn gốc phát triển của thực vật và là thành phần cần thiết trong nông nghiệp sản xuất. Thổ nhưỡng có ý nghĩa gắn liền với việc tạo ra địa quyển. Không chỉ đóng góp môi trường cung cấp lương thực, thực phẩm, đất mang đến sự sống cho cả hành tinh của chúng ta.

Quá trình trao đổi chất và năng lượng được diễn ra trên trong và trên mặt đất. Hệ thống này bao gồm khả năng hoạt động của khí quyển, thủy quyển và sinh quyển.

Theo nhiều nghiên cứu khoa học đã đánh giá đất như một “cơ thể sống” cũng bởi trong thành phần của đất có chứa các loại vi sinh như nấm, vi khuẩn, thực vật, động vật.

Như vậy, đất sẽ gắn liền với hình thái “sống” theo quy luật tự nhiên và trải qua bốn giai đoạn trong vòng tuần hoàn là phát sinh – phát triển – thoái hóa – già cỗi.

Lợi ích của việc cải tạo đất trồng là gì?

- Bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết để cây trồng sinh trưởng và phát triển tốt hơn.

- Thúc đẩy quá trình trao đổi chất cho cây trồng mau lớn, khỏe mạnh.

- Góp phần tăng cường sức đề kháng, hỗ trợ cây trồng chống lại các tác nhân gây bệnh hại.

- Diệt trừ các vi sinh vật có hại trong đất khiến cho cây trồng bị bệnh.

- Tăng độ tơi xốp, độ ẩm của đất; từ đó giúp cây trồng phát triển tốt hơn.

- Tăng năng suất cây trồng, giúp cho nông sản thu được với số lượng nhiều hơn, chất lượng hơn.

Cải tạo đất trồng hiệu quả bằng 5 cách tự nhiên

Hãy tham khảo 5 cách cải tạo đất tự nhiên sau đây được đề cập trong cuốn sách “Đất sẽ cứu chúng ta” của Ohlson.

“Làm phiền” đất càng ít càng tốt

Chất lượng của đất bắt đầu bằng một nguyên tắc cơ bản: Không “làm phiền” đất. Đất là nơi neo giữ các bộ rễ nuôi dưỡng cây trồng. Nhưng nó cũng là nơi sinh sống của các vi sinh vật có lợi.

“Dưới chân chúng ta là một thế giới diệu kỳ bao gồm hàng tỉ vi sinh vật đã hoạt động trong đất từ hàng triệu năm nay”, Ohlson nói, “Hệ sinh thái trong đất cung cấp cho cây trồng nguồn dinh dưỡng, nước và các biện pháp phòng vệ chống lại hóa chất, bệnh tật và côn trùng”.

Thay vì đào hố sâu hay đánh luống để trồng cây, Ohlson đề nghị giữ lại cấu trúc của đất một cách nguyên vẹn nhất có thể. Có thể chọc những lỗ nhỏ để gieo hạt hoặc đào hố với kích thước vừa phải khi trồng cây.

Cải tạo đất trồng bằng việc làm hòa với cỏ dại

Nghe có vẻ ngược đời! Cỏ dại đúng là gây nên một chút hỗn loạn về cảnh quan trong khu vườn. Nhưng chúng không đáng bị đối xử như kẻ thù. Ngay cả những loại cỏ dại khó ưa nhất cũng có thể giúp bảo vệ đất và nuôi dưỡng các vi sinh vật có lợi.

“Tôi đã từng đào cỏ dại hoặc nhổ cả rễ chúng lên, nhưng bây giờ tôi không muốn làm phiền đất nữa. Tôi cầm kéo đi vòng quanh và xén bớt cỏ cho đỡ rậm rạp”, Ohlson nói. Sau đó cô tiếp tục cắt tỉa thân và lá giữa các cây mà cô muốn giữ lại. Những phần cắt bỏ này để phân hủy có thể dùng như mùn mốc, làm phân trộn bón luôn cho cây trồng.

Khuyến khích sự đa dạng

“Trong tự nhiên, có rất nhiều loài động vật, thực vật, vi sinh vật khác nhau. Sự đa dạng sinh học này giúp nuôi dưỡng và hỗ trợ đa dạng sinh học trong đất”.

Hãy để khu vườn của bạn phát triển thuận tự nhiên. Bằng cách trồng nhiều loại rau, quả, hoa, thảo mộc, và các cây khác gần nhau. Sự đa dạng này giúp cải tạo đất lành mạnh, bền vững. Và cũng có thể tạo nên những sự kết hợp mới trong việc thụ phấn.

Trồng cây che phủ đất giúp cải tạo đất trồng

Trồng cây che phủ mang lại lợi ích to lớn trong việc cải tạo đất. Chẳng hạn như, lợi ích giữ chất dinh dưỡng xảy ra chủ yếu trong quá trình phát triển cây che phủ đất. Lợi ích trấn át cỏ dại xảy ra trong quá trình tăng trưởng của cây thu hoa lợi thông qua tác động của cây che phủ đất. Ngoài ra còn mang lại lợi ích cho đất – tích trữ carbon từ trong nhiều thập kỉ.

Nếu bạn không xác định được mình nên chọn loại cây trồng che phủ gì. Trước tiên, hãy xem xét địa hình cũng như khí hậu trên khu vườn của bạn. “Sau đó, ưu tiên cho các loài cây và hoa có nguồn gốc địa phương”, Ohlson gợi ý. “Nhưng thực sự, tôi nghĩ mọi người có thể trồng bất cứ cây gì, miễn là nó phát triển”.

Sử dụng phân ủ hữu cơ

Phân hữu cơ rất giàu chất dinh dưỡng. Chúng sử dụng được cho mọi loại cây trồng với nhiều lợi ích khác nhau. Bao gồm điều hòa đất, tăng cường chất dinh dưỡng, bổ sung các chất mùn quan trọng hoặc axit humic. Và nó như là một loại thuốc trừ sâu tự nhiên cho đất. Trong hệ sinh thái, phân hữu cơ rất hữu ích cho việc kiểm soát xói mòn đất, tận dụng rác thải hữu cơ, bảo vệ môi trường.

Nguyễn Linh ( T/h)