Đà Nẵng: Quyết sách lớn để giữ gìn và phát huy đa dạng sinh học
Thiên nhiên đã ưu ái và ban tặng cho Đà Nẵng sự phong phú về gen, loài sinh vật và hệ sinh thái trong tự nhiên cùng các thảm thực vật.
Trao đổi với Báo Tài nguyên và Môi trường, ông Võ Nguyên Chương - Phó Giám đốc Sở TN&MT TP.Đà Nẵng đã chia sẻ về những quyết sách của Đà Nẵng để giữ gìn và phát huy thế mạnh đó.
PV: Đà Nẵng được biết đến là 1 thành phố phong phú và đa dạng về mặt sinh học, ông cho biết về sự đa dạng và phong phú ấy?
Ông Võ Nguyên Chương:
Đa dạng sinh học (ĐDSH) được hiểu là sự phong phú về gen, loài sinh vật và hệ sinh thái trong tự nhiên. Sự ĐDSH trên địa bàn thành phố thể hiện ở những yếu tố sau:
Đà Nẵng có hệ sinh thái rừng rất phong phú:
Đến năm 2019, tổng diện tích rừng và đất quy hoạch phát triển rừng là 66.408,64 ha, chiếm khoảng 51% diện tích đất tự nhiên của thành phố, trong đó: diện tích đất có rừng là 63.596,67 ha và diện tích đất chưa có rừng quy hoạch phát triển rừng là 2.811,67 ha. Tỉ lệ độ che phủ rừng năm 2019 đạt 47,02%, tăng 3,48% so với năm 2013.
Đà Nẵng có các khu bảo tồn thiên nhiên với hệ sinh thái tự nhiên rất đặc trưng. Theo Quy hoạch bảo vệ và phát triển rừng thành phố giai đoạn 2011 - 2020, Đà Nẵng có 2 khu bảo tồn thiên nhiên và 1 khu bảo vệ cảnh quan, cụ thể:
+ Khu Bảo tồn thiên nhiên Bà Nà - Núi Chúa có diện tích là 26.759,61 ha.
+ Khu Bảo tồn thiên nhiên Sơn Trà có diện tích là 2.520,3 ha.
+ Khu Bảo vệ cảnh quan Nam Hải Vân có diện tích là 1.801,3 ha.
Theo thống kê từ các dự án, đề tài thực hiện trong thời gian dài (từ 1997 - 2002), Các Khu Bảo tồn thiên nhiên Bà Nà - Núi Chúa, Sơn Trà có mức độ ĐDSH rất cao và đã lập được danh mục động vật, thực vật. Vùng biển ven bờ Đà Nẵng có tính ĐDSH cao, trong đó gồm các bãi đá, các rạn san hô từ vùng Nam Hải Vân đến Hòn Sụp; có hơn 104,6 ha rạn san hô; 26,2 thảm rong biển,…
Với các yếu tố trên, ĐDSH ở Đà Nẵng có vai trò hết sức quan trọng trong định hướng phát triển bền vững, đặc biệt đối với các ngành du lịch, nông - lâm - ngư nghiệp, dược liệu, nghiên cứu khoa học và điều hòa khí hậu cho thành phố.
PV: Thiên nhiên đã ưu ái cho Đà Nẵng sự đa dạng và phong phú đó, vậy cần bảo vệ và phát huy thế mạnh đó như thế nào?
Ông Võ Nguyên Chương:
Công tác bảo vệ, bảo tồn ĐDSH đã được lãnh đạo thành phố rất quan tâm, dành nhiều nguồn lực để triển khai thực hiện trong nhiều thập kỷ qua. Bên cạnh đó, có rất nhiều tổ chức, cộng đồng, người dân của thành phố cũng rất tích cực, chủ động tham gia trong công tác bảo vệ, bảo tồn và phát triển ĐDSH của thành phố.
Vừa qua, UBND thành phố đã phê duyệt Đề án bảo tồn ĐDSH TP.Đà Nẵng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 tại Quyết định số 3410/QĐ-UBND ngày 14/9/2020, đặt ra các quan điểm, mục tiêu để bảo tồn và phát triển ĐDSH của thành phố. Trong thời gian tới, các Sở, ngành liên quan của thành phố sẽ bám sát để thực thi theo các quan điểm, mục tiêu bảo tồn, cụ thể như sau:
Thứ nhất, Quy hoạch về ĐDSH phù hợp với Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội TP.Đà Nẵng; phù hợp Chiến lược quốc gia về ĐDSH, quy hoạch tổng thể bảo tồn ĐDSH của cả nước; Chương trình Mục tiêu quốc gia ứng phó với biến đổi khí hậu và quy hoạch các ngành, lĩnh vực khác của thành phố.
Thứ hai, cần kết hợp nhiều giải pháp để công tác bảo tồn, tính thống nhất và phù hợp với điều kiện của từng vùng, khu vực, không gây ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh.
Thứ ba, khai thác và sử dụng hợp lý tài nguyên ĐDSH nhằm sử dụng bền vững nguồn lợi này trong tương lai; duy trì và phát triển các dịch vụ sinh thái, bảo vệ và tôn tạo cảnh quan thiên nhiên, đảm bảo sự phát triển của nguồn tài nguyên, giữ cân bằng sinh thái, bảo vệ đa dạng sinh vật, chống ô nhiễm môi trường, thích ứng biến đổi khí hậu gắn kết với bảo vệ rừng và phát triển bền vững.
Thứ tư, huy động mọi nguồn lực, kinh nghiệm của các tổ chức, cá nhân, cộng đồng dân cư vào công tác bảo tồn ĐDSH, tuân thủ các nguyên tắc về chia sẻ công bằng, hài hòa lợi ích của các bên có liên quan.
Thứ năm, Tăng cường hợp tác trong bảo tồn ĐDSH; tăng cường quản lý Nhà nước đi đôi với nâng cao nhận thức của người dân về bảo tồn ĐDSH.
PV: Các giải pháp để bảo tồn sự ĐDSH đó là gì thưa ông?
Ông Võ Nguyên Chương:
Trong Quyết định 3410 của UBND thành phố đã ban hành, hàng loạt các giải pháp, hoạt động, nhiệm vụ cụ thể được giao cho các Sở, ban, ngành triển khai thực hiện. Một số nhóm giải pháp cụ thể theo từng giai đoạn như sau:
Từ nay đến năm 2025:
Thực hiện rà soát, phê duyệt quy hoạch các phân khu rừng đặc dụng để quản lý, bảo vệ ĐDSH; xây dựng lộ trình để nghiên cứu, đề xuất nâng cấp, đầu tư phát triển các khu bảo tồn thiên nhiên hiện trạng (Bà Nà - Núi Chúa, Sơn Trà, Nam Hải Vân,…) theo hướng trở thành Vườn Quốc gia, khu dự trữ sinh quyển,… theo các tiêu chí quốc gia.
Tiếp tục kiện toàn, nâng cao năng lực công tác quản lý và bảo vệ ĐDSH tại các khu bảo tồn, các khu rừng đặc dụng, khu cảnh quan hiện có: Bà Nà - Núi Chúa, Sơn Trà, Nam Hải Vân.
Tổ chức đánh giá, kiểm soát hiệu quả đối với các loài ngoại lai xâm hại và có nguy cơ xâm hại trên địa bàn thành phố.
Xây dựng các công cụ quản lý Nhà nước, xây dựng và hoàn thiện hệ thống cơ sở dữ liệu ĐDSH của thành phố.
Tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức của cộng đồng trong bảo tồn ĐDSH, thích ứng với biến đổi khí hậu.
Từ năm 2026 đến năm 2030:
Thiết lập, đưa vào hoạt động một số khu bảo tồn được nâng hạng, thành lập mới. Cải thiện về chất lượng, số lượng quần thể các loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ, đảm bảo không gia tăng số lượng loài bị tuyệt chủng; cải thiện tình trạng loài bị đe dọa tuyệt chủng.
Bảo vệ và phát triển đa dạng hệ sinh thái đô thị, nông thôn đặc thù, đảm bảo tỉ lệ cây xanh theo chuẩn phân loại đô thị; thiết lập hành lang xanh, vùng đệm cây xanh.
Hoàn thiện hệ thống tổ chức, cơ chế, chính sách về bảo tồn ĐDSH; giải quyết từng bước sinh kế, ổn định đời sống, nâng cao mức sống của người dân địa phương trong vùng quy hoạch các khu bảo tồn.
PV: Xin cảm ơn ông!
Xuân Lam
