Cần xem xét tính pháp lý của Quyết định giảm hơn 11 nghìn ha đất khu BTTN ngập mặn Tiền Hải
Luật sư Hà Huy Phong - Giám đốc điều hành Công ty Luật Inteco cho rằng, cần xem xét tính pháp lý của Quyết định giảm hơn 11 nghìn ha đất khu BTTN ngập mặn Tiền Hải.
Xung quanh việc UBND tỉnh Thái Bình mới đây đã đưa ra quyết định số 731, về việc thu hẹp Khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Tiền Hải từ 12.500ha xuống còn 1.320ha tiếp tục nhận được rất nhiều sự quan tâm từ dư luận và các nhà khoa học, giới luật sư.
Để hiểu rõ hơn về những vấn đề liên quan đến Quyết định số 731, trao đổi với Phóng viên Tạp chí Điện tử Kinh tế Môi trường, Luật sư Hà Huy Phong- Giám đốc điều hành Công ty Luật Inteco nhận định, có dấu hiệu cho thấy việc UBND tỉnh Thái Bình ra quyết định 731 là chưa đúng với pháp luật hiện hành.
"Vấn đề điều chỉnh, thay đổi diện tích đối với các Khu bảo tồn thiên nhiên phải căn cứ theo Luật Đa dạng sinh học, Luật Lâm nghiệp. Không thể căn cứ vào Quy hoạch phát triển kinh tế để thu hẹp một phần lớn diện tích khu bảo tồn như vậy được", Luật sư Hà Huy Phong đặt vấn đề.
Ở một góc nhìn khác, GS.TSKH Nguyễn Ngọc Lung, Viện trưởng Viện Quản lý rừng bền vững và Chứng chỉ rừng, nguyên Cục trưởng Cục Phát triển lâm nghiệp (Bộ NN-PTNT) cho rằng, UBND tỉnh Thái Bình nên công khai các thông tin, các căn cứ, cơ sở pháp lý liên quan đến việc ra Quyết định 731 về việc thu hẹp Khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Tiền Hải.
Theo GS.TSKH Nguyễn Ngọc Lung, quyết định của UBND tỉnh Thái Bình đối với khu bảo tồn thiên nhiên Tiền Hải đi ngược với xu thế chung của thế giới.
Hiện nay, nhiều nước trên thế giới, thậm chí nhiều địa phương trong cả nước đang cố gắng làm mọi cách để bảo tồn, gia tăng diện tích rừng ngập mặn. Bởi lẽ, giá trị, ý nghĩa mà rừng ngập mặn mang lại là vô cùng lớn.
Khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Tiền Hải nằm trong vùng lõi của Khu dự trữ sinh quyển châu thổ sông Hồng. Khu dự trữ sinh quyển này được UNESCO công nhận vào năm 2004, thuộc 3 tỉnh Thái Bình, Nam Định và Ninh Bình với tổng diện tích 105.558ha, gồm vùng lõi 14.167ha, vùng đệm 36.849ha, vùng chuyển tiếp trên 54.541ha. Hai vùng lõi của Khu dự trữ sinh quyển châu thổ sông Hồng là Vườn Quốc gia Xuân Thủy (Nam Định) và khu Bảo tồn đất ngập nước Tiền Hải (Thái Bình).
"Cần phải nhận thức rõ và đầy đủ tầm quan trọng Khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Tiền Hải, đặc biệt khi nó nằm trong Khu dự trữ sinh quyển được UNESCO công nhận.
Chính vì vậy, tôi cho rằng, cần thành lập một Hội đồng khoa học có sự tham gia của các chuyên gia, nhà khoa học, từ đó đánh giá tác động môi trường, những hệ quả về nhiều mặt liên quan đến việc thu hẹp diện tích Khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Tiền Hải", GS.TSKH Nguyễn Ngọc Lung đề nghị.
Từng trao đổi với PV Tạp chí điện tử Kinh tế Môi trường về vấn đề này, GS.TSKH Đặng Huy Huỳnh - Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ Thiên nhiên Và Môi trường Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Cây Di sản Việt Nam, Chủ tịch Hội Động vật học Việt Nam, Anh hùng đa dạng sinh học ASEAN, cho rằng:
"Nhà nước luôn đề cao chủ trương "không đánh đổi môi trường lấy phát triển kinh tế", do đó tỉnh Thái Bình nói riêng và các cấp quản lý cao hơn cần xem xét, đánh giá lại một cách thực sự nghiêm túc việc thu hẹp diện tích Khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Tiền Hải. Thậm chí, có thể đưa vấn đề này ra Quốc hội để lấy ý kiến".
Trong một diễn biến mới liên quan, ngày 22/8, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Võ Tuấn Nhân đã ký ban hành văn bản số 6941/BTNMT – BTĐD, đề nghị UBND tỉnh Thái Bình làm rõ thông tin phản ánh của báo chí về Khu bảo tồn thiên nhiên Tiền Hải. Thông tin gửi về Bộ Tài nguyên và Môi trường bằng văn bản trước ngày 25/8/2023.
Văn bản nêu rõ, Khu Bảo tồn thiên nhiên (KBTTN) Tiền Hải được xác lập theo Quyết định số 2159/QĐ-UBND ngày 26/9/2014 của UBND tỉnh Thái Bình với diện tích 12.500 ha; sau đó được chuyển tiếp thành khu dự trữ thiên nhiên theo quy định của pháp luật về đa dạng sinh học tại Quyết định số 1107/QĐ-BTNMT ngày 12/5/2015 của Bộ Tài nguyên và Môi trường về việc công bố Danh mục các khu bảo tồn.
Đồng thời, KBTTN Tiền Hải là di sản thiên nhiên theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 20 Luật Bảo vệ môi trường và là vùng lõi của khu dự trữ sinh quyển châu thổ sông Hồng.
Theo thông tin phản ánh báo chí, khu bảo tồn thiên nhiên Tiền Hải bị cắt giảm diện tích từ 12.500 hạ xuống còn 1.320 ha theo Quyết định số 731/QĐ- UBND ngày 17/4/2023 của UBND tỉnh Thái Bình.
Bộ Tài nguyên và Môi trường đề nghị UBND tỉnh Thái Bình cung cấp thông tin, làm rõ phản ánh nêu trên và các cơ sở pháp lý, thực tiễn đối với điều chỉnh diện tích KBTTN Tiền Hải.
Như đã thông tin trước đó, tháng 4/2023, ông Lại Văn Hoàn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thái Bình, ký ban hành Quyết định 731 về việc xác định vị trí, quy mô diện tích, ranh giới khu rừng đặc dụng tại 3 xã ven biển Nam Phú, Nam Hưng và Nam Thịnh (huyện Tiền Hải, tỉnh Thái Bình) có tên gọi là Khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Tiền Hải.
Theo Quyết định 731, diện tích Khu bảo tồn sẽ giảm từ 12.500 ha xuống còn hơn 1.320 ha (giảm 11.050 ha). Phần diện tích này sẽ được xây dựng thành Khu đô thị, du lịch, nghỉ dưỡng, sân golf Cồn Vành - Cồn Thủ.
Trước đó, năm 2014, UBND tỉnh Thái Bình phê duyệt đề án và xác lập khu rừng đặc dụng tại ba xã trên với quy mô 1.430 ha rừng, 11.050 ha đất ngập nước và bãi bồi.
Thông tin với báo chí, Tổ chức quốc tế về bảo tồn thiên nhiên tại Việt Nam (WWF) cho biết, việc thay đổi diện tích, cũng như tác động tiêu cực đến hệ sinh thái tự nhiên ở một Khu bảo tồn hay một Khu rừng đặc dụng cần phải tuân thủ theo các quy định luật pháp của nhà nước Việt Nam về bảo vệ và phát triển rừng (Luật Lâm nghiệp, 2017), về bảo tồn đa dạng sinh học, bảo tồn và sử dụng bền vững các vùng đất ngập nước (Nghị định 66/2019/NĐ-CP) cũng như các công ước, cam kết quốc tế mà Việt Nam đã ký kết và đang tích cực tham gia.
Đặc biệt, cần cân bằng giữa các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội - môi trường, không đánh đổi thiên nhiên lấy phát triển kinh tế. Do đó, việc điều chuyển quy hoạch các Khu bảo tồn theo hướng thu hẹp, gây tác động tiêu cực đến bảo tồn cần hết sức cẩn trọng, và phải dựa trên đánh giá tác động môi trường và tuân thủ chặt chẽ quy trình tham vấn tất cả các bên liên quan.
"Với sứ mệnh là ngăn chặn sự xuống cấp của môi trường tự nhiên tại Việt Nam và xây dựng một tương lai trong đó con người sống hài hòa với thiên nhiên, WWF – Việt Nam rất mong các chính quyền địa phương, các doanh nghiệp sẽ cùng chung tay góp sức để bảo tồn thiên nhiên vì sự phát triển bền vững và phát triển bền vững để bảo tồn những di sản thiên nhiên và văn hoá quý giá của đất nước", đại diện WWF chia sẻ.
Tạp chí Điện tử Kinh tế Môi trường sẽ tiếp tục thông tin!
Thiện Tâm
