BR-VT: Nâng cao hiệu quả bảo vệ môi trường để phát triển bền vững
Theo quy hoạch tỉnh BR-VT thời kỳ 2021-2030, tỉnh BR-VT đặt ra mục tiêu phát triển nhanh và bền vững các lĩnh vực như công nghiệp, du lịch, cảng biển... theo hướng thuận tự nhiện, thân thiên và bảo vệ môi trường.
Những năm gần đây, Bà Rịa - Vũng Tàu (BR-VT) được xếp vào nhóm địa phương có tốc độ phát triển cao. Quy mô kinh tế năm 2020 của tỉnh BR-VT đạt hơn 15 tỷ USD, chiếm tỷ trọng 6% tổng GDP của quốc gia; tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) của tỉnh đứng thứ 4/63 tỉnh, thành cả nước, đóng góp hơn 5% trong tổng thu ngân sách quốc gia. Tuy nhiên, với mục tiêu xây dựng môi trường tỉnh BR-VT xanh - sạch - đẹp và văn minh, mọi hoạt động phát triển kinh tế của tỉnh đều được gắn với công tác bảo vệ môi trường.
Để hướng tới mục tiêu trên, tỉnh BR-VT đã luôn chủ động và là một trong những địa phương đi đầu trong cả nước thực hiện mục tiêu thu hút đầu tư có chọn lọc. Để bảo đảm mục tiêu phát triển bền vững, không đánh đổi môi trường lấy kinh tế, BR-VT sẵn sàng từ chối các dự án hàng tỷ USD nếu không bảo đảm yếu tố bền vững, có nguy cơ tác động xấu đến môi trường.
Theo lãnh đạo tỉnh BR-VT chia sẻ, tất cả các dự án đầu tư trên địa bàn tỉnh đều được rà soát, đánh giá và lấy ý kiến của các cơ quan chuyên môn về môi trường để xem xét quyết định việc cấp phép đầu tư. Công tác hậu kiểm tra sau thẩm định cũng được thực hiện thường xuyên và nghiêm túc, kiên quyết không cho phép các dự án nào đầu tư trên địa bàn tỉnh triển khai xây dựng khi chưa được xem xét, thẩm định và phê duyệt Báo cáo đánh giá tác động môi trường.
Thông tin về công tác bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh thời gian vừa qua, đại diện Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh BR-VT thông tin, với sự quan tâm, quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền, công tác quản lý, bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh đã có những chuyển biến tích cực. Nhận thức về vai trò, tầm quan trọng của công tác bảo vệ môi trường trong cộng đồng được nâng cao, công tác quản lý, kiểm soát các nguồn thải được tăng cường, chặt chẽ, hạ tầng kỹ thuật về xử lý chất thải được chú trọng đầu tư.
Cụ thể, hiện nay, tất cả các khu chôn lấp chất thải rắn sinh hoạt (CTRSH) tạm, không hợp vệ sinh trên địa bàn tỉnh đã được đóng cửa. CTRSH của tỉnh (ngoại trừ huyện Côn Đảo) đã được thu gom, chôn lấp hợp vệ sinh tại Khu xử lý chất thải tập trung Tóc Tiên với khối lượng khoảng 920 tấn/ngày.
Đối với vấn đề chất thải y tế nguy hại, cũng đã được chuyển sang thu gom, xử lý theo mô hình tập trung. Nhà máy tái chế bụi lò thép tại Khu công nghiệp (KCN) Phú Mỹ 3 đã được đầu tư hoàn thành và đưa vào vận hành chính thức. Hiện tại, tỉnh BR-VT đang triển khai xây dựng Đề án quản lý chất thải rắn, phân loại CTRSH tại nguồn và triển khai lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án xử lý CTRSH bằng công nghệ đốt, phát điện.
Theo ông Đặng Sơn Hải, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh BR-VT nước thải phát sinh tại các KCN, cụm công nghiệp (CCN) đều được thu gom, xử lý đạt quy chuẩn trước khi thải ra môi trường. Việc kiểm soát, quản lý các nguồn nước thải, khí thải cũng đã được tăng cường thông qua hệ thống quan trắc tự động và truyền dữ liệu về Trung tâm Tiếp nhận dữ liệu quan trắc tự động của tỉnh. Đến nay, tỉnh BR-VT đã đầu tư 3 trạm quan trắc tự động, liên tục môi trường không khí, 6 trạm quan trắc nước mặt tự động, liên tục tại các hồ cấp nước sinh hoạt và thông tin chất lượng môi trường không khí, nước đã được đưa tin trên các màn hình công cộng.
Riêng công tác bảo vệ, bảo đảm an ninh, an toàn nguồn cấp nước sinh hoạt cũng được địa phương quán triệt, thực hiện nghiêm túc. Tính đến thời điểm hiện nay, tỉnh BR-VT đã hoàn thành xây dựng Bản đồ khoanh vùng bảo vệ hồ chứa nước sinh hoạt, cắm mốc xác định hành lang bảo vệ 22 công trình thủy lợi, trong đó có 8 hồ cấp nước sinh hoạt, ban hành Danh mục các loại hình dự án không thu hút đầu tư, hạn chế thu hút đầu tư khu vực thượng nguồn các hồ cấp nước sinh hoạt. Tỉnh BR-VT cũng đã ký kết Quy chế phối hợp với tỉnh Đồng Nai thực hiện các giải pháp giám sát, phòng ngừa ô nhiễm vùng giáp ranh.
Ngoài ra, tỉnh BR-VT còn chỉ đạo các sở, ngành, địa phương triển khai thực hiện các giải pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường nghiêm trọng tại một số khu vực trên địa bàn như: Xử lý các cơ sở tại khu chế biến thủy, hải sản ở xã Tân Hải và khu vực Cửa Lấp; hỗ trợ cho các cơ sở sản xuất bún tại làng bún Long Kiên xây dựng hệ thống xử lý nước thải; cải tạo, phục hồi môi trường một phần tại bãi rác Phước Cơ; triển khai bảo vệ, trồng rừng ngập mặn, cải tạo cảnh quan môi trường sinh thái, nâng tỷ lệ che phủ rừng ứng phó với biến đổi khí hậu...
Để tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác quản lý, bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh, UBND tỉnh BR-VT chỉ đạo các sở, ban, ngành có liên quan và các địa phương khẩn trương tập trung xử lý dứt điểm các “điểm đen” về môi trường; đồng thời, rà soát, sắp xếp, di dời hoạt động chế biến hải sản vào các KCN, CCN tập trung; di dời các cơ sở sản xuất trong các khu dân cư, gây ô nhiễm môi trường vào các CCN; điều tra, khảo sát thực trạng từng cơ sở chăn nuôi thuộc diện phải di dời.
Bên cạnh đó, các sở, ban, ngành có liên quan và các địa phương tiếp tục tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử phạt vi phạm về bảo vệ môi trường; thường xuyên vận hành mạng quan trắc tài nguyên nước để theo dõi, giám sát nguồn tài nguyên nước. Trong đó, tỉnh BR-VT ưu tiên đầu tư quan trắc môi trường tự động kịp thời theo dõi và đưa ra các cảnh báo để ứng phó, khắc phục việc ô nhiễm nguồn nước; thường xuyên tổ chức tuyên truyền, phổ biến pháp luật về tài nguyên và môi trường, nâng cao nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường.
Tại Hội thảo lấy ý kiến hoàn thiện quy hoạch tỉnh BR-VT, PGS.TS Nguyễn Đình Thọ, Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Tài nguyên và Môi trường, Bộ Tài nguyên và Môi trường đưa ra lưu ý, do là quy hoạch tỉnh nên BR-VT cần cân nhắc bổ sung quan điểm coi môi trường là điều kiện, nền tảng để phát triển kinh tế - xã hội bền vững.
PGS.TS Nguyễn Đình Thọ nhấn mạnh, quan điểm phát triển tỉnh cần nhấn mạnh thêm về phát triển carbon thấp, phát triển kinh tế tuần hoàn là xu hướng tất yếu trong bối cảnh hiện nay. BR-VT có động lực phát triển năm 2050 trở thành trung tâm dịch vụ hàng hải, du lịch và công nghiệp với nền kinh tế năng động và phát triển xứng tầm khu vực. Đồng thời, tỉnh cần chú trọng khai thác tiềm năng, lợi thế của các vùng biển và hải đảo để phát triển kinh tế phải đi đôi với bảo vệ môi trường sinh thái; quy hoạch cũng cần có sự tích hợp đầy đủ các giải pháp về bảo vệ môi trường, quản lý tài nguyên và ứng phó với biến đổi khí hậu trong các phương án phát triển.
Thanh Vũ - Thư Anh