Bến Tre: Đẩy mạnh tái cơ cấu nông nghiệp để ứng phó biến đổi khí hậu

Theo dõi KTMT trên

Chủ động phòng chống thiên tai

Trong năm 2021, ngành nông nghiệp tỉnh Bến Tre đã triển khai các giải pháp ứng phó tình hình xâm nhập mặn xảy ra những tháng đầu năm, nên không gây thiệt hại lớn cho cây trồng, vật nuôi. Tuy nhiên, dưới tác động của biến đổi khí hậu, sản xuất nông nghiệp của tỉnh vẫn đối diện với nhiều rủi ro.

Trước tình hình này, trong quý I/2022, ngành nông nghiệp đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn theo dõi, chuyển tiếp các thông tin dự báo, đặc biệt là diễn biến xâm nhập mặn; kịp thời tham mưu lãnh đạo tỉnh chỉ đạo các ngành, địa phương thực hiện biện pháp phòng tránh, ứng phó phù hợp với tình hình thực tế. Tổ chức tuần tra định kỳ trên 3 tuyến đê biển Ba Tri, Bình Đại và Thạnh Phú.

Bên cạnh đó, khảo sát thực tế công trình sửa chữa hư hỏng mặt đê biển trên địa bàn xã Thới Thuận (giai đoạn 2) và xã Đại Hòa Lộc, huyện Bình Đại. Thường xuyên cập nhật, thông báo tình hình xâm nhập mặn trên các phương tiện thông tin đại chúng để người dân biết chủ động trữ nước ngọt dùng trong  sinh hoạt và sản xuất. Đặc biệt, thực hiện kết nối mạng lưới cấp nước, chuyển nước ngọt từ các nhà máy nước (NMN) có nước ngọt, độ mặn thấp đến mạng lưới cấp nước của các NMN nơi có độ mặn cao.

Ông Trần Ngọc Tam - Chủ tịch UBND tỉnh Bến Tre, cho biết, để phòng chống hạn mặn mùa khô năm nay, tỉnh đã chỉ đạo các cấp chính quyền và ngành chức năng thường xuyên theo dõi độ mặn trên sông, kiểm tra các công trình phòng chống xâm nhập mặn, nhất là hệ thống cống đập. Đồng thời có kế hoạch vận hành hiệu quả các công trình thủy lợi, đặc biệt là đẩy nhanh tiến độ thi công nạo vét, khai thông dòng chảy, sửa chữa các công trình ngăn mặn, trữ ngọt.

Bên cạnh đó, các nhà máy nước khu vực nông thôn cũng thường xuyên tổ chức đo độ mặn tại nguồn nước thô và độ mặn sau xử lý của các nhà máy nước để có kế hoạch trữ nước, vận hành nhà máy phù hợp. Các đơn vị liên quan đã đẩy nhanh tiến độ thi công công trình kết nối mạng lưới cấp nước của các nhà máy nước, cấp bổ sung nước ngọt cho người dân tại một số địa điểm tập trung khi hạn mặn vào cao điểm.

“Độ mặn so với cùng kỳ năm rồi thì năm nay cao hơn nhưng có sự chủ động của địa phương trong việc ngăn đập, ngăn sông, trữ nước... nên nước sinh hoạt và sản xuất của người dân vẫn đảm bảo. Cả khu vực cánh đồng huyện Ba Tri, Giồng Trôm và một phần huyện Thạnh Phú, Bình Đại, hiện nay, hệ thống thủy lợi đã được khép kín một cách rất chủ động nên nước vẫn ngọt, người dân sản xuất, chăn nuôi và sinh hoạt rất bình thường”, ông Tam cho biết.

Nghiên cứu ứng dụng công nghệ cao trong nông nghiệp

Theo thống kê, toàn tỉnh có 104 tổ hợp tác (THT), 55 hợp tác xã (HTX) đã tham gia vào chuỗi giá trị các sản phẩm nông nghiệp chủ lực và đạt được một số kết quả khả quan. Cụ thể, chuỗi dừa đã hình thành 47 THT, 27 HTX. Xây dựng vùng sản xuất dừa hữu cơ tập trung, kết quả diện tích dừa sản xuất theo tiêu chuẩn hữu cơ 13.125ha, trong đó đạt chứng nhận là 7.249ha. Chuỗi bưởi da xanh, hình thành 32 THT, 9 HTX thực hiện liên kết với các công ty, doanh nghiệp, diện tích khoảng 542ha.

Chuỗi con heo, đã có 2 THT và 3 HTX, có 134 hộ tham gia với khoảng 10.028 con. Chuỗi con bò, đã có 1 THT và 4 HTX tham gia liên kết với các công ty và HTX với 1.600 con, chiếm 0,6% tổng đàn bò trên địa bàn tỉnh. Chuỗi tôm biển, đã có 1 THT và 3 HTX tham gia liên kết với các công ty, doanh nghiệp, tổng diện tích 243,28ha.

Ngoài ra, các chuỗi cây chôm chôm, nhãn và hoa kiểng chỉ mới hình thành được các liên kết ngang và bắt đầu thực hiện liên kết dọc với các công ty, doanh nghiệp, nhưng diện tích vẫn còn nhỏ lẻ, mang tính tạm thời, chưa có sự ràng buộc bởi các hợp đồng liên kết.

Các hoạt động sản xuất nông nghiệp từng bước chuyển đổi từ sản xuất nhỏ lẻ, manh mún sang chủ động hơn trong việc tham gia các liên kết ngang - dọc trong chuỗi. Mạnh dạn áp dụng các biện pháp khoa học công nghệ, sản xuất sạch theo tiêu chuẩn hữu cơ, GAP, xây dựng vùng nguyên liệu.

Được biết, hiện Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bến Tre đang phối hợp với các ngành và địa phương triển khai thực hiện vùng sản xuất tập trung đối với dừa, heo, bò, tôm biển và hoa kiểng.

Ngành cũng đang phối hợp với các đơn vị xây dựng kế hoạch vùng sản xuất 750ha cây ăn trái chôm chôm, sầu riêng, xoài... gắn phát triển chuỗi giá trị giai đoạn 2021 - 2025 và định hướng đến năm 2030. Hỗ trợ phát triển xây dựng mã số vùng trồng, chỉ dẫn địa lý đảm bảo truy xuất nguồn gốc và an toàn thực phẩm giai đoạn 2020 - 2025 và định hướng đến năm 2030.

Hiện nay, có 16.177ha cây ăn trái, thủy sản và dừa được công nhận GAP và hữu cơ; trong đó, dừa 7.249ha, cây ăn trái 487,55ha, thủy sản 8.440ha. Có 5/8 sản phẩm chủ lực được xây dựng chỉ dẫn địa lý. Triển khai xây dựng 6 nhãn hiệu tập thể, 4 nhãn hiệu chứng nhận cho các sản phẩm chủ lực địa phương. Đã cấp 45 mã vùng trồng với diện tích 614,3ha nhãn, chôm chôm, xoài và bưởi da xanh.

Trên toàn tỉnh có 21 mã cơ sở đóng gói. Trong đó, có 17 cơ sở đóng gói xuất khẩu sản phẩm trái cây nhãn, chôm chôm, xoài, măng cụt... đã được cấp mã sang thị trường Trung Quốc; 4 cơ sở đóng gói xuất khẩu sản phẩm trái cây nhãn, chôm chôm, xoài… đã được cấp mã xuất sang thị trường Mỹ, Úc, New Zealand. 2/8 sản phẩm chủ lực được xây dựng chỉ dẫn địa lý là bưởi da xanh, dừa xiêm xanh.

Triển khai xây dựng 6 nhãn hiệu tập thể dừa xiêm xanh, bưởi da xanh, chôm chôm, hoa kiểng, con heo và con bò; 4 nhãn hiệu chứng nhận cho các sản phẩm chủ lực của địa phương là bò Ba Tri, sầu riêng Cái Mơn, bưởi da xanh Bến Tre, dừa xiêm xanh Bến Tre.

Theo đó, ngành tiếp tục đẩy mạnh nghiên cứu ứng dụng công nghệ cao trong nông nghiệp, trong đó duy trì, chăm sóc vườn cây đầu dòng, vườn sưu tập cây đạt giải trong mùa khô do hạn mặn. Cung cấp mắt tháp bưởi da xanh cho các cơ sở sản xuất cây giống trong tỉnh.

Thực hiện các mô hình thuộc chương trình giống như: Mô hình sản xuất nấm đông trùng hạ thảo; vi ghép bưởi da xanh sạch bệnh; mô hình vườn dừa kiểu mẫu; mô hình phát triển gốc ghép cây có múi chịu mặn trên các vùng đất chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu trên địa bàn tỉnh.

Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Văn Buội, hiện nay, người dân nhận thức được sự cần thiết và hiệu quả của sự liên kết trong sản xuất - tiêu thụ, trình độ và nhận thức của các hộ sản xuất, kinh doanh ngày càng cao. Ngành đã khẩn trương thực hiện các biện pháp phòng chống xâm nhập mặn để bảo vệ sản xuất và nước sinh hoạt người dân.

"Các công trình sau khi đưa vào sử dụng đều phát huy tác dụng như ngăn mặn, trữ nước, nguồn nước bớt ô nhiễm, đảm bảo cung cấp nước cho sản xuất nông nghiệp, nước sinh hoạt cho người dân. Kết cấu hạ tầng nông thôn ngày càng được quan tâm đầu tư phát triển mạnh. Trong quá trình triển khai thực hiện các công trình xây dựng cơ bản, thường xuyên phối hợp kiểm tra, tổ chức họp để kịp thời giải quyết khó khăn, vướng mắc”, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bến Tre nói.

Huỳnh Huỳnh t/h