Trái Đất đã bước vào kỷ nguyên đại tuyệt chủng lần thứ 6
Các nhà khoa học cho rằng việc Trái Đất đã đi trên con đường đại tuyệt chủng lần thứ 6 là điều không thể chối cãi về khoa học. Nguyên nhân chính là do môi trường.
Ngày 16/1, hãng thông tấn Sputnik (Nga) dẫn kết quả công trình nghiên cứu của một nhóm tác giả, được công bố trên tạp chí khoa học Frontiers in Conservation Science cho rằng, Trái Đất đã bước vào kỷ nguyên đại tuyệt chủng lần thứ 6.
Nguyên nhân chính là vì môi trường. Đây là vấn đề mà chúng ta đã biết từ rất lâu nhưng vẫn còn thờ ơ và xem nhẹ. Nhóm nghiên cứu bao gồm 17 nhà sinh thái học, khí hậu học hàng đầu thế giới đã nghiên cứu khoảng 150 công trình từ các trường đại học hàng đầu thế giới về biến đổi môi trường và nhận thấy phải nâng cao mức dự báo về thảm hoạ nhân tạo, khí hậu sắp xảy ra.
Các nhà khoa học cho rằng việc Trái Đất đã đi trên con đường đại tuyệt chủng lần thứ 6 là điều không thể chối cãi về khoa học. Điều kiện thế giới biến đổi theo hướng nguy hiểm hơn nhiều so với những gì chúng ta tưởng, do đó chỉ trong vài thập kỷ tới, có khoảng 20% tổng số loài sẽ bị đe doạ tuyệt chủng.
Theo Giáo sư Corey Bradshaw của Đại học Flinders ở Úc, quy mô của mối đe dọa đối với sinh quyển và tất cả các dạng sống của nó là rất lớn, đến nỗi mọi người vẫn không thể nhận thức được toàn bộ chiều sâu của các vấn đề hiện tại, kể cả các chuyên gia nắm giữ nhiều thông tin.
Nguyên nhân của tình trạng này, theo ý kiến các chuyên gia, là do sự suy thoái đất do dân số tiếp tục tăng lên, sự gia tăng sản xuất các hợp chất tổng hợp và nhựa dùng một lần nguy hại, làm trầm trọng thêm sự độc hại ngày càng tăng của Trái Đất.
Các nhà nghiên cứu coi việc bác bỏ ý tưởng tăng trưởng kinh tế liên tục, đánh giá đúng các yếu tố môi trường bên ngoài, giảm sử dụng nhiên liệu hóa thạch và hạn chế vận động hành lang doanh nghiệp là những cách có thể giải quyết vấn đề.
Nếu không, các cư dân trên Trái Đất sẽ phải đối mặt với "một tương lai khủng khiếp của sự tuyệt chủng hàng loạt, sự suy giảm sức khỏe nói chung và những cú sốc khác do biến đổi khí hậu gây ra", các nhà môi trường cảnh báo.
Theo ghi chép của các nhà khoa học, trong suốt chiều dài lịch sử hình thành và phát triển, hành tinh của chúng ta đã không ít lần gặp đại nạn mang tên "tuyệt chủng".
Nếu tính trong vòng 540 triệu năm trở lại đây, Trái Đất đã phải hứng chịu 20 cuộc tuyệt chủng quy mô lớn nhỏ khác nhau, trong số đó, đại tuyệt chủng xảy ra cách đây 252 triệu năm là tàn khốc và hủy diệt hơn cả (hủy diệt hoàn toàn 96% sinh vật biển và 70% sinh vật trên cạn; khiến cho tiến trình tiến hóa bị ảnh hưởng mạnh mẽ).
Giới khoa học cho hay, sự sống trên Trái Đất ngày nay chính là hậu duệ từ 4% sinh vật may mắn còn sống sót sau đại tuyệt chủng cách đây 252 triệu năm - đại tuyệt chủng Permi-Trias.
Xét trên quy mô hủy diệt sinh vật sống trên Trái Đất, hành tinh xanh đã trải qua 5 đại tuyệt chủng "thổi bay" ít nhất 50% sinh vật sống trên khắp hành tinh. Có thể liệt kê 5 đại tuyệt chủng xảy ra ở các thời kỳ gồm: Cuối kỷ Ordovic, Kỷ Devon muộn, Cuối kỷ Permi, Cuối kỷ Trias, và Cuối kỷ Creta.
Cuộc đại tuyệt chủng cuối cùng (thứ 5) xảy ra cách đây khoảng 65,5 triệu năm. 65,5 triệu năm đã trội qua trong yên bình cho đến nay, Trái Đất tiếp tục bước vào cuộc đại tuyệt chủng thứ 6. Tồi tệ hơn, là chúng ta đang ở kỳ giữa của đại tuyệt chủng thứ 6.
Khác với 5 cuộc đại tuyệt chủng trước, khi con người chưa xuất hiện trên Trái Đất, thì nay, tính đến tháng 4/2019, dân số thế giới đã đạt hơn 7,6 tỉ người (Nguồn: Danso.org).
Theo tài liệu của Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia Mỹ (PNAS), sự tuyệt chủng của các loài trên Trái Đất đang trong giai đoạn suy giảm khổng lồ, gây ảnh hưởng trực tiếp đến sự cân bằng hệ sinh thái và cơ sở để duy trì nền văn minh hiện đại.
Cụ thể, trong 177 loài động vật có vú thì 30% trong số đó đã tuyệt chủng; và hơn 40% đang suy giảm số lượng nghiêm trọng.
Chưa hết, gần 200 loài động vật có xương sống đã tuyệt chủng chỉ trong vòng 100 năm qua, nghĩa là cứ trung bình mỗi năm lại có 2 loài tuyệt chủng. Một con số cực kỳ đáng báo động.
Liên quan đến sự tuyệt chủng toàn cầu của động vật không xương sống, người ta ước tính rằng 42% trong số 3.623 loài động vật không xương sống trên cạn và 25% trong số 1.306 loài động vật không xương sống biển hiện nay đã nằm trong Danh sách đỏ của Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN), ở hạng mục: Bị đe dọa tuyệt chủng.
Trong vài thập kỷ qua, mất môi trường sống, khai thác quá mức, các sinh vật xâm lấn, ô nhiễm, nhiễm độc và gần đây là sự gián đoạn khí hậu đã dẫn đến sự suy giảm thảm khốc về cả số lượng và quy mô các loài trên hành tinh.
Giới nghiên cứu nhận định, tốc độ tuyệt chủng hiện nay nhanh gấp 4.000 lần so với thời kỳ khủng long. Dưới tác động của con người từ các hoạt động sống và sản xuất, giao thông... đều đâng để lại hậu quả nặng nề cho tự nhiên, khó mà phục hồi nguyên trạng.
Năm 2018, các nhà khoa học kết luận: Trong vòng 50 năm nữa, kể cả khi loài người hoàn toàn biến mất thì Trái Đất cũng phải mất đến 5 triệu năm nữa mới có thể phục hồi đến thời điểm hiện tại. Và phải mất đến 10 triệu năm nữa mới có thể phục hồi về thời kỳ Trái Đất chưa có con người xuất hiện, Independent cho hay.
Biến đổi khí hậu nhân tạo đang làm suy giảm các hệ sinh thái và hiện đang quét sạch các loài với tốc độ mà các nhà khoa học đã kết luận là chúng ta đang sống gữa thời kỳ đại tuyệt chủng hàng loạt lần thứ sáu.
Minh Tuệ
