TP.HCM: Tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp về lĩnh vực đất đai
Vừa qua, Sở TN&MT TP. HCM đã phối hợp với ITPC tổ chức Hội nghị Đối thoại giữa Doanh nghiệp và Chính quyền TP. HCM nhằm tìm giải pháp tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc cho các doanh nghiệp trong quản lý, sử dụng đất đai trên địa bàn Thành phố.
Khó khăn, vướng mắc diễn ra trong nhiều năm
Hội nghị Đối thoại giữa Doanh nghiệp và Chính quyền TP. HCM nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các doanh nghiệp nhà nước trong việc quản lý, sử dụng đất đai trên địa bàn Thành phố do Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) TP. HCM và Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư Thành phố (ITPC) phối hợp tổ chức đã thu hút hơn 100 đại diện của các doanh nghiệp nhà nước tham dự. Hội nghị cũng tiếp nhận hơn 40 câu hỏi liên quan đến các vấn đề như: cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, gia hạn quyền sử dụng đất, ký hợp đồng và tính tiền sử dụng đất…
Điển hình nhưng vấn đề của Tổng Công ty Bến Thành TNHH MTV, đơn vị này gặp vướng mắc về sai lệch diện tích đất lâu năm nhưng đến nay chưa được giải quyết. Cụ thể, Công ty Xuất nhập khẩu và Dịch vụ quận 1 (tiền thân của Tổng Công ty Bến Thành) được UBND TP. HCM cho thuê đất tại ấp 4, phường Tân Thới Hiệp, quận 12 từ năm 1997, diện tích đất là 13.650m2, thời gian hết hạn thuê đất 31/12/2001, sau đó tiếp tục được thuê đến nay.
Đến năm 2015, do nhiều lần các hộ dân kiếu nại phần đất trên, UBND TP. HCM có quyết định về điều chỉnh diện tích còn lại 8.009,1m2. Năm 2018, Sở TN&MT có văn bản đề xuất UBND TP. HCM giao cho Tổng Công ty Bến Thành tạm thời sử dụng khu đất làm kho, xưởng theo hiện trạng với hình thức thuê ngắn hạn hằng năm cho đến khi thực hiện dự án theo quy hoạch.
Cũng trong năm 2018, Tổng Công ty Bến Thành đã nộp hồ sơ xin chấp thuận chủ trương đầu tư dự án cho các sở, ban ngành của Thành phố Hồ Chí Minh nhưng do chưa có hợp đồng thuê đất nên hiện nay vẫn chưa được giải quyết.
“Mong mỏi của công ty hiện nay là được đóng tiền thuê đất trên diện tích thực tế vì lâu nay vẫn phải đóng tiền thuê đất cho diện tích 13.650m2, mặc dù diện tích thực tế chỉ còn 8.009,1m2”, đại diện Tổng Công ty Bến Thành chia sẻ.
Đồng thời, Tổng Công ty Bến Thành cũng kiến nghị Sở Tài nguyên và Môi trường có hướng giải quyết cho công ty được ký hợp đồng thuê đất để triển khai dự án.
Về vấn đề Tổng Công ty Bến Thành vướng mắc, ông Võ Công Lực, Trưởng phòng Quản lý đất Sở TN&TM giải thích, theo quy định Luật Đất đai 2013, căn cứ để giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất là kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phê duyệt và nhu cầu sử dụng đất thể hiện trong dự án đầu tư; Sở Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) đã có công văn 4517/SKHĐT-KTĐN ngày 24/5/2021 lấy ý kiến về quyết định chủ trương đầu tư; Sở TN&TM đã có công văn 6827/STNMT-QLĐ ngày 25/10/2021 trả lời Sở KH&ĐT. Do đó, sau khi UBND TP. HCM chấp thuận chủ trương đầu tư, Sở TN&TM sẽ tham mưu trình UBND TP. HCM giải quyết thủ tục sử dụng đất để Tổng Công ty Bến Thành thực hiện dự án đầu tư theo quy định.
Tương tự, đại diện Công ty TNHH MTV Dịch vụ công ích Quận 4 cho hay, công ty gặp vướng mắc về nghĩa vụ tài chính đối với phần đất được giao để đầu tư xây dựng khu nhà ở. Cụ thể, khu đất được giao có diện tích không khớp với diện tích thực tế.
Theo đó, Công ty Dịch vụ công ích Quận 4 đã nộp tiền sử dụng đất theo Quyết định 172/QĐ-TTg và được Chi cục thuế quận 4 xác nhận năm 2007 là 17 tỷ đồng. Phần diện tích đất chênh lệch tăng thêm, Công ty Dịch vụ công ích Quận 4 đã nộp đủ số tiền 22,7 tỷ đồng vào ngân sách.
Tuy nhiên, Chi cục thuế quận 4 xác định số tiền trên là tạm tính và đề nghị Sở TN&MT xác định tiền sử dụng đất phần đất chênh lệch trên. Công ty đã có các văn bản đề nghị Sở TN&MT xác định giá đất thực hiện nghĩa vụ tài chính của diện tích đất này, nhưng đến nay vẫn chưa có ý kiến trả lời của Sở TN&MT. Dù vậy, công ty vẫn tạm nộp cho phần diện tích chênh lệch này là 60 tỷ đồng.
Theo bà Trương Thị Hương Giang, kiểm soát viên Công ty Liksin cho biết, thực tế rất nhiều vấn đề liên quan đến quy định quản lý đất đai khiến các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp Nhà nước “khốn khổ.” Có thể kể ra như hợp đồng thuê đất không khớp với diện tích thực tế do bị chồng lấn, việc xin điều chỉnh hợp đồng thuê đất đúng diện tích thực tế rất khó khăn.
Nhiều trường hợp khác, doanh nghiệp lại vướng mắc với đơn giá đất được điều chỉnh tùy theo đối tượng, vấn đề xác định giá trị đất được tính tại thời điểm lập hội đồng thẩm định, nhiều doanh nghiệp đã nhiều năm vẫn chưa có hợp đồng thuê đất, muốn đóng tiền sử dụng đất đúng thời hạn nhưng không được.
Do đó, dẫn đến tình trạng tiền thuê đất bị dồn ứ nhiều năm, có khi hàng chục năm, nếu phải đóng theo giá thẩm định hiện tại thì tiền thuê đất nhiều khi còn lớn hơn cả quy mô vốn của công ty. Có doanh nghiệp đã đóng tiền tạm ứng để mua đất nhưng không mua được, đề nghị trả lại tiền cũng không được giải quyết.
Giải pháp để gỡ “khó” cho doanh nghiệp
Sau khi lắng nghe ý kiến từ đại diện các doanh nghiệp nhà nước, ông Nguyễn Toàn Thắng, Giám đốc Sở TN&MT TP. HCM đã chỉ đạo lãnh đạo các phòng ban, đơn vị trực thuộc Sở cũng như trực tiếp giải đáp, thảo luận nhiều nội dung liên quan đến việc quản lý, sử dụng đất đai thuộc sở hữu nhà nước trên địa bàn thành phố.
“Đề nghị các doanh nghiệp khi quản lý, sử dụng phải tuân thủ đúng các trình tự thủ tục về tài sản công, bởi một m2 đất của Nhà nước cũng phải sử dụng đúng mục đích, thực hiện nghĩa vụ tài chính và đều phải quản lý chặt chẽ đảm bảo hiệu quả. Đồng thời, các cơ quan quản lý Nhà nước khi giải quyết các thủ tục đất đai thuộc sở hữu Nhà nước cũng phải tuân thủ nghiêm các tình tự thủ tục theo Nghị định 167 của Chính phủ”, ông Nguyễn Toàn Thắng nhấn mạnh.
Đối với vấn đề của Công ty TNHH MTV Dịch vụ công ích quận 4, ông Võ Công Lực cho biết, Sở đang rà soát hồ sơ liên quan đến việc xác định tiền sử dụng đất đối với khu đất dự án để Công ty Dịch vụ công ích Quận 4 hoàn thành nghĩa vụ tài chính theo quy định.
Tuy nhiên, công tác xác định giá đất cụ thể còn gặp khó khăn, vướng mắc nên việc tham mưu xác định nghĩa vụ tài chính đối với khu đất còn chậm trễ, thời gian kéo dài. Trong thời gian tới, Sở TN&MT sẽ khẩn trương phối hợp với chủ đầu tư và các đơn vị liên quan để thực hiện việc xác định nghĩa vụ tài chính tại dự án để Công ty Dịch vụ công ích quận 4 hoàn thành nghĩa vụ tài chính, làm cơ sở cấp Giấy chứng nhận tại dự án.
Cũng theo ông Võ Công Lực, công tác xác định giá đất hiện nay đang gặp khó khăn, vướng mắc, các đơn vị tư vấn e ngại, không tham gia thực hiện lập chứng thư tư vấn xác định nghĩa vụ tài chính hoặc nếu chọn được đơn vị tư vấn thì chứng thư thẩm định giá được thực hiện không đảm bảo yêu cầu về chất lượng và tiến độ (có dự án phải thay đổi đơn vị tư vấn). Việc lập chứng thư không đảm bảo theo thời gian ký kết, ảnh hưởng đến công tác thẩm định giá.
“Sau Hội nghị đối thoại, Sở TN&MT sẽ tiếp nhận đầy đủ các hồ sơ liên quan đến các vấn đề của doanh nghiệp đặt ra, sau đó sẽ có câu trả lời đầy đủ, chính xác. Trong đó, xác định rõ trách nhiệm của cả doanh nghiệp và cơ quan quản lý nhà nước đối với từng vụ việc tồn đọng mà doanh nghiệp kiến nghị”, ông Nguyễn Toàn Thắng chia sẻ.
Vũ Thanh
