TP.HCM kiến nghị lùi tiến độ tuyến metro số 1 đến cuối quý 4/2023

Theo dõi KTMT trên

Nhiều vướng mắc chưa được tháo gỡ

UBND TP.HCM vừa có văn bản gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) về điều chỉnh thời gian thực hiện dự án xây dựng tuyến đường sắt đô thị số 1 (Bến Thành - Suối Tiên).

Theo UBND TP.HCM, tại quyết định 4856/QĐ-UBND ngày 13/11/2019 của UBND Thành phố về phê duyệt điều chỉnh dự án metro số 1, công trình này có thời gian hoàn thành vào quý 4/2021. Tuy nhiên, đến nay dự án mới đạt 88,5%, do đó cần phải điều chỉnh thời gian thực hiện để tiếp tục thi công, hoàn thành dự án.

Về nguyên nhân kéo dài thời gian thực hiện dự án là do dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp đã gây ra rất nhiều khó khăn trong quá trình triển khai thi công dự án. Việc xử lý các nội dung tồn đọng chính của công tác, hoàn thành kết thúc đàm phán phụ lục hợp đồng số 19 (hợp đồng tư vấn chung) giữa chủ đầu tư với Liên danh NJPT kéo dài do thay đổi về trình tự, quy định pháp lý trong quá trình lập, thẩm định và phê duyệt dự toán phát sinh.

Đồng thời, công tác nghiệm thu, thử nghiệm theo các tiêu chuẩn nước ngoài trong khi chưa có các tiêu chuẩn tương đương ở Việt Nam mất nhiều thời gian. Công tác chuẩn bị cho việc đánh giá chứng nhận an toàn hệ thống cho việc vận hành gặp nhiều thay đổi về quy định pháp lý và các hướng dẫn từ cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Bên cạnh đó, dự án metro số 1 liên quan đến nhiều lĩnh vực, triển khai đầu tiên tại Việt Nam, thực hiện các quy định hợp đồng nước ngoài và trải qua nhiều giai đoạn điều chỉnh các quy định pháp luật Việt Nam. Cho nên, cần phải rà soát thận trọng các bước thực hiện, đảm bảo việc tuân thủ các quy định trong nước, tuân thủ quy định điều ước quốc tế và thỏa thuận vay vốn.

Vì vậy, UBND TP.HCM đề nghị Bộ KH&ĐT xem xét trình Thủ tướng Chính phủ có ý kiến chấp thuận chủ trương cho phép TP.HCM tiến hành các thủ tục điều chỉnh thời gian hoàn thành thi công dự án vào cuối quý 4/2023. Thời gian hỗ trợ, vận hành và bảo dưỡng từ 2024 - 2028.

Sau khi Thủ tướng chấp thuận chủ trương, UBND TP.HCM sẽ chỉ đạo chủ đầu tư hoàn thiện hồ sơ trình hội đồng thẩm định điều chỉnh dự án do thành phố thành lập để tiến hành thẩm định, trình phê duyệt điều chỉnh theo quy định.

14 năm vẫn chưa xong

Metro số 1 là tuyến đường sắt đô thị trên cao đầu tiên của TP.HCM, rất được người dân trông đợi, nhưng đã qua 14 năm vẫn tiếp tục xin lùi tiến độ. Dự án bắt đầu được thực hiện vào tháng 3/2007 với tổng kinh phí dự kiến ban đầu là 17.387 tỉ đồng, dự kiến hoàn thành và đưa vào khai thác năm 2018.

Tuy nhiên, 2 năm sau, tổng mức đầu tư dự án được đơn vị tư vấn dự án là NJPT của Nhật Bản cập nhật, tính toán lại lên khoảng 47.325 tỉ đồng, trong đó vốn vay ODA của Nhật Bản chiếm tới 88,4%, tương đương 41.834 tỉ đồng, còn lại là vốn đối ứng của TP.HCM. Việc điều chính vốn đầu tư tăng cao khiến tiến độ thực hiện tuyến metro số 1 gặp nhiều khó khăn. Đến ngày 28/8/2012, dự án mới được khởi công xây dựng.

Theo thiết kế, tuyến metro số 1 có lộ trình dài gần 20 km, đi qua thành phố Thủ Đức và Quận 1, Bình Thạnh của TP.HCM; TP. Dĩ An của tỉnh Bình Dương. Trong đó, khoảng 2,6km đi ngầm (3 nhà ga) và hơn 17 km trên cao (11 nhà ga).

Nhưng đến năm 2018, Ban Quản lý đường sắt đô thị TP.HCM cho biết, do chậm trễ trong công tác giải tỏa mặt bằng và phải lập lại thiết kế kỹ thuật cho nhà ga ngầm Bến Thành tích hợp giữa các tuyến metro số 1, 2, 3A và 4, nên dự án không thể hoàn thành như dự kiến mà kéo dài đến năm 2020 mới có thể đưa vào vận hành.

Cũng trong năm 2018, Kiểm toán Nhà nước đã chỉ ra nhiều sai phạm trong quá trình thực hiện dự án metro số 1, trong đó nhấn mạnh việc UBND TP.HCM điều chỉnh dự án là không tuân thủ đúng trình tự thủ tục và thẩm quyền. Theo đó, khi kéo dài thời gian thực hiện dự án từ 1 năm trở lên, Chính phủ phải báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định.

Sau nhiều khó khăn, cuối cùng dự án vẫn tiếp tục triển khai và dự kiến sẽ hoàn thành vào quý 4/2021. Tuy nhiên, ngày 7/9/2021, Ban Quản lý đường sắt đô thị lại có văn bản gửi Sở Giao thông Vận tải TP.HCM tiếp tục xin lùi tiến độ hoàn thành. Cụ thể, theo Ban Quản lý, do ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, tuyến metro số 1 đang bị chậm tiến độ và có thể hoàn thành vào cuối năm 2023, đầu năm 2024.

Vân Vân