Tín chỉ nhựa - Công cụ quan trọng trong việc xử lý vấn đề ô nhiễm nhựa

Theo dõi KTMT trên

Tín chỉ nhựa (Plastic Credit) là một khái niệm tương tự tín chỉ các-bon. Đây là một công cụ tài chính, cho phép các công ty và cá nhân giảm thiểu lượng nhựa thải ra môi trường bằng cách đầu tư vào các dự án thu gom, tái chế, hoặc giảm thiểu nhựa rò rỉ ra tự nhiên.

Khái niệm này đang nhanh chóng trở thành một xu hướng mới trong các nỗ lực bảo vệ môi trường, góp phần xây dựng nền kinh tế tuần hoàn và hướng đến phát triển bền vững.

Nhằm giảm thiểu ô nhiễm nhựa, tín chỉ nhựa đã ra đời như một cơ chế tài chính sáng tạo, giúp kết nối các doanh nghiệp với các dự án bảo vệ môi trường. Một trong những sáng kiến đáng chú ý là Ngân hàng Thế giới (WB) đã phát hành trái phiếu liên kết giảm thiểu rác thải nhựa trị giá 100 triệu USD vào tháng 1/2024.

Theo TS. Muthukumara S. Mani - chuyên gia trưởng của Ngân hàng Thế giới (WB), trái phiếu này vừa mang lại lợi ích tài chính cho các nhà đầu tư, đồng thời hỗ trợ tài chính cho các dự án thu gom và tái chế nhựa tại các quốc gia như Ghana và Indonesia.

Những dự án này nhằm giảm thiểu lượng nhựa thải rò rỉ ra đại dương, cải thiện tình trạng ô nhiễm tại các cộng đồng dễ bị tổn thương, đồng thời tạo ra hàng nghìn việc làm cho các cộng đồng nghèo.

Việc phát triển tín chỉ nhựa có thể thúc đẩy sự cải tiến của các hệ thống tái chế nhựa hiện nay, những hệ thống vốn đang gặp nhiều thách thức.

Các chuyên gia cho rằng đa phần nhựa thu gom hiện nay chỉ được đưa vào bãi chôn lấp hoặc đốt, gây tác hại nghiêm trọng đến môi trường. Khuyến khích đầu tư vào công nghệ tái chế và cơ sở hạ tầng xử lý chất thải nhựa thông qua tín chỉ nhựa có thể cải thiện hiệu quả của các dự án bảo vệ môi trường.

Theo nhận định của giới chuyên gia, tín chỉ nhựa có thể trở thành một công cụ quan trọng trong việc xử lý vấn đề ô nhiễm nhựa. Thông qua việc mua tín chỉ nhựa, các công ty có thể bù đắp cho lượng nhựa mà họ đã sản xuất hoặc tiêu thụ, từ đó giúp loại bỏ phần nào tác động tiêu cực đến môi trường.

Vấn đề này cũng giống như việc bù đắp các-bon trong các hoạt động kinh doanh, với mục tiêu khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào các dự án giảm thiểu nhựa.

Tuy vậy, muốn tín chỉ nhựa thực sự mang lại hiệu quả thì vẫn cần có các quy định chặt chẽ để đảm bảo tính minh bạch và chính xác trong việc cấp phát tín chỉ. Các dự án cần phải được kiểm tra và xác minh một cách độc lập, tránh tình trạng tính hai lần hoặc không đạt được hiệu quả về mặt môi trường.

Hiện nay, Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều thách thức trong việc xử lý chất thải nhựa, tín chỉ nhựa có thể giúp Việt Nam giải quyết một phần vấn đề này.

Một số nước thu nhập thấp như Việt Nam có thể hưởng lợi từ tín chỉ nhựa thông qua việc huy động vốn cho các dự án thu gom và tái chế rác thải nhựa tại địa phương. Điều này giúp cải thiện hệ thống xử lý chất thải, tạo cơ hội cho các doanh nghiệp nhỏ và người dân tham gia vào các hoạt động tái chế nhựa.

Bên cạnh đó, việc triển khai tín chỉ nhựa tại Việt Nam có thể mở ra cơ hội lớn để phát triển thị trường quốc gia, và dần hướng tới việc tham gia vào thị trường toàn cầu. Theo các chuyên gia, Việt Nam có thể xây dựng một mô hình tín chỉ nhựa quốc gia vững mạnh, và sau đó mở rộng ra các khu vực khác, thậm chí ra thế giới.

Theo đại diện của Bộ Tài nguyên và Môi trường, Việt Nam đã và đang triển khai các sáng kiến thiết thực nhằm thực hiện mục tiêu phát triển bền vững.

Chính phủ đã ban hành các chương trình hành động với mục tiêu thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn và khuyến khích thiết kế sản phẩm nhựa bền vững. Việt Nam đã thông qua Kế hoạch hành động quốc gia thực hiện kinh tế tuần hoàn đến năm 2035, trong đó một trong các ngành ưu tiên chuyển đổi là ngành nhựa.

Các sáng kiến như áp dụng chính sách thuế và phí để hạn chế sản xuất và tiêu dùng sản phẩm nhựa dùng một lần, cùng với việc phát triển tiêu chuẩn cho nhựa tái chế, đang thúc đẩy doanh nghiệp đổi mới công nghệ và tham gia các giải pháp giảm ô nhiễm nhựa.

Với cơ chế tài chính sáng tạo và khả năng thúc đẩy các dự án tái chế, tín chỉ nhựa có thể trở thành công cụ quan trọng trong việc giảm thiểu ô nhiễm nhựa trên toàn cầu.

Nếu có những bước đi đúng đắn, Việt Nam có thể sử dụng tín chỉ nhựa như một cơ hội để giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường và phát triển kinh tế tuần hoàn bền vững.

Các chính sách và sáng kiến của Chính phủ cùng với sự hợp tác quốc tế trong vấn đề này sẽ là yếu tố then chốt giúp Việt Nam dẫn đầu trong việc xây dựng một tương lai không rác thải nhựa.

Bích Ngọc