Tăng trưởng xanh trong nông nghiệp - chìa khóa của phát triển bền vững
Ngày 30/9, tại Hà Nội, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức hội nghị Triển khai kế hoạch hành động của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thực hiện Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 - 2030.
Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan cho biết: Trong những năm qua, nông nghiệp Việt Nam liên tục tăng trưởng, phát triển toàn diện và đạt được những thành tựu to lớn; sản lượng lương thực, thực phẩm tăng nhanh cả về số lượng và chất lượng, bảo đảm nguồn cung dồi dào, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước và xuất khẩu. Mặc dù vậy, nông nghiệp nước ta vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức, như diện tích đất sản xuất bị thu hẹp, nhu cầu lương thực tăng do dân số tăng, chưa quan tâm đúng mức đến phát triển bền vững; giải quyết chưa triệt để lượng tồn dư trong thức ăn chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản, sử dụng quá mức phân bón vô cơ, thuốc bảo vệ thực vật hóa học, tổn thất sau thu hoạch còn cao… gây ra các rủi ro, nguy hại đối với môi trường.
Cũng tại hội nghị, ông Nguyễn Văn Bảo, Phó Tổng giám đốc Dalat Hasfarm cho rằng; Đã từ lâu nông nghiệp Việt Nam đã từng bước hướng đến nền nông nghiệp xanh với các tên gọi khác nhau như: phát triển nông nghiệp bền vững, nông nghiệp thân thiện với môi trường…
Năm 2015, doanh nghiệp đã phát triển dòng sản phẩm Bio Pro. Đó là phát triển từ các loại côn trùng và nấm có ích sử dụng trong sản xuất, hướng đến phát triển bền vững.
Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Văn Bảo, doanh nghiệp không thể phát triển xanh với cơ chế chính sách cũ. Bên cạnh cơ chế chính sách mới phục vụ cho phát triển xanh, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cần rà soát lại những cơ chế chính sách không còn phù hợp với phát triển xanh.
Điển hình, trong định hướng của Bộ sẽ phát triển được 30% sản phẩm thuốc bảo vệ thực vật là sinh học. Như vậy, việc cấp phép cho sản phẩm này cần phải thay đổi, có cơ chế thông thoáng, khuyến khích…
Nhưng, hiện nay quy trình đánh giá thuốc sinh học lại đang giống với sản phẩm vô cơ: thử nghiệm trên đồng ruộng, các bước đánh giá… vô cùng mất nhiều thời gian.
Ngoài ra, ông Nguyễn Văn Bảo cho rằng để xây dựng lối sống xanh, các doanh nghiệp quan tâm đến dán nhãn sản phẩm xanh. Đây vừa là định hướng tiêu dùng nhưng cũng là yêu cầu bắt buộc với nhà sản xuất để phát triển trong xu thế mới. Cùng với đó, Nhà nước sẽ có chính sách hỗ trợ cho nông dân và doanh nghiệp trong mối liên kết phát triển thị trường sản phẩm xanh.
Bộ NN&PTNT đã xây dựng Kế hoạch hành động tăng trưởng xanh của Bộ để cụ thể hóa các nhiệm vụ Chính phủ giao, đồng thời cũng để thực hiện quá trình chuyển đổi nông nghiệp xanh, bền vững đã đề ra tại Chiến lược phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững giai đoạn 2021-2030 tầm nhìn 2050 đó là “Phát triển nền nông nghiệp xanh, thân thiện với môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu, giảm ô nhiễm môi trường nông thôn”.
Cụ thể, sau khi Thủ tướng ban hành Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn 2050 (1/10/2021) và Kế hoạch hành động quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 - 2030 (22/07/2022), Bộ NN-PTNT đã ban hành Kế hoạch hành động của Bộ thực hiện Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 - 2030 (12/9/2022).
Trong đó, Kế hoạch hành động bảo đảm phù hợp và triển khai thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ định hướng của Chiến lược phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và các Chiến lược khác của ngành có liên quan.
Hài hòa hóa các mục tiêu tăng trưởng bền vững, bảo vệ ôi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu và giảm phát thải khí nhà kính, tham gia tích cực thực hiện các cam kết quốc tế của Việt Nam về giảm phát thải khí nhà kính.
Bên cạnh đó, tiếp tục nâng cao hiệu quả, giá trị gia tăng năng lực cạnh tranh; gắn tăng trưởng xanh với thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững nông nghiệp và nông thôn.
Mục tiêu tăng trưởng xanh
Mục tiêu cụ thể trong kế hoạch hành động của Bộ NN&PTNT thực hiện Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 – 2030:
- Tốc độ tăng trưởng GDP ngành nông nghiệp 2,5 - 3%/năm.
- Nâng cao hiệu quả sử dụng và bảo vệ tài nguyên đất nước, thủy sản, rừng, bảo tồn đa dạng sinh học. Tỷ lệ che phủ rừng duy trì ở mức 42%, diện tích có chứng chỉ quản lý rừng bền vững trên 1 triệu ha.
- Giảm thâm dụng đầu vào hóa chất nông nghiệp tăng hiệu quả sử dụng nguồn lực tự nhiên trong quá trình sản xuất nông nghiệp. Tỷ lệ sản phẩm phân bón hữu cơ trong tổng sản phẩm phân bón được sản xuất và tiêu thụ đạt trên 30%; tăng số lượng thuốc bảo vệ thực vật sinh học trong danh mục thuốc bảo vệ thực vật được phép sử dụng lên trên 30%; có ít nhất 30% tổng diện tích cây trồng cạn có tưới được áp dụng phương pháp tưới tiên tiến, tiết kiệm nước.
- Chuyển đổi 300 nghìn ha đất lúa sang trồng các loại cây trồng khác có hiệu quả cao hơn cả về kinh tế và môi trường; diện tích đất trồng trọt hữu cơ đạt khoảng trên 2% tổng diện tích đất trồng trọt. Tỷ lệ sản phẩm chăn nuôi hữu cơ đạt khoảng 2 - 3% tính trên tổng sản phẩm chăn nuôi sản xuất trong nước.
- Mở rộng quy mô áp dụng các thực hành sản xuất nông nghiệp tốt nhằm nâng cao chất lượng, giá trị gia tăng năng lực cạnh tranh và giảm phát thải khí nhà kính lĩnh vực nông nghiệp theo kế hoạch của quốc gia.
- Xây dựng nông thôn mới đảm bảo đáp ứng các mục tiêu tăng trưởng xanh và bền vững; hình thành lối sống hòa hợp với môi trường và thiên nhiên, bảo vệ và phát triển cảnh quan môi trường xanh, sạch đẹp văn minh.
Hà Ly
