Tăng cường quản lý các dự án liên kết vùng, thị trường trái phiếu doanh nghiệp, bất động sản

Theo dõi KTMT trên

Sáng 11/5, tại Nhà Quốc hội, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã khai mạc Phiên họp thứ 11. Tại Phiên họp này, UBTVQH cho ý kiến về nhiều nội dung quan trọng chuẩn bị cho Kỳ họp thứ Ba, Quốc hội Khóa XV dự kiến khai mạc vào ngày 23/5 tới.

Chú ý các dự án liên kết vùng để tạo sự lan tỏa

Tại Phiên họp thứ 11 sáng ngày 11/5, một trong những nội dung qua trọng là UBTVQH cho ý kiến về việc trình Quốc hội xem xét, quyết định chủ trương đầu tư dự án Vành đai 4 vùng Thủ đô Hà Nội, dự án Vành đai 3 TP.HCM; dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng (giai đoạn 1); Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột (giai đoạn 1; Biên Hòa - Vũng Tàu (giai đoạn 1).

Theo Chủ tịch Quốc hội, đây là 5 dự án quan trọng quốc gia thuộc thẩm quyền của Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư, có sử dụng đa dạng nguồn vốn của ngân sách trung ương, ngân sách địa phương, vốn đầu tư thuộc kế hoạch đầu tư công trung hạn và vốn đầu tư thuộc gói kích thích kinh tế cũng như các nguồn vốn hợp pháp khác.

Do đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị, UBTVQHi cho ý kiến về sự cần thiết và cấp bách của việc phân kỳ đầu tư, sự phù hợp với các quy hoạch, kế hoạch, chiến lược, hình thức đầu tư, cơ cấu các nguồn vốn đầu tư, nhất là tính khả thi của việc bố trí các cơ cấu vốn, tránh việc khi Quốc hội phê chuẩn chủ trương đầu tư rồi nhưng không triển khai được.

“Nguyên tắc của việc khi quyết định chủ trương đầu tư của dự án lớn nào, người quyết định phải biết rõ khả năng huy động vốn và tính khả thi của các nguồn vốn, khả năng thực hiện các dự án như thế nào”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Lần này, thuận lợi là Quốc hội sẽ xem xét, quyết định chủ trương đồng thời 5 dự án, do đó có tính chất tổng thể. Chủ tịch Quốc hội đề nghị, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cần có so sánh với các danh mục dự án đầu tư trong kế hoạch đầu tư công cũng như gói kích thích kinh tế mà Chính phủ sẽ trình trong thời gian tới.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị, cần tập trung vào những công trình chiến lược quan trọng, tránh phân tán dàn trải, chú ý vào các dự án liên kết vùng để tạo sự lan tỏa, đồng thời bảo đảm giải ngân gói kích thích kinh tế và kế hoạch đầu tư công. Chủ tịch Quốc hội đề nghị, Kiểm toán Nhà nước sớm có báo cáo về 5 dự án quan trọng quốc gia để báo cáo với Quốc hội và chịu trách nhiệm về những ý kiến của mình đối với các nội dung trong các dự án quan trọng này.

Đánh giá rủi ro về trái phiếu doanh nghiệp

Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh nhắc tới những rủi ro tiềm ẩn khi thị trưởng chứng khoán, nhất là thị trường trái phiếu doanh nghiệp, tăng trưởng nhanh. Thị trường cổ phiếu, thị trường chứng khoán phái sinh đã xuất hiện các hiện tượng thao túng giá, làm giá ngày càng tinh vi. Việc thực hiện nghĩa vụ công bố thông tin của một số doanh nghiệp đại chúng, công ty niêm yết, nhà đầu tư còn chưa bảo đảm.

Báo cáo cho thấy, năm 2021, tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp phát hành đạt 720.000 tỷ đồng, tăng hơn 52% so với năm 2020. Quý I/2022, tổng giá trị phát hành đạt 56,4 nghìn tỷ đồng, trong đó phát hành riêng lẻ đạt 49,4 nghìn tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 87,6% tổng giá trị phát hành; phát hành ra công chúng đạt 7 nghìn tỷ đồng chiếm tỷ trọng 12,4%.

Đối với trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, ngành bất động sản và tài chính - ngân hàng vẫn chiếm tỷ trọng lớn nhất, lần lượt là 41,6% và 20,4% giá trị phát hành. Cơ quan thẩm tra lưu ý cơ cấu thị trường trái phiếu doanh nghiệp còn tồn tại sự mất cân đối. Hầu hết các trái phiếu doanh nghiệp, nhất là của ngành bất động sản, phát hành thuộc về các doanh nghiệp chưa niêm yết, sức khỏe doanh nghiệp còn yếu trong khi nhiều trái phiếu không có tài sản bảo đảm.

Ông Thanh nhấn mạnh: “Đề nghị Chính phủ đánh giá cụ thể những rủi ro đối với thị trường trái phiếu doanh nghiệp thời gian vừa qua, trong đó cần làm rõ rủi ro các doanh nghiệp không có khả năng trả nợ đến hạn và có các giải pháp phù hợp để giải quyết”.

Cũng theo cơ quan thẩm tra, có ý kiến lo ngại việc xử lý các doanh nghiệp lớn vi phạm trong lĩnh vực chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp sẽ ảnh hưởng đến nợ xấu của các tổ chức tín dụng, đặc biệt là tâm lý e ngại đầu tư trên thị trường vốn. Việc này dẫn đến hạn chế huy động vốn cho nền kinh tế trong khi đây là một thị trường quan trọng.

Ủy ban Kinh tế của Quốc hội đề nghị các cơ quan liên quan nghiên cứu, đánh giá, có phương án ứng xử, tiếp cận phù hợp, kịp thời sửa đổi hoặc đề xuất sửa đổi các quy định pháp luật nhằm ổn định thị trường, tạo niềm tin cho nhà đầu tư liên quan thị trường chứng khoán và trái phiếu, nhất là trái phiếu riêng lẻ.

Thị trường quyền sử dụng đất có dấu hiệu bất ổn

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga, thị trường quyền sử dụng đất có dấu hiệu bất ổn. Hiện tượng những sai phạm trong đấu giá đất, hiện tượng môi giới bất động sản liên kết với nhau đẩy giá đất lên cao, gây sốt đất và làm bất ổn thị trường, đề nghị cần phải có giải pháp để giải quyết tình trạng này.

Trong việc sử dụng đất đai còn có lãng phí, nhiều nơi đất đai để lâu không đưa vào sử dụng. Khiếu nại, tố cáo về đất còn nhiều và diễn biến phức tạp. Hiện nay khiếu nại, tố cáo về đất chiếm gần 70% trong tổng số các khiếu nại.

Từ đó, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội đề nghị cần tăng cường hiệu quả, năng lực của Tòa hành chính để góp phần cùng với con đường khiếu nại hành chính thì cần phải khuyến khích để người dân qua tòa hành chính. Muốn vậy Tòa hành chính phải có độ hấp dẫn và năng lực, hiệu quả của Tòa hành chính phải được nâng cao để giải quyết bớt tình trạng khiếu nại về đất đai.

Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh đánh giá đất nền vùng ven tại một số nơi tăng nóng, lên cao gấp 2 đến 3 lần, thậm chí tới 5 lần trong vòng 1 năm. Nhiều ý kiến cho rằng chủ yếu là hoạt động đầu cơ. Việc thị trường bất động sản phát triển nóng có tính chất đầu cơ sẽ dẫn đến khuyến khích người dân, doanh nghiệp dùng đòn bẩy tài chính để đầu cơ rủi ro, nợ xấu cho ngân hàng thương mại sẽ gia tăng khi thị trường có biến động.

Bà Thanh cho biết, có ý kiến cho rằng, việc tổ chức cá nhân tăng cường đầu tư vào thị trường chứng khoán và bất động sản cho thấy cầu tiêu dùng yếu. Việc mở rộng sản xuất, kinh doanh kém hiệu quả, góp phần tạo thêm bong bóng giá chứng khoán và bất động sản.

Qua số liệu cho thấy lượng vốn lớn đổ vào kinh doanh chứng khoán và bất động sản lớn nhất từ trước đến nay về quy mô và tỷ trọng, tốc độ tăng trưởng tín dụng bất động sản lên tới 17,14%, cao hơn mức tăng trưởng tín dụng bình quân của toàn hệ thống. Dư nợ tín dụng đổ vào bất động sản chiếm tới 20,11% dư nợ toàn hệ thống.

Đây cũng là một trong những ngành kinh tế có tỷ trọng nợ lớn nhất của hệ thống ngân hàng, 2 lĩnh vực, đó là kinh doanh chứng khoán và bất động sản trong năm 2021; đại biểu Quốc hội cũng như dư luận nhân dân quan tâm. Do vậy, để chủ động cung cấp thông tin cho đại biểu Quốc hội cũng như dư luận nhân dân trong nước, đề nghị Chính phủ cũng cần có báo cáo đánh giá cụ thể, chi tiết hơn trong báo cáo của Chính phủ về vấn đề này.

Bùi Hằng