Tác dụng của liều vaccine Covid-19 thứ 4 thế nào?

Theo dõi KTMT trên

Khả năng tránh được miễn dịch có từ vaccine

Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ phê duyệt tiêm mũi vaccine Covid-19 tăng cường thứ 2 cho nhóm dân số dễ bị tổn thương vào cuối tháng 3. Đó là những người từ 50 tuổi trở lên, một số người bị suy giảm miễn dịch dễ mắc bệnh nặng, nhập viện và tử vong cao hơn. Khoảng cách giữa mũi 3 và mũi 4 là 4 tháng.

Theo thông tin cho biết, ở Israel, nhóm đối tượng có nguy cơ cao tiêm liều thứ 4 vào tháng 1. Gần đây, Vương quốc Anh bắt đầu tiêm liều thứ 4 cho những người từ 75 tuổi trở lên. Ở Đức, những người trên 60 tuổi đủ điều kiện để tiêm mũi 4.

Hiệu quả của liều thứ 3

Có bằng chứng rõ ràng rằng liều vaccine Covid-19 thứ 3 rất quan trọng để đảm bảo miễn dịch mạnh mẽ chống lại biến thể Omicron cho tất cả các nhóm tuổi. Điều này một phần do hiệu quả của 2 mũi đầu suy giảm theo thời gian và Omicron phần nào có khả năng tránh được miễn dịch có từ vaccine và từng mắc bệnh.

Cơ quan An ninh Y tế Vương quốc Anh hiện có dữ liệu theo dõi trong 15 tuần sau liều thứ 3. Theo đó, hiệu quả của vaccine ngăn ngừa nhập viện đang tốt hơn nhiều so với chống lại nhiễm bệnh nhưng cũng giảm dần theo thời gian.

Một nghiên cứu gần đây đã đánh giá độ bền của liều thứ 3 Moderna giảm dần sau 6 tháng.

Các phân tích trên đã tổng hợp tất cả các nhóm tuổi. Ngoài ra, người lớn tuổi không có phản ứng miễn dịch lâu bền như nhóm trẻ tuổi. Do đó, tỷ lệ mắc Covid-19  cao hơn nhiều ở những người từ 65 tuổi trở lên.

Dữ liệu về liều thứ 4

Hiện tại, nhiều người Israel đã tiêm liều thứ 4 được vài tháng, các nhà khoa học có một số dữ liệu để đánh giá hiệu quả.

Trong nghiên cứu được công bố trên tạp chí Y học New England, nhóm tác giả đã đánh giá tỷ lệ nhiễm Covid-19 và trở nặng sau liều thứ 4 của 1 triệu người từ 60 tuổi trở lên ở Israel. Theo đó, tỷ lệ nhiễm Covid-19 ở nhóm này bằng một nửa so với những người mới tiêm liều thứ 3. Tỷ lệ nhập viện của cả hai nhóm đều thấp.

Một phân tích khác đã đánh giá hiệu quả của liều thứ 4 đối với những nhân viên chăm sóc sức khỏe trẻ tuổi ở Israel. Kết quả xác nhận, lượng kháng thể giảm đáng kể sau 5 tháng kể từ liều thứ 3. Nhưng hiệu quả của liều thứ 4 không khác với hiệu quả của liều thứ 3. Nói cách khác, liều thứ 4 có thể không đem lợi ích cho dân số trẻ, khỏe.

Với những người từng nhiễm Omicron, sự kết hợp miễn dịch có từ vaccine và từng mắc Covid-19 được gọi là “miễn dịch lai”. Hơn 30 nghiên cứu đã chỉ ra, miễn dịch lai mang lại khả năng rộng hơn.

Vì vậy, thật không hợp lý khi bỏ qua mũi tiêm thứ 4 dù từng nhiễm Omicron. Điều này không có nghĩa mọi người phải cố mắc Covid-19.

Đã triển khai tiêm mũi vaccine thứ 4 ở nhiều nước

Khi số ca mắc Covid-19 và số ca nhập viện tăng lên, Israel đã cho phép tiêm liều thứ 4 của vaccine mRNA Pfizer-BioNTech cho nhân viên y tế, những người trên 60 tuổi và người làm việc trong môi trường có nguy cơ lây nhiễm cao.

Quyết định này được đưa ra dựa trên dữ liệu ban đầu của Bộ Y tế Israel và các nhà nghiên cứu cho thấy, trong số gần 1 triệu người trên 60 tuổi đã tiêm chủng, liều vaccine thứ 4 ngăn ngừa khả năng lây nhiễm gấp 2 lần và khả năng mắc bệnh nặng gấp 3 lần so với những người tiêm 3 mũi vaccine.

Tính đến nay, tại Israel đã có 6,1 triệu người dân được tiêm ít nhất một mũi vaccine ngừa Covid-19 và 4,4 triệu người được tiêm 3 mũi. Mặc dù Chính phủ Israel tuyên bố tặng quà 30 USD/người cho những người trên 60 tuổi tiêm mũi 4, nhưng đến nay chỉ có khoảng 750 nghìn người đồng ý tiêm bổ sung mũi 4.

Tại châu Âu, các nước: Đức, Đan Mạch, Anh, Hungary, Thụy Điển… đều đã xúc tiến chiến dịch tiêm phòng mới, thậm chí xem xét mở rộng nhóm đối tượng được tiêm để ứng phó với số ca nhiễm đang tăng nhanh.

Đan Mạch đã sớm tiến hành tiêm mũi thứ 4 vaccine Covid-19 cho những người có nguy cơ lây nhiễm cao kể từ giữa tháng 1/2022, đưa Đan Mạch trở thành quốc gia đầu tiên ở châu Âu thực hiện tiêm liều thứ 4 cho người dân.         

Bỉ từ ngày 8/2 đã bắt đầu gửi lời mời tiêm liều thứ tư vaccine Covid-19 của Pfizer/BioNTech hoặc Moderna cho những người bị suy giảm khả năng miễn dịch. Thông báo của Bộ Y tế vùng Flanders nêu rõ mũi tiêm thứ 4 được áp dụng cho những người đã tiêm liều thứ ba hồi tháng 9/2021.

Đức từ đầu tháng 2/2022 đã chủ trương tiêm mũi vaccine phòng Covid-19 thứ 4 cho một số nhóm cụ thể như người trên 70 tuổi, người có bệnh nền…

Thụy Điển đã cung cấp mũi tiêm thứ 4 cho những người có hệ miễn dịch bị tổn thương và khuyến cáo những người trên 80 tuổi nên tiêm mũi tăng cường lần thứ hai.

Chính phủ CH Cyprus ngày 22/3 đã phê duyệt tiêm mũi vaccine thứ 4 phòng ngừa Covid-19 cho những công dân dễ bị lây nhiễm, trong bối cảnh số ca mắc gia tăng ở nước này, bao gồm: những người trên 70 tuổi, bệnh nhân HIV, những người miễn dịch kém, bệnh nhân suy thận đang phải lọc máu. Nhân viên và những người sinh sống trong các cơ sở dưỡng lão và các nhân viên y tế cũng sẽ phải tiêm liều vaccine thứ 4.

Tại Anh, từ tháng 12/2021, chính phủ Anh đã xem xét tiêm liều vaccine Covid-19 thứ 4 cho người cao tuổi và người có nguy cơ mắc bệnh cao. Nước này áp dụng tiêm liều vaccine thứ 4 cho người trên 75 tuổi, người trong các viện dưỡng lão và người bị ức chế miễn dịch trên 12 tuổi.

Từ giữa tháng 3/2022, vùng England của Vương quốc Anh bắt đầu triển khai mũi tiêm thứ 4 cho khoảng 5 triệu người thuộc nhóm đối tượng dễ bị tổn thương trước dịch bệnh Covid-19. Chiến dịch tiêm mũi vaccine tăng cường của Anh được cho là đã đóng một vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn sự gia tăng các ca bệnh nặng và tử vong do Covid-19 trong mùa Đông, cho dù số ca mắc mới tăng lên các mức cao kỷ lục.

Mới nhất, Australia công bố sẽ triển khai tiêm chủng tăng cường từ ngày 4/4 tới nhằm chuẩn bị cho mùa Đông lạnh tràn về vào tháng 6 tới. Một số địa phương của Canada cũng bắt đầu cung cấp mũi tiêm thứ 4 cho nhóm dân cư dễ bị tổn thương. Giới chức y tế Mỹ thông báo đã chuẩn bị đủ lượng vaccine để tiêm phòng mũi thứ 4 cho người trên 65 tuổi.

Chile từ ngày 10/1/2022 đã bắt đầu tiêm mũi vaccine thứ 4 cho những người bị suy giảm hệ miễn dịch từ 12 tuổi trở lên. Đây là quốc gia đầu tiên ở Mỹ Latinh triển khai mũi tiêm vaccine thứ 4. Chương trình tiêm chủng được mở rộng cho người dân nói chung từ tháng 2/2022.

Tại châu Á, Hàn Quốc, Singapore, Campuchia, Lào cũng có những động thái tương tự. Theo giới chức y tế nhiều nước, mũi tiêm thứ 4 cần cách mũi thứ ba khoảng 4 tháng.

Lào từ ngày 24/3 đã bắt đầu triển khai tiêm liều vaccine thứ 4 ngừa Covid-19 cho các nhóm ưu tiên và người từ 18 tuổi trở lên. Đây là liều được tiêm cho những người đã tiêm mũi thứ 3 (mũi tăng cường) trước đó đủ 3 tháng trở lên. Các nhóm ưu tiên được xếp lần lượt theo thứ tự gồm: nhân viên tuyến đầu, những người trên 60 tuổi và những người có bệnh nền.

Bùi Hằng