Sáng kiến mới của Hoa Kỳ đối phó biến đổi khí hậu
Dự án mới nhất của Bộ Năng lượng Hoa Kỳ “Bắn tiêu cực carbon” là nỗ lực lớn đầu tiên của Chính phủ Hoa Kỳ trong việc loại bỏ carbon dioxide và là chìa khóa cho kế hoạch đạt được mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Việc ngăn chặn sự nóng lên toàn cầu đạt đến mức nguy hiểm sẽ đòi hỏi những bước đi quan trọng để giảm lượng khí CO2 đổ vào bầu khí quyển, nhưng nhiều người coi việc loại bỏ và lưu trữ an toàn những gì đã có là một phần quan trọng khác của giải pháp.
Một sáng kiến mới của Bộ Năng lượng Hoa Kỳ (DOE) biến những công nghệ này trở thành trụ cột chính trong kế hoạch đối phó với biến đổi khí hậu, vạch ra tham vọng giảm đáng kể chi phí và thúc đẩy các đổi mới cho phép lưu trữ trên quy mô lớn vào giữa thế kỉ.
Mặc dù ý tưởng đã có từ nhiều thập kỷ trước, nhưng ý tưởng chiết xuất CO2 từ không khí đã thu hút được động lực trong vài năm qua, phần lớn là nhờ sự hỗ trợ của các công ty khởi nghiệp đang thực hiện một số bước thâm nhập quan trọng vào không gian.
Một ví dụ đáng chú ý là công ty khởi nghiệp Thụy Sĩ Climeworks, có hệ thống Thu khí trực tiếp (DAC) thu thập CO2 từ không khí xung quanh và biến nó thành các khoáng chất rắn có thể được lưu trữ dưới lòng đất.
Công nghệ này đã được đưa vào ứng dụng trong nhà máy điện phát xạ âm đầu tiên trên thế giới vào năm 2017. Đầu năm nay, công ty đã khai trương nhà máy DAC lớn nhất thế giới tại Iceland. Được gọi là Orca, nhà máy có khả năng thu hoạch khoảng 4.000 tấn CO2 từ không khí mỗi năm trong bối cảnh, con người thải ra hơn 30 tỉ tấn, hay 30 gigatons, vào không khí mỗi năm.
Vì vậy, trong khi công nghệ này đã được chứng minh thành công ở quy mô nhỏ, thế giới sẽ cần nhiều Orcas để giải quyết vấn đề một cách chính xác. Và sau đó là chi phí. Climeworks đã có thể thu được một tấn CO2 với giá khoảng 600 đô la Mỹ khi lần đầu tiên mở nhà máy phát thải âm vào năm 2017, nhưng bằng cách sử dụng thiết kế mô-đun cho hệ thống DAC của mình, dự kiến chi phí này sẽ giảm xuống còn 100 đô la mỗi tấn khi mở rộng quy mô hoạt động. Và mức giá này là một mục tiêu phổ biến trong số các công ty khởi nghiệp về thu giữ carbon.
Công ty Carbon Engineering của Canada hiện đang làm việc trên một nhà máy DAC quy mô lớn có khả năng thu nhận tới một triệu tấn CO2 và hy vọng sẽ làm được như vậy với chi phí từ 94 đến 232 đô la một tấn. Công ty khởi nghiệp của Australia Southern Green Gas có kế hoạch khai thác nguồn ánh sáng mặt trời dồi dào của đất nước để cung cấp nhiên liệu cho các nhà máy DAC chạy bằng năng lượng mặt trời thu thập hàng tấn carbon với giá chỉ 72 USD/chiếc.
Bộ Năng lượng Hoa Kỳ đã và đang thực hiện các động thái để giúp đỡ mọi thứ, năm ngoái đầu tư 22 triệu đô la vào các nỗ lực nghiên cứu nhằm thúc đẩy công nghệ thu giữ carbon, tiếp theo là 24 triệu đô la nữa trong năm nay. Dự án mới nhất của họ trong không gian này được gọi là “Bắn tiêu cực carbon” và được mô tả là nỗ lực lớn đầu tiên của Chính phủ Hoa Kỳ trong việc loại bỏ CO2 và là chìa khóa cho kế hoạch đạt được mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Bộ trưởng Năng lượng Jennifer M. Granholm cho biết: “Bằng cách cắt giảm chi phí và đẩy nhanh việc triển khai loại bỏ CO2 - một công nghệ năng lượng sạch quan trọng - chúng ta có thể loại bỏ một lượng lớn ô nhiễm carbon trực tiếp từ không khí và chống lại cuộc khủng hoảng khí hậu".
Sáng kiến này tập trung vào tham vọng triển khai công nghệ thu giữ carbon trên quy mô gigaton vào năm 2050. Theo DOE, một gigaton CO2 tương đương với lượng tạo ra bởi 250 triệu phương tiện, hoặc toàn bộ đội xe tải nhẹ của Mỹ, mỗi năm. Để có được công nghệ đến thời điểm này sẽ đòi hỏi một số phát triển đáng kể cả về bản thân công nghệ và khả năng triển khai nó trên quy mô lớn chưa từng có.
DOE hy vọng rằng thông qua chương trình Bắn tiêu cực Carbon của mình, nó có thể mang lại cho ngành công nghiệp đang phát triển mạnh mẽ này cơ hội mà nó cần. Một phần trong nỗ lực thúc đẩy đổi mới trong khu vực sẽ liên quan đến việc hợp tác với các cộng đồng cá nhân có thể được hưởng lợi từ hoặc sẵn sàng tham gia vào các chương trình thu giữ carbon. Cuối cùng, dự án này nhằm mục đích giảm chi phí loại bỏ và lưu trữ carbon xuống dưới 100 đô la mỗi tấn.
Bộ trưởng Năng lượng cũng nhận định: "Với Bắn tiêu cực carbon của chúng tôi, chúng tôi có thể giúp loại bỏ các khí nhà kính đã làm hành tinh của chúng ta nóng lên và ảnh hưởng đến sức khỏe của chúng ta - định vị Mỹ là nước dẫn đầu không có mạng lưới và tạo ra việc làm được trả lương cao cho lực lượng lao động đang chuyển đổi năng lượng sạch.
Sự kết hợp của Bắn phủ định cacbon với các khoản đầu tư lớn của chúng tôi vào hydro, pin dự trữ, năng lượng tái tạo và năng lượng hóa thạch khử cacbon, có thể biến lượng phát thải ròng bằng không trở thành hiện thực ở cả nước và ngoài nước”.
Nguyễn Linh(T/h)