Sắc xuân Lễ hội Từ Lương Xâm, di sản văn hóa cấp quốc gia
Sáng ngày 24/2, Lễ hội Từ Lương Xâm được tổ chức rất long trọng, kỷ niệm 1085 chiến thắng Bạch Đằng và 1079 năm ngày mất của Đức Vương Ngô Quyền.
Từ Lương Xâm thuộc địa phận phường Nam Hải, quận Hải An, TP. Hải Phòng. Được biết đến là một trong tứ linh từ của huyện cổ An Dương, nay là một trong tam linh từ của quận Hải An, Từ Lương Xâm được suy tôn là Từ Cả nơi thờ Đức Vương Ngô Quyền là căn cứ đại bản doanh của Đức Vương Ngô Quyền khi Ông chỉ huy trận chiến Bạch Đằng năm 938. Với nhiều văn hóa lịch sử lớn lao để lại cho hậu thế, Từ Lương Xâm không chỉ là nơi thờ phụng tưởng nhớ công ơn của Đức Vương Ngô Quyền mà còn là niềm tự hào của người dân Hải Phòng.
Hàng năm, vào ngày 14 đến ngày 16 tháng Giêng âm lịch, quận Hải An lại tổ chức Lễ hội truyền thống lịch sử hào hùng của dân tộc và suy tôn những công lao to lớn của người anh hùng dân tộc Đức Vương Ngô Quyền.
Ngay từ sáng sớm đã có rất nhiều người dân, du khách thập phương hội tụ về Từ Lương Xâm để thắp hương, chiêm bái hướng về cuội nguồn. Tưởng nhớ đến công ơn to lớn của Đức Vương Ngô Quyền đã đánh đuổi giặc ngoại xâm giữ nguyên bờ nước ta.
Mở đầu Lễ hội là phần hành lễ của các phường trong quận. Các đoàn tiến hành rước kiệu từ đình làng các phường trên địa bàn quận Hải An về chầu trong không khí rộn ràng, vui tươi đã tạo nên một sức mạnh cộng đồng và tấm lòng luôn hướng về cội nguồn một cách mạnh mẽ. Tất cả các kiệu được đặt tại một khu đất rộng ngay trước cửa Linh từ Từ Lương Xâm để chấm giải. Với những màn kiệu bay kiệu nào đoạt nhất thì sẽ có được vinh dự thay mặt cho cả đoàn kiệu đứng lên dâng lễ Thánh Vương.
Lễ khai hội được bắt đầu bởi các chương trình mang đậm bản sắc văn hóa dân gian như: Lễ mệnh bái, lễ mộc dục, lễ an vị, lễ tế tạ… Tiếp đó là màn biểu diễn trống, lân rồng ấn tượng của đội lân rồng địa phương. Sau chương trình khai mạc, các đại biểu và Nhân dân, tổ chức dâng hương tri ân, tưởng nhớ Đức Vương Ngô Quyền.
Trong lễ hội Từ Lương Xâm còn tổ chức nhiều tiết mục văn nghệ, các tiết mục biểu diễn ca múa nhạc của dân tộc đã tái hiện lại chiến thắng Bạch Đằng lẫy lừng Ngô Quyền, đồng thời còn tổ chức các trò chơi dân gian như: Bịt mắt bắt dê, bịt mắt đập niêu, bịt mắt bắt lợn, cờ tướng, bóng chuyền…
Với nhiều giá trị văn hóa và ý nghĩa lịch sử, Di tích Từ Lương Xâm được Bộ Văn hóa Thông tin ( nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) công nhận là Di tích Lịch sử - Văn hóa cấp quốc gia năm 1986. Năm 2022, Lễ hội Từ Lương Xâm được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Duy Mạnh - Trần Đông