Phân loại rác thải tại thành phố Yên Bái: Kết quả và bài học kinh nghiệm (Bài 1)

Theo dõi KTMT trên

Vào cuộc nhanh chóng và quyết liệt

Ngay từ cuối năm 2023, Chủ tịch UBND thành phố Yên Bái - ông Nguyễn Ngọc Trúc đã ký quyết định phê duyệt phương án phân loại rác thải tại nguồn và thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải sinh hoạt sau phân loại trên địa bàn thành phố Yên Bái từ đầu năm 2024.

Phương án nhằm đảm bảo phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn theo đúng lộ trình tại Luật Bảo vệ môi trường ngày 17/11/2020. Đồng thời, nâng cao ý thức của mọi tầng lớp Nhân dân đối với việc phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn, qua đó nâng cao sự hài lòng về môi trường sống và chỉ số hạnh phúc của người dân. Xây dựng và thực hiện có hiệu quả phương án phân loại, thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải sinh hoạt tại nguồn trên địa bàn bắt đầu từ 1/1/2024.

Theo đánh giá của Phòng Tài nguyên và Môi trường thành phố Yên Bái, trên địa bàn thành phố hiện đơn vị thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải sinh hoạt trên 253 tuyến đường, ngõ và nơi công cộng với tổng chiều dài là 82,6 km, 16.988 hộ dân và 283 cơ quan đơn vị.

Đại đa số người dân chưa hình thành ý thức phân loại rác thải tại nguồn, chất thải vô cơ, hữu cơ, y tế… được người dân tập kết chung vào thùng rác gia đình, sau đó được đơn vị cung ứng thu gom, vận chuyển về nhà máy để xử lý. Việc này đã gây ảnh hưởng đến môi trường, khó khăn trong việc phân loại chất thải tại nhà máy, làm tăng diện tích chôn lấp, đồng thời, không tiết kiệm năng lượng, tài nguyên, giảm thúc đẩy kinh tế tuần hoàn, phát triển bền vững.

Việc phân loại, thu gom, vận chuyển xử lý chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn đối với hộ gia đình, cơ quan, trường học thì được phân chia làm ba nhóm gồm chất hữu cơ dễ phân hủy được thu gom để ưu tiên tối đa làm thức ăn chăn nuôi, chôn lấp trong khuôn viên hoặc chuyển cho đơn vị thu gom xử lý; đối với chất thải rắn sinh hoạt có tính chất độc hại sẽ được thu gom giao cho đơn vị thu gom, vận chuyển đi xử lý theo quy định; đối với chất thải rắn có khả năng tái sử dụng, tái chế thì tập kết tại nhà văn hóa, sau đó bán phế liệu, tiền thu được nhập quỹ của khu dân cư hoặc tổ chức, cá nhân…

Đối với đá, cát, sỏi, sành sứ, phế liệu phát sinh trong quá trình xây dựng mới, sửa chữa công trình nhà ở thì chủ nguồn thải tận dụng san tạo mặt bằng hoặc thuê vận chuyển đi chôn lấp đúng vị trí địa phương cho phép hoặc thỏa thuận với đơn vị vận chuyển đi chôn lấp.

Đối với khu vực công cộng như chợ, đường phố, công viên thì rác thải được thu gom vào 2 thùng chứa để đơn vị thu gom, vận chuyển về điểm tập kết theo quy dịnh.

UBND thành phố Yên Bái yêu cầu cá hộ gia đình từ trang bị 2 thùng chưa chất thải có dung tích trên 20 lít gồm màu xanh và vàng để phân loại thùng, tại cơ quan, nơi công cộng, chợ thì thực hiện xã hội hóa, tự đầu tư thùng chứa chất thải sinh hoạt tại nguồn đảm bảo đúng quy định…

Kết quả phân loại rác thải bước đầu tích cực

Qua 6 tháng triển khai, UBND thành phố Yên Bái đã tổ chức các hội nghị quán triệt, triển khai giao nhiệm vụ thực hiện việc phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn và thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải sinh hoạt sau phân loại trên địa bàn. Đồng thời, chỉ đạo các phòng ban ban hành văn bản hướng dẫn, đôn đốc đơn vị, xã phường triển khai. Ngoài ra, thành phố Yên Bái cũng triển khai thực hiện mô hình điểm tuyến đường thu gom, phân loại rác thải tại nguồn như xây dựng mô hình ngôi nhà xanh thu gom rác thải tái chế, hỗ trợ mua cây xanh đổi rác thải, hỗ trợ túi rác tự hủy sinh học… Qua đó, bước đầu việc phân loại rác thải tại nguồn trên địa bàn thành phố Yên Bái đã đạt được những kết quả tích cực.

Phó Chủ tịch UBND thành phố Yên Bái - ông Phùng Tiến Thanh cho rằng: “Qua kiểm tra thực tế trên các tuyến đường Hoàng Hoa Thám, Đinh Tiên Hoàng, Yên Ninh, Thành Công và đường Nguyễn Thái Học, bước đầu đã có những chuyển biến tích cực nhất định trong nhận thức của người dân đối với việc phân loại rác thải tại nguồn và đã được Nhân dân đồng tình, ủng hộ, thực hiện. Người dân đã đầu tư thùng rác hai ngăn vàng, xanh hoặc tận dụng thùng sơn, xô chậu để lưu chứa rác phân loại”.

Tuy nhiên, một số hộ dân thùng rác chưa đáp ứng về màu được quy định, hoặc thùng rác nhỏ không chứa hết rác thừa nên bị đổ ra lề đường. Rác thải phân loại chứa trong túi nilon nhưng trong túi đã phân loại có lẫn lộn rác hữu cơ và vô cơ. Ngoài ra, các túi nilon chứa rác của hộ dân sử dụng chưa đúng quy định gây khó khăn cho công tác thu gom của công nhân.

Còn tại các điểm tập kết rác, người dân xả chất thải rắn sinh hoạt vào các xe đẩy tay, phẩn lớn chưa được phân loại như Tòa án TP Yên Bái, điểm tập kết rác trường Mầm non Bông Sen (phường Minh Tân), khu vực Vincom, cống Ngòi Yên (phường Nguyễn Thái Học)…

Đối với đơn vị thu gom rác sau phân loại được thực hiện đúng quy định ở một số vị trí đường Yên Ninh, ngã tư Nam Cường, đường Trần Hưng Đạo. Tuy nhiên, một số địa điểm sử dụng xe thu gom rác chưa đúng quy định, công nhân không phân loại rác hay các xe rác đẩy tay thu gom rác chưa phân loại, công nhân từ chối thu gom và thực hiện thu gom rác chưa phân loại.

Ngoài ra, tỷ lệ thu gom sau phân loại trong dân đạt 65%, tuy nhiên rác hữu cơ vẫn lẫn với rác vô cơ trong các túi nilon đã phân loại. Thùng chứa rác thải chưa đồng bộ. Mặc dù đơn vị thu gom đã phối hợp với các xã, phường trong việc phân loại rác thải tại nguồn như cán bộ đi kiểm tra các tuyến đường, phát hiện người dân không thực hiện phân loại đã nhắc nhở và yêu cầu người dân thực hiện việc phân loại rồi mới thu gom rác đi.

(Còn nữa)

Đức Mậu