Dự báo hồi kết của biến chủng Omicron

Theo dõi KTMT trên

Tiến sĩ Tom Frieden, nguyên Giám đốc Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát Bệnh tật Mỹ (CDC) dưới thời cựu Tổng thống Barack Obama, cho biết: "Tôi nghĩ nếu chúng ta đi đúng hướng, chúng ta sẽ có một năm 2022 mà dịch Covid-19 sẽ không chi phối cuộc sống quá nhiều".

Tiến sĩ Yvonne Maldonado, nhà dịch tễ học và chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Trường Y khoa Stanford và nhiều chuyên gia y tế Mỹ đang cố gắng dự đoán hướng phát triển của đại dịch trong thời gian tới.

Dù đã có những bài học về dịch bệnh từ quá khứ, nhưng cách mà biến chủng Omicron xuất hiện với khả năng lây nhiễm cao khiến các nhà khoa học bối rối.

“Chúng tôi thực sự không đoán được chính xác điều gì xảy ra tiếp theo”, Maldonado nói. "Cũng đã có một vài dấu hiệu, nhưng chúng tôi không ngờ nó lại diễn ra nhanh như vậy".

Đang trên đà hạ nhiệt của dịch bệnh

Trong một thời gian ngắn kể từ khi xuất hiện, biến chủng Omicron gây ra hậu quả nghiêm trọng. Hơn 1/4 trong tổng số các ca mắc Covid-19 ở Mỹ được báo cáo trong tháng qua là do Omicron, theo dữ liệu từ Đại học John Hopkins.

Tính đến 20/1, theo dữ liệu này, số ca mắc mới giảm ít nhất 10% so với tuần trước trên 14 bang. Tuy nhiên, 26 bang lại chứng kiến số ca mắc tăng ít nhất 10%. Làn sóng Omicron dường như đã đạt đỉnh tại một số khu vực mà biến chủng này xuất hiện lần đầu tiên tại Mỹ, như Boston và New York. Tuy nhiên các bang khác vẫn đang chật vật đối phó với nó.

Ở bang Georgia, các lãnh đạo y tế ở Atlanta cho biết các bệnh viện vẫn đang quá tải. Trong khi đó, do nhiều nhân viên y tế mắc bệnh, Lực lượng Vệ binh Quốc gia được phái đến Minnesota để hỗ trợ chăm sóc người bệnh như bang Minnesota.

Ông John Bel Edwards, thống đốc bang Lousiana cho biết, số lượng ca mắc, nhập viện và tử vong do Covid-19 "nhiều đến mức chưa từng thấy" tại bang này.

Mặt khác, các chuyên gia bệnh truyền nhiễm đã nhìn thấy những hy vọng từ những gì đã xảy ra ở châu Phi. Các nhà khoa học Nam Phi lần đầu tiên phát hiện ra biến chủng này vào tháng 11/2021. Ngay sau đó, các ca mắc liên tục đạt đỉnh và dần giảm xuống nhanh chóng. Điều tương tự cũng xảy ra ở Anh, khiến các nhà khoa học dự đoán xu hướng này sẽ sớm xảy ra ở phần còn lại của thế giới.

Tiến sĩ John Swartzberg, chuyên gia về các bệnh truyền nhiễm và tiêm chủng, đồng thời là giáo sư lâm sàng danh dự tại Trường Y tế Công cộng Berkeley, Đại học California, dự báo: "Từ khoảng giữa tháng 2 trở đi, tình hình mọi thứ sẽ trở nên tốt hơn".

Nhiều chuyên gia cũng cho hay, nếu đợt tăng đột biến này nhanh chóng giảm, thế giới có thể sẽ trải qua một "khoảng thời gian yên bình".

Swartzberg tin rằng, từ tháng 3 cho đến khi sang mùa hè, số ca mắc Covid-19 sẽ tiếp tục giảm. “Tình hình lạc quan đang trở lại. Và chúng ta sẽ làm được nhiều thứ hơn trong cuộc sống”, Swartzberg nói. "Tôi nghĩ rằng tháng 5 hoặc tháng 6 sẽ đem lại cho chúng ta nhiều hy vọng".

Một phần sự lạc quan của ông bắt nguồn từ việc số lượng người dân đạt miễn dịch ngày càng tăng. Nhiều người đã được tiêm chủng và tiêm mũi tăng cường, cùng với số người mắc trong giai đoạn biến chủng Omicron lây lan mạnh.

Tiến sĩ Swartzberg nói: "Nhìn chung, mức độ miễn dịch cộng đồng sẽ cao hơn nhiều so với khi biến chủng Omicron xuất hiện. Điều này sẽ giúp chúng ta chống chọi không chỉ với Delta, Omicron nếu chúng vẫn còn xuất hiện, và ngay cả những biến chủng mới".

Coronavirus sẽ không biến mất hoàn toàn

Tiến sĩ Maldonado nói: "Tôi hoàn toàn dự đoán rằng một phiên bản khác của virus sẽ quay trở lại". Các niến chủng mới có thể dễ lây truyền tương tự hoặc thậm chí hơn Omicron. Nó làm cho người mắc gặp các triệu chứng nghiêm trọng hơn hoặc không có triệu chứng nào cả.

Nhà dịch tễ học tại Đại học California, San Francisco tiến sĩ George Rutherford nói: "Chúng ta vẫn chưa rõ điều gì sẽ xảy ra tiếp theo". Ông cho biết virus có thể sẽ biến đổi dần dần, giống như những gì đã xảy ra với chủng Alpha và Beta. Hoặc nó cũng sẽ tạo ra một bước ngoặt lớn, như Delta và Omicron.

Virus cúm H1N1 là một ví dụ điển hình. Loại virus này đã gây ra một trong những trận đại dịch tồi tệ nhất trong lịch sử vào năm 1918, khiến 3/4 dân số thế giới bị lây nhiễm và giết chết 50 triệu người trong số đó.

Đại dịch đó cuối cùng cũng kết thúc, nhưng virus vẫn sống với chúng ta đến ngày nay. “Hàng năm, chúng ta đều thấy một biến chủng mới xuất phát từ virus H1N1. Chúng đã tạo ra rất nhiều đột biến", ông Maldonado nói. "Vì vậy, rất có thể virus corona sẽ phát triển tương tự".

CDC cho biết, tại Mỹ, trung bình 35.000 người qua đời mỗi năm vì bệnh cúm mùa. "Và con người vẫn đang tiếp tục cuộc sống của mình", Swartzberg nói. "Tôi không nghĩ đại dịch và những mất mát này xảy ra thêm một lần nữa".

Nếu kịch bản Covid-19 xảy ra tương tự dịch cúm, thế giới cần tập trung bảo vệ người có nguy cơ mắc bệnh cao hơn, bằng việc đảm bảo họ được tiếp cận dịch vụ tiêm chủng đầy đủ và được uống các loại thuốc điều trị.

Các công ty vaccine cần nghiên cứu các loại vaccine riêng cho từng biến chủng, để người dân có thể tiêm đều đặn mỗi năm. Các quốc gia cũng cần cải thiện quy trình xét nghiệm tốt hơn.

Mặc dù vậy, trường hợp tồi tệ nhất có thể xảy ra là một biến chủng mới có khả năng phá vỡ sự bảo vệ của vaccine và các phương pháp điều trị. Tuy nhiên, "tôi nghĩ điều đó ít có khả năng xảy ra hơn", tiến sĩ Maldonado nói.

“Tôi không nghĩ chúng ta cần thêm đột phá khoa học nào nữa. Tất cả những gì chúng ta cần làm để ngăn chặn Covid-19 là đẩy mạnh tiêm vaccine”. Ngoài ra, đeo khẩu trang và thường xuyên xét nghiệm cũng có ích, tiến sĩ Panagis Galiatsatos, Phó giáo sư y khoa và chuyên gia về bệnh phổi tại Trường Y Johns Hopkins, cho biết.

Galiatsatos đã thực hiện cuộc đối thoại với hàng trăm nhóm dân cư để khuyến khích mọi người tiêm vaccine. Ông cho rằng các nhà khoa học sẽ tiếp tục tiếp cận theo hướng này.

Galiatsatos nói: "Chúng ta có thứ vũ khí mạnh mẽ để biến Covid-19 thành một căn bệnh cúm mùa. Đó chính là khoa học. Mọi người cần phải tiếp cận các biện pháp chống dịch, tiêm chủng đầy đủ và có niềm tin".

Đến thời điểm này, chỉ mới 1/4 dân số nước Mỹ được tiêm chủng và tiêm các mũi tăng cường, theo CDC. Nếu càng nhiều người dân không tiêm vaccine, thì càng thêm nhiều trường hợp phải nhập viện. Từ đó, càng có thêm nhiều cơ hội để các biến chủng nguy hiểm mới xuất hiện.

Bùi Hằng (T/h)