Đề xuất thu phí vào nội đô: Tiết kiệm thời gian và giảm thiểu ùn tắc giao thông

Theo dõi KTMT trên

Lập gần 100 trạm thu phí vào nội đô

Để đảm bảo mục tiêu giảm thiểu ùn tắc giao thông, TP.Hà Nội đã tính toán đến việc thu phí phương tiện vào một số khu vực trên địa bàn có nguy cơ ùn tắc giao thông, trong đó chia rõ lộ trình thực hiện và xây dựng cơ sở mức thu và công nghệ áp dụng.

Theo đó, Đề án “Thu phí phương tiện cơ giới vào một số khu vực trên địa bàn thành phố có nguy cơ ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường để hạn chế số lượng xe cơ giới đi vào” (Đề án thu phí xe ô tô vào nội đô) vừa được đơn vị tư vấn là đại diện Trường Đại học Giao thông Vận tải bổ sung, hoàn thiện báo cáo Sở Giao thông Vận tải Hà Nội lần thứ 3.

Theo đề án, từ nay đến năm 2025, thành phố sẽ lập gần 100 trạm thu phí tại các tuyến đường hướng tâm, cửa ngõ để thu phí ô tô vào nội đô (phương án trước đây là 87 trạm).

Khu vực được xác định để lập trạm thu phí vào nội đô là từ đường Vành đai 3 trở vào. Cụ thể, là phạm vi thu phí giới hạn bởi các đường: Vành đai 3 - Cầu Thanh Trì - Pháp Vân - Mai Dịch - Phạm Văn Đồng - trục Tây Thăng Long - Võ Chí Công - Cầu Nhật Tân - đường Hoàng Sa - đường Trường Sa - đường Lý Sơn - đường Nguyễn Văn Linh và khép kín vào Vành đai 3

Đối tượng thu phí được đề án xác định là ô tô di chuyển từ bên ngoài Vành đai 3 vào trong khu vực thu phí có nguy cơ ùn tắc giao thông. Nhóm xe được miễn phí gồm: xe ưu tiên theo quy định hiện hành, xe công an, quân đội, xe cứu thương, xe cứu hỏa; xe công vụ; xe buýt công cộng...

Thời gian áp dụng thu phí xe vào nội đô là 5h - 21h. Tổng mức đầu tư cho việc lập hệ thống trạm thu phí vào nội đô dự tính khoảng 2.600 tỷ đồng. Mức thu phí được xác định tối thiểu 50.000 đồng và tối đa 100.000 đồng/lượt xe ô tô.

Về thời gian thực hiện, từ nay đến năm 2023, Sở Giao thông Vận tải Hà Nội và các đơn vị có liên quan sẽ khảo sát, xây dựng lắp đặt các trạm thu phí, thời gian dự kiến bắt đầu thu phí xe vào nội đô là trong năm 2024.

“Qua nghiên cứu, đánh giá, khi thực hiện thu phí sẽ giảm khoảng 20% lưu lượng giao thông đi vào khu vực thu phí, từ đó giảm ùn tắc giao thông”, tư vấn đề án thông tin.

Đối với hiệu quả thu ngân sách, tư vấn cho biết, nếu thu mức phí 50.000 đồng/lượt xe, đủ bù đắp chi phí đầu tư và chi phí quản lý vận hành, chưa có nguồn thu ngân sách. Với mức phí thu 100.000 đồng, sẽ có nguồn thu về ngân sách hằng năm khoảng 300 tỷ đồng; khuyến khích người tham gia giao thông sử dụng phương tiện vận tải hành khách công cộng. Đồng thời sẽ giảm ô nhiễm môi trường tương ứng với lượng xe không vào khu vực thu phí.

Với hiệu quả xã hội, giảm ô nhiễm môi trường; điều chỉnh hành vi sử dụng phương tiện giao thông theo hướng tích cực; khuyến khích người tham gia giao thông sử dụng phương tiện vận tải hành khách công cộng, giảm phương tiện cá nhân, hướng tới xây dựng văn hóa giao thông.

39,7% số người ủng hộ việc thu phí

Theo kết quả khảo sát trực tuyến về thu phí nội đô trên trang web của Sở Giao thông Vận tải Hà Nội và Tramoc cùng một số kênh cộng đồng, dựa trên kết quả sơ bộ từ 1.028 phiếu khảo sát online (tính đến ngày 10/10/2022) do đơn vị tư vấn thực hiện. Trong số này, có 39,7% ủng hộ thu phí nội đô, 33,2% ủng hộ có điều kiện và 27,1% không ủng hộ việc thu phí.

Theo đó, giai đoạn thí điểm, bố trí 15 trạm thu phí tại 9 vị trí trên các trục đường nội đô lưu lượng giao thông lớn, có nguy cơ ùn tắc cao. Đến ngày 30/11/2025 báo cáo tổng kết, đánh giá, rút kinh nghiệm giai đoạn thí điểm làm cơ sở triển khai giai đoạn 2 và 3.

Giai đoạn 2 (từ năm 2026-2030) sẽ mở rộng vùng thu phí bờ Nam sông Hồng. Cụ thể, khu vực thu phí mở rộng có ranh giới giới hạn bởi các đường Vành đai 3-cầu Thanh Trì-Pháp Vân-Mai Dịch-Phạm Văn Đồng-cầu Thăng Long-Âu Cơ-Nghi Tàm-Yên Phụ-Trần Nhật Duật-Vành đai 3.

Giai đoạn 3 (sau năm 2031): Giai đoạn mở rộng vùng thu phí phía bờ Bắc sông Hồng. Khu vực thu phí mở rộng có ranh giới giới hạn bởi các đường Nguyễn Văn Linh-Trường Sa-Hoàng Sa-Võ Văn Kiệt-cầu Thăng Long-Âu Cơ-Nghi Tàm-Yên Phụ-Trần Nhật Duật-Vành đai 3.

Tramoc đề nghị gọi tắt đề án là Phí giảm ùn tắc giao thông. Theo đơn vị này, bản chất việc thu phí phương tiện cơ giới vào một số khu vực nhằm giảm ùn tắc giao thông là một khoản thu mà người sử dụng ôtô sẽ phải chi trả khi đi vào khu vực có nguy cơ ùn tắc trong một khoảng thời gian quy định.

Như vậy, đề án thu phí đã đề xuất thí điểm áp dụng theo từng bước, giai đoạn. Trong đó, giai đoạn thí điểm thu phí theo điểm là đã đảm bảo yêu cầu thí điểm theo khu vực hẹp. Giai đoạn 2 mở rộng diện tích thu phí ra khu vực bờ nam sông Hồng và giai đoạn 3 mở tiếp ra khu vực bờ bắc sông Hồng.

Nếu đề án được Hội đồng Nhân dân thành phố thông qua, Ủy ban Nhân dân TP.Hà Nội trình báo cáo Quốc hội tại kỳ họp cuối năm 2022. Đến năm 2024 tiến hành thí điểm, báo cáo Quốc hội tại kỳ họp cuối năm 2025 và chính thức triển khai áp dụng từ năm 2025, việc triển khai thực hiện đề án mới phù hợp với các quy định hiện hành.

Trong trường hợp chậm, phía Tramoc đánh giá sẽ gặp khó khăn bởi theo Nghị quyết 115/2020 của Quốc hội, việc thí điểm một số cơ chế, chính sách tài chính - ngân sách đặc thù phải được sơ kết để báo cáo Quốc hội tại kỳ họp cuối năm 2022. Khi đó, để có cơ sở pháp lý thu phí cần hoàn thiện hệ thống pháp luật về các cơ chế, chính sách thu phí (điều chỉnh luật) và khó có thể triển khai thí điểm trước năm 2030.

Ngoài ra, theo Tramoc, kết quả điều tra xã hội học cho thấy, mức phí chấp nhận được của người dân là 22.300 đồng. Nếu thu phí ở mức này, sẽ có khoảng 55% người sử dụng phương tiện sẽ chấp nhận trả phí để đi lại nhanh chóng bằng ôtô con, số còn lại sẽ chuyển sang các phương tiện khác được miễn hoặc giảm phí. Vì vậy, mức phí tối thiểu phải lớn hơn mức sẵn sàng chi trả của người dân thì mới có tác dụng điều tiết hành vi giao thông.

Lan Anh