Cát tặc trên sông Đồng Nai vẫn ngang nhiên “lộng hành”
Mặc dù lực lượng chức năng tỉnh Đồng Nai đã áp dụng nhiều biện pháp để hạn chế tình trạng khai thác cát trái phép trên sông Đồng Nai. Tuy nhiên, nhiều đối tượng vẫn bất chấp các quy định của pháp luật ngang nhiên "lộng hành" thực hiện hành vi vi phạm.
Theo Phó trưởng Công an huyện Nhơn Trạch cho hay, trong 9 tháng của năm 2022, Công an huyện Nhơn Trạch đã xử lý 13 vụ, bắt giữ 1 đối tượng (các đối tượng khác đa số nhảy xuống sông bỏ trốn). Qua đó, xử phạt hành chính 8 vụ, tạm giữ 8 ghe bơm hút cát và chuyển cho Công an huyện Long Thành xử lý 1 vụ/1 đối tượng và đang tiếp tục xác minh 4 vụ.
Trong khi đó, theo người dân sống ở các địa phương ven bờ sông Đồng Nai, hoạt động bơm hút cát trái phép vào ban đêm hiện không còn rầm rộ như những năm trước đây. Tuy nhiên, tại một số khu vực giáp ranh với TP.HCM, tình trạng lén lút khai thác cát vẫn xảy ra. Nổi bật như, sông Đồng Nai đoạn qua xã Long Hưng và phường Long Bình Tân (TP. Biên Hòa) hoặc các rạch Nò, rạch Ông Vỹ (nhánh của sông Đồng Nai) thuộc xã Long Tân (huyện Nhơn Trạch) thường xuyên có các ghe bơm hút cát đi kèm ghe vận chuyển lén lút hoạt động.
Vào ban đêm những đối tượng khai thác cát trái phép hiện nay còn ngang nhiên sử dụng các vòi dài, máy công suất lớn và đậu giữa sông để hút. Hầu hết, các ghe bơm hút, vận chuyển phần lớn là loại tự chế, không có giấy tờ, xóa số kiểm soát để không bị phát hiện, ghi hình lại từ xa. Thậm chí, các đối tượng này còn bố trí người cảnh giới để khi bị lực lượng chức năng phát hiện, truy đuổi, các đối tượng nhanh chóng bỏ chạy vào kênh rạch nhỏ, hẹp hoặc nhấn chìm ghe nhằm xóa dấu vết, gây khó khăn cho lực lượng chức năng.
Tình trạng khai thác cát trái phép trông thời gian dài đã khiến nhiều khu vực ven sông Đồng Nai bị sạt lở nghiêm trọng, ảnh hưởng tới môi trường và tác động trực tiếp đến đời sống sản xuất của người dân hai bên bờ sông.
Để hạn chế tình trạng khai thác cát trái phép, ngành chức năng tỉnh Đồng Nai liên tục ra quân, kiểm tra, xử lý các phương tiện và đối tượng có dấu hiệu vi phạm. Theo đại diện Công an TP. Biên Hòa và Công an huyện Nhơn Trạch, những tháng qua lực lượng đã tăng cường công tác tuần tra, chốt chặn hàng ngày, kiểm tra xử lý và tuyên truyền, cảm hóa, giáo dục các đối tượng có điều kiện, khả năng hoạt động khai thác cát trái phép. Đồng thời, xây dựng kịp thời các kế hoạch tuần tra, triệt phá nạn khai thác cát trái phép trên các tuyến đường sông thuộc địa bàn quản lý.
Trong khi đó, Chủ tịch UBND phường Long Bình Tân - Đoàn Văn Đoàn cho biết, địa phương sẽ tăng cường phối hợp với cơ quan chức năng của thành phố tuyên truyền pháp luật, nhất là tại các hộ dân ven sông, các hộ sống bằng nghề đánh bắt thủy sản. Bên cạnh đó, các lực lượng của phường sẽ thường xuyên tổ chức tuần tra kiểm soát trên sông, phối hợp Công an thành phố tổ chức kiểm tra, nhắc nhở đối với chủ các bến bãi ven sông có dấu hiệu tiêu thụ cát không có nguồn gốc hợp pháp từ các phương tiện mua bán trôi nổi.
Trong khi đó, Thượng tá Lương Đại Thủy, Trưởng phòng Cảnh sát môi trường Công an tỉnh thông tin, thực hiện chỉ đạo của Ban Giám đốc Công an tỉnh, đơn vị đã chủ động xây dựng kế hoạch, huy động lực lượng để tuần tra, truy quét, tấn công trấn áp, xử lý tình trạng khai thác cát trái phép trên các tuyến sông. Đồng thời, kiểm tra, xử lý bến bãi hoạt động trái phép, kinh doanh, khai thác cát không rõ nguồn gốc. Hoạt động này được lực lượng công an triển khai thực hiện thường xuyên, liên tục. Trên cơ sở đó nếu phát hiện những trường hợp khai thác cát trái phép sẽ lập hồ sơ, xử lý theo quy định. Đối với những bến, bãi kinh doanh cát không rõ nguồn gốc, lực lượng chức năng sẽ lập hồ sơ xử lý về hành vi kinh doanh, thương mại không đúng quy định.
Mặt khác, căn cứ Bộ luật Hình sự và Nghị định 36/2020/NĐ-CP ngày 24-3-2020 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước và khoáng sản thì việc xử lý các đối tượng khai thác, vận chuyển cát trái phép còn nhiều vấn đề bất cập. Trong đó, lực lượng chức năng chỉ dừng lại ở mức độ xử lý hành chính là chủ yếu, riêng việc xử lý hình sự còn gặp nhiều khó khăn. Cụ thể là muốn xử lý hình sự phải chứng minh các đối tượng bán được với số lượng cát có giá trị theo như khung hình phạt hoặc thu giữ được sổ sách, hóa đơn, chứng từ mua bán của đối tượng phạm tội.
Dựa trên thực tế các đối tượng khai thác, vận chuyển cát trái phép liên tục thay đổi "chiêu thức" tinh vi hơn, Phòng Cảnh sát môi trường Công an tỉnh đã kiến nghị với các cơ quan chức năng, các bộ, ngành để có biện pháp sửa đổi, bổ sung các quy định cho sát với thực tế. Chú trọng đề xuất việc tăng cường công tác quản lý nhà nước trong quản lý, quy hoạch các mỏ khoáng sản, khai thác như thế nào để vừa đảm bảo nguồn nguyên vật liệu, vừa đảm bảo công tác quản lý theo đúng quy định pháp luật.
Còn theo Thượng tá Trần Văn Bắc, Phó trưởng phòng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh cho hay, để kịp thời bắt quả tang bất ngờ, lực lượng cảnh sát giao thông sẽ tiếp tục phối hợp với Phòng Cảnh sát môi trường Công an tỉnh và công an các địa phương trong việc trinh sát, nắm bắt hoạt động của các đối tượng bơm hút, vận chuyển cát trái phép. Đặc biệt, trong quá trình tuần tra, kiểm soát, đảm bảo an toàn giao thông đường thủy, chúng tôi sẽ kiểm tra ngay các phương tiện thủy có dấu hiệu vận chuyển cát trái phép.
Thanh Tùng
