Xử lý hình sự đối với các hành vi cố tình xả thải gây ô nhiễm nghiêm trọng các lưu vực sông
Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an để xử lý nghiêm và công khai một số trường hợp điển hình cố tình chây ỳ, không chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường trên các lưu vực sông.
Ngày 11/4/2025, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy đã ban hành Quyết định số 746/QĐ-BNNMT, chính thức khởi động kế hoạch thực hiện Chỉ thị số 02/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về các giải pháp cấp bách nhằm kiểm soát và xử lý ô nhiễm môi trường nước tại các lưu vực sông trọng điểm.
Kế hoạch tập trung vào 11 nhóm hành động cụ thể, từ việc rà soát danh mục nguồn thải, theo dõi chất lượng môi trường nước cho đến xử lý vi phạm môi trường tại các cơ sở. Đáng chú ý, các khu vực lưu vực sông Cầu, sông Nhuệ - sông Đáy, sông Đồng Nai và hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải được xác định là ưu tiên hàng đầu trong chương trình hành động.
Kế hoạch được chia thành 11 nhóm hành động, từ công tác rà soát và công bố danh mục nguồn thải theo quy định đến việc tổ chức thanh tra, kiểm tra chuyên đề về chấp hành pháp luật bảo vệ môi trường đối với các cơ sở được cấp phép.
Theo đó, Bộ sẽ ưu tiên hoàn thiện mạng lưới quan trắc trên các lưu vực sông để liên tục theo dõi diễn biến chất lượng nước, từ đó xác định những khu vực gặp phải tình trạng ô nhiễm và đưa ra các biện pháp xử lý kịp thời. Cùng với đó, các hoạt động như đánh giá tác động của sản xuất nông nghiệp lên môi trường nước, điều tiết, bổ sung nguồn nước cho các dòng sông và đầu tư xây dựng cũng như vận hành trạm bơm Xuân Quan được đưa vào chương trình hành động nhằm đảm bảo dòng chảy luôn được cải thiện.
Đáng chú ý, Bộ cũng dự kiến xây dựng dự thảo Đề án thành lập tổ chức lưu vực sông, với nhiệm vụ điều phối và giám sát việc quản lý, sử dụng tài nguyên cùng bảo vệ môi trường nước theo quy định pháp luật. Dự thảo này sẽ được trình Thủ tướng Chính phủ xem xét trong thời gian tới. Đồng thời, các giải pháp khoa học và công nghệ tiên tiến sẽ được ứng dụng trong công tác theo dõi và xử lý ô nhiễm, nhằm đảm bảo tính hiệu quả và bền vững của các biện pháp kiểm soát.
Ngoài ra, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Xây dựng (chủ trì), Bộ Tài chính và các địa phương trên các lưu vực sông để rà soát, nâng cấp hạ tầng thu gom và xử lý nước thải tại các đô thị từ loại V trở lên. Mục tiêu là thúc đẩy đầu tư xây dựng các nhà máy thu gom, xử lý nước thải tập trung, rà soát đơn giá, định mức và đề xuất cơ chế tài chính phù hợp nhằm thu hút các doanh nghiệp tham gia vận hành hệ thống xử lý.
Về mặt giám sát, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng sẽ đồng hành cùng Bộ Công Thương trong việc rà soát hoạt động của các cụm công nghiệp tại các lưu vực sông, đặc biệt chú trọng đầu tư hạ tầng bảo vệ môi trường và xây dựng hệ thống thu gom, xử lý nước thải tập trung.
Song song đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ phối hợp của Bộ Công an xử lý nghiêm và công khai một số trường hợp điển hình cố tình chây ỳ, không chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường trên các lưu vực sông, tạo hiệu ứng răn đe trong cộng đồng doanh nghiệp; xem xét xử lý hình sự đối với các hành vi cố tình xả thải gây ô nhiễm nghiêm trọng.
Tại cấp địa phương, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ hướng dẫn, kiểm tra và đôn đốc việc thực hiện các biện pháp kiểm soát nguồn thải lớn gây ô nhiễm, đồng thời thông báo kịp thời cho các cơ quan liên quan nhằm điều tiết hoạt động bổ sung nguồn nước, tăng cường khả năng tự làm sạch của sông trong trường hợp mực nước thấp và dòng chảy lưu thông kém.
Trên cơ sở đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ tổng hợp thông tin, báo cáo kết quả thực hiện từ các bộ, ngành, địa phương, dự thảo Báo cáo đánh giá việc thực hiện Chỉ thị gửi Thủ tướng Chính phủ để kịp thời có hướng xử lý hiệu quả.
H.A
