Tìm lối khám phá trung tâm Trái Đất từ núi lửa
Những nhà nghiên cứu quốc tế đang có nhiều dự định đưa con người tiến sâu vào trung tâm Trái Đất nhưng vấn đề này vẫn còn nhiều bất cập.
Dự án khoan sâu vào lòng núi lửa năm 2024, đưa con người tới trung tâm Trái Đất
Theo báo Anh, một nhóm các nhà nghiên cứu quốc tế đang lên kế hoạch khoan một "đường hầm" sâu 1,2 km vào lớp đá nóng chảy của núi lửa Krafla ở Đông Bắc Iceland. Nó được ví von là "đường hầm xuống địa ngục".
Các nhà nghiên cứu làm việc này không để tìm kiếm kho báu cổ xưa mà chỉ hy vọng xây dựng Trung tâm quan sát magma (đá nóng chảy vốn nằm sâu bên trong lớp vỏ Trái Đất) đầu tiên trên thế giới.
Giới nghiên cứu kỳ vọng, dự án này có thể giúp họ lần đầu tiên có thể quan sát đá nóng chảy ở nhiệt độ 1.300 độ C sâu dưới lòng đất.
Nhóm nghiên cứu tin rằng, thông qua dự án này, họ có thể tìm thấy một nguồn năng lượng mới và thậm chí phát triển một hệ thống cảnh báo sớm về các vụ phun trào núi lửa trên khắp thế giới. Dự án mang tên Krafla Magma Testbed trị giá 100 triệu USD dự kiến sẽ bắt đầu khoan vào năm 2024.
Những cảnh báo từ các nhà khoa học
Nhưng các nhà khoa học mới đây lên tiếng cảnh báo dự án táo bạo này vì cho rằng, việc khoan sâu vào lòng núi lửa đang hoạt động có nguy cơ gây ra vụ phun trào khủng khiếp. Theo họ, một chút sai sót trong quá trình khoan có thể vô tình kích hoạt vụ phun trào khủng khiếp.
Đáp lại, John Eichelberger, một trong những người sáng lập dự án cho biết, nguy cơ xảy ra một vụ phun trào mới là điều "ai cũng sẽ lo lắng". Ông Eichelberger nói: "Có tổng cộng hàng chục lỗ thủng đã va vào magma ở ba nơi khác nhau (trên thế giới) và không có gì tồi tệ xảy ra".
Chẳng hạn, năm 2009, một công ty năng lượng đã vô tình khoan vào một biển magma nông. Mặc dù mũi khoan bị hư hỏng nhưng không có vụ phun trào nào xảy ra và không ai bị thương.
“Chúng tôi chưa bao giờ quan sát thấy magma dưới lòng đất, ngoài những lần chạm trán tình cờ khi khoan tại các núi lửa ở Hawaii, Kenya và Krafla", ông Paolo Papale, một nhà núi lửa học người Ý cho biết.
Còn Vordis Eiriksdottir, người đứng đầu hoạt động địa nhiệt tại một công ty điện lực, hy vọng dự án sẽ có thể sử dụng các "công nghệ mới để có thể khoan sâu hơn và có thể khai thác được những nguồn năng lượng mà trước đây chúng ta phải bó tay".
Magma tạo ra một lượng lớn hơi nóng thoát khỏi núi lửa ở nhiệt độ 450 độ C. Nó có thể tạo ra năng lượng gấp 5 đến 10 lần so với một nhà máy địa nhiệt bình thường.
Hiểm họa từ siêu núi lửa đang say ngủ
Các núi lửa là kẻ hủy diệt khủng khiếp nhất hành tinh, có khả năng gây tuyệt chủng hàng loạt, tạo ra kỷ băng hà. Cách đây 50.000 năm, thảm họa núi lửa phun trào gần như hủy diệt sạch mọi giống loài trên Trái Đất.
Ngoài khơi bờ biển Italy có một siêu núi lửa đang ngủ say được cho là sở hữu sức mạnh đủ để thay đổi sự sống trên Trái Đất, gọi là Campi Flegrei. Đây là một miệng núi lửa khổng lồ dưới vịnh Naples, từng gây ra hai vụ phun trào khủng khiếp vào khoảng 15.000 năm và 39.000 năm trước, không chỉ tàn phá khu vực mà còn gây ra sự thay đổi khí hậu, có thể đã dẫn đến sự tuyệt chủng của người Neanderthal.
Vụ phun trào gần đây nhất của Campi Flegrei là vào năm 1538, được đánh giá là tương đối nhỏ nhưng cũng đủ mạnh để tạo thành một ngọn núi mới có tên Monte Nuovo.
Campi Flegrei vẫn còn nhiều bí ẩn đối với giới khoa học và những hoạt động địa chất đang diễn ra lặng lẽ trong lòng nó vẫn chưa được khám phá. Nhiều nhà khoa học lo ngại, nếu nó “thức tỉnh” - điều không thể dự báo, hàng triệu người ở Naples và các vùng lân cận sẽ lâm vào thảm họa.
Ước tính, siêu núi lửa Campi Flegrei có khả năng giết chết hàng triệu người xung quanh nó nếu phun trào. Nó cũng sẽ thải hàng tỉ tỉ tấn tro bụi độc hại vào khí quyển, làm thay đổi khí hậu Trái Đất.
Nguyễn Linh (T/h)
