Thúc đẩy hợp tác, mở rộng quy mô tài chính xanh tại Đông Nam Á
Quỹ tín thác Tài chính xanh xúc tác ASEAN sẽ tận dụng nguồn ngân sách của ADB và Vương quốc Anh, thúc đẩy các dự án cơ sở hạ tầng phát thải carbon thấp và chống chịu khí hậu.
ADB cam kết quỹ 134 triệu USD vì mục tiêu tài chính xanh
Thông tin từ Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) vừa công bố cho biết, ADB và Chính phủ Vương quốc Anh đã ký kết biên bản ghi nhớ để xây dựng quỹ tín thác trị giá 107 triệu bảng Anh (khoảng 134 triệu USD). Động thái này nhằm hỗ trợ các nỗ lực của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) trong việc thúc đẩy quy mô tài chính xanh và chuyển sang phát triển ít phát thải, chống chịu với khí hậu.
Theo ADB, các quốc gia ASEAN đang vật lộn với chi phí ngày càng tăng của biến đổi khí hậu, bổ sung vào nhu cầu đầu tư hiện tại ở mức 210 tỷ USD mỗi năm cho cơ sở hạ tầng trong khu vực và làm trầm trọng thêm tình trạng dễ bị tổn thương cao của người dân và nền kinh tế sau đại dịch Covid-19.
Quỹ tín thác Tài chính xanh xúc tác ASEAN (ACGF) - Vương quốc Anh sẽ tận dụng nguồn ngân sách của ADB và Vương quốc Anh để thúc đẩy danh mục các dự án cơ sở hạ tầng phát thải carbon thấp và chống chịu khí hậu, đồng thời xúc tác tài trợ từ các nguồn vốn nhà nước và tư nhân. Quỹ này sẽ là một phần của Diễn đàn Phục hồi Xanh ASEAN, được công bố tại COP26.
Ông Masatsugu Asakawa - Chủ tịch Ngân hàng Phát triển châu Á cho biết: “Chúng ta đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng khí hậu và Đông Nam Á cần các giải pháp nhanh chóng và sáng tạo nhằm giúp các quốc gia huy động tài chính để thực hiện các mục tiêu và tham vọng về khí hậu…”
Theo ông, quỹ mới này sẽ dựa trên mối quan hệ đối tác lâu dài giữa Vương quốc Anh và ADB, thông qua một cấu trúc quỹ quay vòng sáng tạo giúp huy động nguồn vốn từ khu vực công và tư nhân và xây dựng một danh mục các dự án khí hậu mạnh mẽ trong khu vực.
Là một đối tác đáng tin cậy của ASEAN, bà Amanda Milling, Quốc vụ khanh phụ trách các vấn đề châu Á của Vương quốc Anh cho biết, khoản tài trợ của Vương quốc Anh được chuyển giao thông qua ADB này là rất cần thiết để mang lại nguồn vốn đầu tư mới, trung thực, xanh và đáng tin cậy. Từ đó, giúp tạo việc làm và đưa Vương quốc Anh vào trung tâm của cuộc chiến chống biến đổi khí hậu. Đây là một bước đi nữa trong việc thực hiện các cam kết của Vương quốc Anh tại Hội nghị COP26 ở Glasgow (Anh) năm 2021.
Do vậy, Quỹ sẽ phát huy sức mạnh của các nguồn tài chính cho ACGF, một phương tiện tài trợ xanh khu vực do ADB quản lý, thuộc sở hữu của các quốc gia ASEAN và ADB. Từ khi ra mắt vào năm 2019, ACGF đã thu hút được 2 tỷ USD cam kết đồng tài trợ và đã đưa 5 dự án vào danh mục tài trợ chính thức của quỹ này.
Đồng thời, Quỹ đã giúp xây dựng một danh mục dài hơn gồm 29 dự án cơ sở hạ tầng xanh và hỗ trợ tư vấn giúp các quốc gia tiếp cận các thị trường vốn thông qua việc phát hành hơn 5,6 tỷ USD trái phiếu xanh. Quỹ tín thác UK-ACGF sẽ dựa trên những nỗ lực này và hỗ trợ các quốc gia thông qua các khoản vay và hỗ trợ kỹ thuật để huy động vốn, bao gồm thông qua các sáng kiến khu vực như Trung tâm Tài chính Blue SEA (Đông Nam Á), có trụ sở tại Indonesia.
Xu thế toàn cầu vì mục tiêu phát triển bền vững
Biến đổi khí hậu hiện được coi là thách thức nghiêm trọng trên phạm vi toàn cầu, đặc biệt đối với những quốc gia đang phát triển, dễ bị tổn thương và chịu tác động nặng nề của biến đổi khí hậu như Việt Nam.
Tại Hội nghị COP26, Thủ tướng Chính phủ đã đưa ra cam kết đưa mức phát thải ròng về “0” vào năm 2050 cùng với việc tham gia nhiều sáng kiến, đã thể hiện quyết tâm và trách nhiệm của Việt Nam cùng với cộng đồng quốc tế trong nỗ lực ứng phó với biến đổi khí hậu toàn cầu.
Việc triển khai thực hiện kịp thời các cam kết của Việt Nam tại Hội nghị COP26 sẽ mang lại lợi ích lớn và lâu dài cho sự phát triển bền vững của đất nước. Tuy nhiên, công tác này cũng đòi hỏi huy động nguồn lực tài chính lớn từ xã hội cùng với sự phối hợp triển khai hiệu quả giữa các cơ quan quản lý nhà nước và cộng đồng doanh nghiệp. Trong bối cảnh đó, vai trò của hệ thống tài chính, ngân hàng cần được chú trọng như một đòn bẩy, xúc tác để phát triển các hành động, dự án vì khí hậu và giải quyết các thách thức về tính bền vững.
Trước đó, tại tọa đàm "Triển vọng kinh tế năm 2022 và Chính sách Tài chính xanh", các tổ chức và nhiều đối tác quốc tế đã khẳng định tài chính xanh là xu thế sẽ được đẩy mạnh trong thời gian tới. Trong đó, nguồn vốn được huy động từ cả khu vực nhà nước, tư nhân và các định chế tài chính và các tổ chức phi lợi nhuận nhằm thực hiện các mục tiêu và ưu tiên về phát triển bền vững. Các dự án có thể huy động hỗ trợ từ chính sách tài chính xanh, tập trung vào những lĩnh vực như năng lượng tái tạo và nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng, xử lý ô nhiễm, bảo đảm đa dạng sinh học, phát triển kinh tế tuần hoàn, sử dụng hiệu quả tài nguyên thiên nhiên và tài nguyên đất.
Theo PGS.TS Trần Thị Thanh Tú, Trường Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia, để phát triển hệ thống tài chính xanh ở Việt Nam cần sự hợp tác của tất cả các bên. Đối với Nhà nước cần có vai trò là tạo điều kiện để các hoạt động của hệ thống được thực hiện một cách hiệu quả, minh bạch. Nhà nước cần đóng vai trò dẫn dắt thực hiện xanh hóa hệ thống tài chính. Cần ưu tiên đầu tư và chi tiêu của Chính phủ trong những lĩnh vực kích thích xanh hóa các thành phần kinh tế, thu hút đầu tư của khu vực tư nhân vào kinh tế xanh.
Bên cạnh đó, Nhà nước cũng cần xây dựng, công bố lộ trình thực hiện nền kinh tế xanh ở Việt Nam từ nay đến năm 2050, trong đó phải xác định được những ngành, lĩnh vực được ưu tiên phát triển theo hướng kinh tế xanh. Cần nỗ lực thu hút nguồn vốn xã hội cho việc phát triển xanh thông qua thị trường tài chính xanh, hướng tới phát triển cân bằng thị trường tài chính xanh thông qua thúc đẩy phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp xanh.
Lan Anh
