Than trở lại đường đua tăng giá do nhu cầu thế giới tăng vọt
Theo báo cáo mới nhất của cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) cho biết cuộc khủng hoảng khí đốt, chủ yếu do xung đột ở Ukraine, đã khiến nhu cầu than toàn cầu tăng mạnh, ước tính mức tiêu thụ nhiên liệu toàn cầu sẽ tăng 0,7% vào năm 2022.
Châu Âu đang vướng vào một cuộc khủng hoảng năng lượng ngày càng trầm trọng khi Nga sử dụng xuất khẩu năng lượng của mình để trả đũa các lệnh trừng phạt. Vì vậy, các quốc gia như Đức đang chuyển sang sử dụng than để đảm bảo nguồn cung cấp năng lượng trước khi mùa Đông đến.
Dữ liệu của Rystad Energy cho thấy, sản lượng điện sử dụng than đã tăng hơn 20% ở Pháp, Đức, Ý, Hà Lan, Tây Ban Nha và Anh kể từ năm ngoái. Các nước châu Âu đã tăng tiêu thụ than trong năm nay.
Ole Hvalbye, nhà phân tích tại Ngân hàng SEB của Thụy Điển cho biết: “Than chắc chắn đang trở lại bên cạnh giá khí đốt tự nhiên tăng vọt và hạn hán. Bây giờ tất cả là để sống sót qua mùa Đông”.
Các nhà phân tích đã đưa ra các yếu tố dẫn tới khả năng thị trường than sẽ được quan tâm trở lại và liệu chúng có nghĩa là giá nhiên liệu hóa thạch tăng cao sẽ tiếp tục leo thang hay không.
Giá khí đốt tự nhiên tăng vọt
Quyết định của Moscow về gián đoạn dòng chảy đã khiến giá khí đốt tự nhiên của châu Âu tăng 300% trong năm nay và đạt mức cao kỷ lục vào tháng 8.
Điều đó đã thúc đẩy các công ty điện ở Áo, Hà Lan và Ý để mắt đến việc sử dụng than trở lại. Tập đoàn tiện ích khổng lồ Uniper của Đức đã hồi sinh một nhà máy chạy bằng nhiên liệu than băng phiến cho đến tháng 4/2023.
Trong một báo cáo của Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA), được công bố vào tháng trước, tổ chức này cảnh báo rằng nhu cầu than toàn cầu một lần nữa có thể đạt mức cao nhất mọi thời đại, với EU tiêu thụ ước tính tăng 7%, tăng 14% vào năm 2021. Nhiều quốc gia châu Âu hiện đang kỳ vọng sẽ tiếp tục sử dụng than ở mức độ cao cho đến ít nhất là năm 2023, vì họ phải đối mặt với tình trạng thiếu khí đốt và chi phí năng lượng tăng.
Tại Đức, giám đốc tài chính của Công ty năng lượng RWE, Michael Muller, nói rằng công ty sẽ tiếp tục đốt nhiều than hơn trong ngắn hạn để đáp ứng nhu cầu năng lượng của đất nước khi nước này phải đối mặt với tình trạng thiếu khí đốt trầm trọng. Đức đã cho vận hành lại một số nhà máy nhiệt điện than và RWE dự kiến sẽ thúc đẩy sản xuất hơn nữa.
Trong khi đó, tại Vương quốc Anh, nơi đã cam kết đóng cửa tất cả các nhà máy than của mình sớm hơn một năm so với dự đoán vào năm 2024, các công ty năng lượng hiện đang được yêu cầu tăng cường sản xuất than để giúp nước này tránh mất điện trong những tháng mùa đông. Việc đóng cửa một nhà máy nhiệt điện than ở Nottinghamshire hiện sẽ bị trì hoãn và một số nhà máy khác sẽ ở chế độ chờ để cung cấp thêm điện cho lưới điện Quốc gia nếu được yêu cầu.
Đà tăng giá của than sẽ kéo dài trong bao lâu?
Ngân hàng SEB của Thụy Điển nhận thấy, nhiều khả năng giá than sẽ tiếp tục tăng vì áp lực từ nguồn cung của Nga sẽ khó chấm dứt sớm. Trong khi đó, nhà phân tích Fabian Rønningen cho rằng EU sẽ tăng tốc phát triển năng lượng tái tạo và điều đó sẽ dẫn đến việc giảm lượng than ở châu Âu chậm nhất là vào năm 2024.
“Trong ngắn hạn, chúng ta đang chứng kiến sự trở lại của than. Nhưng về lâu dài là không quá nhiều”, ông cho biết.
Theo dữ liệu từ Cục Thống kê quốc gia, Trung Quốc đã khai thác 2,19 tỷ tấn than từ tháng 1 đến tháng 6, tăng 11% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong khi nhiều người lo lắng rằng sự phụ thuộc vào than này sẽ tác động tiêu cực đến mục tiêu khử cacbon của Trung Quốc, các chuyên gia trong lĩnh vực này tin rằng Trung Quốc vẫn đang có mục tiêu ngừng mở rộng thị trường trong vòng vài năm tới, với việc Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, tuyên bố kiểm soát chặt chẽ than đối với giai đoạn Kế hoạch 5 năm lần thứ 14 (2021-2025).
Cũng như Trung Quốc, Australia cũng đã chứng kiến sự tăng trưởng trong thị trường than của mình. Các kho dự trữ than của Australia đã tăng khoảng 150%, đạt 5,47 USD, kể từ khi bắt đầu cuộc chiến ở Ukraine. Nhà sản xuất than của Australia là Whitehaven đã chứng kiến cổ phiếu của mình tăng 200% kể từ tháng 1. Mặc dù các nhà phân tích lo lắng rằng cổ phiếu này có tính đầu cơ cao.
Hà Ly
