Sửa quy định về hạn ngạch phát thải và giao dịch carbon
Chính phủ sửa quy định phân bổ hạn ngạch phát thải, mở rộng phạm vi giao dịch tín chỉ carbon, tạo nền tảng vận hành Sàn giao dịch các-bon từ năm 2025.
Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 119/2025/NĐ-CP ngày 9/6/2025, sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 06/2022/NĐ-CP ngày 7/1/2022 về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ô-dôn.
Trong đó, Nghị định 119/2025/NĐ-CP sửa đổi Điều 12 về tổ chức phân bổ hạn ngạch phát thải khí nhà kính cho cơ sở.
Giai đoạn 2025 – 2026
Cơ sở được phân bổ hạn ngạch phát thải khí nhà kính là các nhà máy nhiệt điện, cơ sở sản xuất sắt thép, xi măng nằm trong danh mục cơ sở phát thải khí nhà kính phải kiểm kê theo quy định của Thủ tướng Chính phủ.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với Bộ Công Thương và Bộ Xây dựng thí điểm đề xuất lượng hạn ngạch phát thải cho năm 2025 và 2026 đối với các cơ sở nêu trên, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, phê duyệt tổng hạn ngạch phát thải khí nhà kính theo từng giai đoạn và hàng năm. Việc phân bổ hạn ngạch cho các cơ sở sẽ được thực hiện trước ngày 31/12/2025.
Giai đoạn 2027 – 2028 và 2029 – 2030
Các bộ quản lý lĩnh vực đề xuất danh mục cơ sở được phân bổ hạn ngạch căn cứ vào danh mục phát thải khí nhà kính phải kiểm kê và lượng hạn ngạch phát thải hàng năm, gửi Bộ Nông nghiệp và Môi trường trước ngày 30/6/2027 (cho giai đoạn 2027–2028) và trước 30/6/2029 (cho giai đoạn 2029–2030).
Bộ Công Thương và Bộ Xây dựng sẽ cập nhật danh mục cơ sở và lượng hạn ngạch từng năm gửi Bộ Nông nghiệp và Môi trường theo thời hạn tương tự. Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ chủ trì rà soát, tổng hợp trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và thực hiện phân bổ trước ngày 31/10/2027 và 31/10/2029 tương ứng.
Phương pháp xác định hạn ngạch phát thải khí nhà kính
Hạn ngạch phát thải được xác định trên cơ sở mức phát thải trên đơn vị sản phẩm; mục tiêu tăng trưởng của lĩnh vực; kế hoạch sản xuất kinh doanh; khả năng giảm phát thải; năng lực công nghệ, kỹ thuật và tài chính của cơ sở. Phương pháp chi tiết được quy định tại Phụ lục I (Phương pháp 01) của Nghị định này.
Các bộ quản lý lĩnh vực áp dụng phương pháp trên để xác định và đề xuất phân bổ. Cơ sở được phân bổ có quyền trao đổi hạn ngạch và tín chỉ các-bon trên Sàn giao dịch các-bon theo lộ trình quy định tại Điều 17 Nghị định này.
Chi phí thực hiện phân bổ được bố trí từ ngân sách nhà nước theo phân cấp.
Sửa quy định về trao đổi, nộp trả và chuyển giao hạn ngạch
Nghị định 119/2025/NĐ-CP cũng sửa đổi Điều 19 liên quan đến việc trao đổi, vay mượn, nộp trả, chuyển giao và bù trừ hạn ngạch phát thải và tín chỉ các-bon.
Hạn ngạch và tín chỉ được phép giao dịch bao gồm: (1) Hạn ngạch phát thải khí nhà kính tại Điều 12 (1 tấn CO₂ hoặc tương đương); (2) Tín chỉ các-bon cấp cho kết quả giảm phát thải từ 01/01/2021 thuộc các cơ chế tại Điều 20 và 20a của Nghị định.
Việc trao đổi được thực hiện trên Sàn giao dịch các-bon theo quy định pháp luật hiện hành.
Nộp trả hạn ngạch phát thải
Cơ sở có trách nhiệm nộp trả hạn ngạch phát thải khí nhà kính tối thiểu bằng lượng phát thải được kiểm kê, trừ đi phần tín chỉ đã bù trừ. Việc nộp trả được thực hiện tại Hệ thống đăng ký quốc gia trước ngày 31/12 của năm kế tiếp giai đoạn được phân bổ.
Nhà nước khuyến khích cơ sở tự nguyện nộp vượt mức nhằm hỗ trợ mục tiêu quốc gia. Cơ sở không nộp đủ sẽ bị xử phạt theo quy định về bảo vệ môi trường và bị trừ hạn ngạch tương ứng trong giai đoạn kế tiếp.
Chuyển giao hạn ngạch phát thải
Đến hết năm 2030, cơ sở có thể chuyển giao phần hạn ngạch chưa sử dụng (sau khi nộp trả) sang giai đoạn kế tiếp và sử dụng để trao đổi. Việc chuyển giao thực hiện trên Hệ thống đăng ký quốc gia.
Sau 30 ngày kể từ thời hạn nộp trả, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ hủy bỏ hạn ngạch chưa nộp hoặc không được chuyển giao, đồng thời cập nhật dữ liệu cho đơn vị vận hành Sàn giao dịch các-bon.
Nghị định 119/2025/NĐ-CP có hiệu lực thi hành từ ngày 01/8/2025.
Minh Thành
