Sở GTVT TP.HCM nói gì về đề xuất thí điểm 5 tuyến xe buýt điện?

Theo dõi KTMT trên

Ngày 29/9, Sở GTVT TP.HCM cho biết đơn vị đã trình lên UBND TP.HCM đề xuất mở 5 tuyến buýt điện.

Dự kiến có 77 xe buýt điện với sức chứa 50-70 hành khách mỗi chuyến (giá 6,5 tỉ đồng/chiếc) chạy trên 5 tuyến được thí điểm trong một năm, giá vé đề xuất 3.000-7.000 đồng.

5 tuyến buýt điện sẽ có điểm đầu - cuối tại các bến xe buýt hiện hữu như bến xe buýt Sài Gòn, bãi hậu cần số 1, sân bay Tân Sơn Nhất, bến xe buýt KTX khu B Đại học Quốc gia, Bến xe Miền Đông mới.

Sở GTVT TP.HCM cũng đề xuất xây dựng một depot (nơi sửa, bảo trì) gần 10.000 m2 trong khuôn viên Vinhome Grand Park cho xe đậu qua đêm, nạp điện, bảo dưỡng, sửa chữa.

Trước thông tin này, dư luận đặt ra câu hỏi, liệu Sở GTVT TP.HCM có đang ưu ái cho doanh nghiệp. Đáng chú ý, đơn vị xin thí điểm tự định giá xe còn mong muốn được hỗ trợ hoạt động.

Liên quan đến vấn đề này, trao đổi với Báo Giao thông, ông Đỗ Ngọc Hải, Trưởng phòng Quản lý vận tải, Sở GTVT TP.HCM cho biết, 5 tuyến Vinbus đề xuất thí điểm đều nằm trong danh mục quản lý mạng lưới tuyến vận tải hành khách công cộng đã được UBND thành phố phê duyệt tại Quyết định số 2283. Quyết định của UBND thành phố về danh mục tuyến vận tải hành khách công cộng được xây dựng căn cứ vào Nghị định 10/2020 về kinh doanh và điều kiện kinh doanh vận tải, Thông tư 12/2020 của Bộ GTVT hướng dẫn thực hiện Nghị định yêu cầu UBND tỉnh, thành phố phải có danh mục quản lý tuyến xe buýt trên địa bàn. Vì vậy, 5 tuyến đề xuất thí điểm phù hợp với quy định của pháp luật.

Còn về vấn đề Sở GTVT thành phố có ưu ái cho doanh nghiệp khi đồng ý để Vingroup đề xuất mở 5 tuyến buýt chỉ nhằm mục đích phục vụ cho cư dân tại KĐT của họ. Tôi cho rằng điều này là không có cơ sở, 5 tuyến buýt được đề xuất sẽ phục vụ tất cả nhân dân thành phố đi lại dọc tuyến, không riêng gì cư dân trong khu đô thị của Vingroup. Và cư dân tại bất cứ khu đô thị nào kể cả Vingroup cũng đều là người dân của thành phố, được hưởng những quyền lợi như nhau. Quan trọng hơn, 5 tuyến buýt này sẽ kết nối với các tuyến xe buýt khác để tạo thành hệ thống mạng lưới xe buýt, phục vụ nhu cầu đi lại của nhân dân thành phố.

Về phần trợ giá, cũng trên báo Giao thông, ông Hải cho rằng phải hiểu đúng định nghĩa về trợ giá đã được quy định tại Nghị định 32 về đặt hàng, đấu thầu. Thành phố trợ giá cho nhân dân sử dụng phương tiện giao thông công thông qua đơn vị vận hành chứ không phải trợ giá cho đơn vị. Mục đích của việc trợ giá là để thu hút người dân chuyển từ phương tiện cá nhân sang sử dụng phương tiện giao thông công cộng, giảm ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường.

Hiện các tuyến buýt thường tại thành phố cũng đều đang được trợ giá khoảng gần 50%. Trong khi đó, tỷ lệ được đề xuất cho 5 tuyến thí điểm này của VinBus được lấy ở mức 44%, mức thấp trong hệ thống xe buýt của thành phố.

Trong thời gian chạy thí điểm, Vingroup tự đề nghị được áp dụng định mức tạm thời chỉ như xe CNG (xe sử dụng nguyên liệu CNG) của các tuyến đang hoạt động mặc dù thực tế chi phí đầu tư ban đầu xe buýt điện cao hơn từ 2-3 lần xe CNG. Giá trị xe càng đắt thì khấu hao, chi phí sửa chữa càng lớn, chưa kể đến các cơ sở hạ tầng dành riêng cho xe điện như trạm sạc.

Nói như vậy để thấy chính họ cũng đang phải “hy sinh” rất nhiều để chạy thí điểm 5 tuyến buýt điện này chứ chưa nói đến chuyện có được thành phố ưu ái hay không. Còn quan điểm của Sở là những gì mới, thân thiện với môi trường mà còn phục vụ tốt hơn người dân thì nên tiếp nhận, tạo điều kiện.

Ông Hải cũng cho biết, theo quy định của pháp luật, các doanh nghiệp đều có thể tham gia đấu thầu để vận hành các tuyến xe buýt điện này.

Tuy nhiên, tại Nghị định 32/2019 quy định về điều kiện đấu thầu bắt buộc phải có đơn giá, định mức cụ thể để đem lại giá trị lớn nhất, tốt nhất cho nhà nước. Trong khi đó, loại hình xe buýt điện đáp ứng được điều kiện kinh doanh vận tải hành khách như Vinbus lần đầu xuất hiện ở Việt Nam. Chúng ta chưa biết 1 km chạy hết bao nhiều tiền, bao nhiêu kw điện, chi phí vận hành thế nào, quy trình bảo dưỡng ra sao... thì chưa đủ căn cứ để đưa ra đấu thầu.

Chính vì vậy, Sở GTVT TP.HCM đề xuất UBND thành phố thí điểm hoạt động 1 năm sau đó xây dựng đơn giá, định mức mới đấu thầu rộng rãi. Tập đoàn Vingroup đã chủ động xin đề xuất chạy thí điểm để cơ quan Quản lý nhà nước xây dựng định mức, khi có định mức thì đấu thầu và mọi doanh nghiệp đều có thể tham gia đấu thầu các tuyến này.

Trước đó, tại Hà Nội, Vingroup đã đăng kí 10 tuyến xe buýt điện VinBus chạy qua các khu đô thị Vinhomes kết nối đến các điểm trung chuyển trung tâm thành phố.

Tập đoàn Vingroup hiện cũng đang làm việc với Cục Đăng kiểm Việt Nam để bảo đảm các xe buýt điện sẽ đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn kĩ thuật và bảo vệ môi trường, phù hợp với qui chuẩn hiện hành.

Minh Phương