Phục hồi đa dạng sinh học: Từ thỏa thuận đến hành động
Ngày Quốc tế đa dạng sinh học năm 2023 nhằm kêu gọi Chính phủ các nước nhanh chóng biến các cam kết thành hành động để ngăn chặn và đẩy lùi sự suy giảm đa dạng sinh học, hướng tới xây dựng một tương lai “Sống hài hòa với thiên nhiên” vào năm 2050.
Ngày Quốc tế đa dạng sinh học năm 2023 được Liên hợp quốc phát động với chủ đề “From Agreement to Action: Build Back Biodiversity” – “Từ thỏa thuận đến hành động: Phục hồi đa dạng sinh học”.
Theo đó, chủ đề năm nay nhằm kêu gọi Chính phủ các nước nhanh chóng biến các cam kết thành hành động để ngăn chặn và đẩy lùi sự suy giảm đa dạng sinh học, hướng tới xây dựng một tương lai “Sống hài hòa với thiên nhiên” vào năm 2050; thúc đẩy các hành động triển khai Khung đa dạng sinh học toàn cầu.
Các cam kết này được đưa ra tại Khung đa dạng sinh học toàn cầu Côn Minh – Montreal (GBF), do Hội nghị lần thứ 15 các bên tham gia Công ước đa dạng sinh học (CBD COP15) thông qua hồi tháng 12/2022. GBF đề ra nhiều mục tiêu quan trọng nhằm khẩn trương đảo ngược quá trình suy giảm đa dạng sinh học đang diễn ra nhanh chóng trên toàn cầu trong các thập kỷ vừa qua.
Tại Việt Nam, nhằm hưởng ứng Ngày Quốc tế đa dạng sinh học năm 2022, Bộ TN&MT sẽ tổ chức Hội thảo “Phối hợp hành động thực hiện Khung đa dạng sinh học toàn cầu Côn Minh-Montreal” tại Việt Nam và nhiều hoạt động khác tại huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn.
Trong đó, Lễ Kỷ niệm Ngày quốc tế Đa dạng sinh học do Bộ TN&MT phối hợp với UBND tỉnh Bắc Kạn tổ chức tại Vườn Quốc gia Ba Bể.
Bộ Tài nguyên và Môi trường vừa gửi công văn tới các Bộ, ban ngành, đoàn thể Trung ương; UBND các tỉnh, thành phố về việc tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Quốc tế đa dạng sinh học năm 2023.
Theo đó, Bộ TN&MT đề nghị các cơ quan, đơn vị, địa phương tăng cường truyền thông, giáo dục và nâng cao nhận thức về đa dạng sinh học và vai trò của đa dạng sinh học trong phát triển bền vững; thay đổi hành vi và thúc đẩy lối sống hài hòa với thiên nhiên; không săn bắt và sử dụng các sản phẩm có nguồn gốc từ động vật hoang dã quý hiếm; chia sẻ công bằng, hợp lý các lợi ích thu được từ thiên nhiên; xóa đói giảm nghèo và cải thiện sinh kế bền vững cho cộng đồng.
Căn cứ tình hình thực tế, các cơ quan, đơn vị, địa phương tổ chức xây dựng và thực hiện Kế hoạch hành động về đa dạng sinh học để triển khai thực hiện Chiến lược quốc gia về đa dạng sinh học đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 149/QĐ-TTg ngày 28/1/2022; bảo đảm phù hợp với khuôn khổ, mục tiêu của Khung đa dạng sinh học toàn cầu Côn Minh – Montreal.
Bộ TN&MT cũng đề nghị cần nghiên cứu và áp dụng các giải pháp dựa vào tự nhiên, tiếp cận dựa trên hệ sinh thái để bảo vệ, bảo tồn, quản lý và sử dụng bền vững các hệ sinh thái nhằm giải quyết các vấn đề về biến đổi khí hậu, góp phần mang lại lợi ích về đa dạng sinh học và phúc lợi cho con người; tăng cường công tác điều tra, kiểm kê, quan trắc đa dạng sinh học, tạo dựng thông tin nền về hiện trạng đa dạng sinh học làm cơ sở cho quá trình ra quyết định về bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học; kiểm soát chặt chẽ tác động của các dự án phát triển đối với các khu vực tự nhiên và đa dạng sinh học.
Các cơ quan, đơn vị tiếp tục tăng cường các hoạt động để bảo tồn các loài chim hoang dã, di cư tại Việt Nam thực hiện Chỉ thị số 04/CT-TTg ngày 17/5/2022 của Thủ tướng Chính phủ; đồng thời, đẩy mạnh thực hiện các chương trình, kế hoạch phục hồi các hệ sinh thái tự nhiên bị suy thoái như rừng ngập mặn, rạn san hô, thảm cỏ biển và các vùng đất ngập nước quan trọng khác nhằm thực hiện có hiệu quả mục tiêu về Thập kỷ phục hồi hệ sinh thái tự nhiên của Liên hợp quốc.
Bộ TN&MT cho rằng, cần tiếp tục củng cố và tăng cường hệ thống di sản thiên nhiên thông qua triển khai đồng bộ các quy định mới của Luật Bảo vệ môi trường 2020 và Nghị định 08/2022/NĐ-CP ngày 10/1/2022 của Chính phủ, trong đó ưu tiên tăng cường năng lực và nguồn lực cho quản lý và bảo vệ môi trường các di sản thiên nhiên, hướng dẫn xác lập và công nhận di sản thiên nhiên.
Bộ TN&MT cũng đề nghị các cơ quan, đơn vị, địa phương đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, hợp tác quốc tế để tăng cường năng lực, cơ sở hạ tầng trong việc tiếp cận và kết nối với các bộ ngành, địa phương đồng thời đảm bảo sự công bằng, toàn diện, hiệu quả và có trách nhiệm của cộng đồng trong việc tham gia và đưa ra các quyết định có liên quan đến đa dạng sinh học gắn với văn hóa bản địa tại từng địa phương.
Bảo tồn đa dạng sinh học đang là một trong những nhiệm vụ cấp bách của quốc gia. Để bảo vệ các hệ sinh thái, Chính phủ cũng như các bộ, ngành, địa phương đã ban hành nhiều văn bản pháp luật quan trọng như: Luật Bảo vệ và phát triển rừng, Luật Bảo vệ môi trường; Luật Tài nguyên nước; Luật Thủy sản.
Đặc biệt, Luật Đa dạng sinh học năm 2008 đã mở ra một bước ngoặt đối với công tác bảo tồn đa dạng sinh học, tạo cơ sở pháp lý để các cộng đồng địa phương tham gia bảo tồn các nguồn tài nguyên thiên nhiên thông qua các cơ chế mới về đồng quản lý và chia sẻ lợi ích.
Lan Anh
