Mỹ và Ukraine không đạt được thỏa thuận khoáng sản sau cuộc tranh cãi căng thẳng tại Nhà Trắng

Theo dõi KTMT trên

Ngày 28/2/2025, Tổng thống Donald Trump và Tổng thống Volodymyr Zelensky đã có cuộc gặp gỡ tại Nhà Trắng để thảo luận về thỏa thuận khoáng sản. Ban đầu, cuộc gặp diễn ra trong không khí hòa nhã, nhưng sau đó căng thẳng leo thang khi hai bên không đồng ý về cách tiếp cận đối với Nga.

Ông Zelensky đã bày tỏ sự nghi ngờ về nỗ lực của Tổng thống Trump trong việc làm trung gian cho một thỏa thuận với Nga, ông cho rằng điều này sẽ không mang lại hòa bình lâu dài. Ông Zelensky nhấn mạnh rằng Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ không dừng lại và sẽ tiếp tục cuộc chiến với Ukraine.

Ông Trump đã tức giận với sự nghi ngờ của ông Zelensky. Nhà lãnh đạo Ukraine đã rời Nhà Trắng sau cuộc tranh cãi công khai, và buổi lễ ký kết cùng cuộc họp báo dự kiến đã bị hủy bỏ.

"Ông ấy đã thiếu tôn trọng Hoa Kỳ trong Phòng Bầu dục quý giá của nó. Ông ấy có thể quay lại khi ông ấy sẵn sàng cho Hòa bình," ông Trump nói trong một bài đăng trên mạng xã hội ngay trước khi ông Zelensky rời Nhà Trắng.

Cuộc tranh cãi, diễn ra trước ống kính truyền hình, là một thất bại lớn đối với Tổng thống Zelensky, người hy vọng cuộc gặp trực tiếp với ông Trump sẽ giúp làm dịu mối quan hệ của ông với Tổng thống Mỹ và cam kết ông ủng hộ mạnh mẽ hơn cho đất nước của mình sau khi ông nghiêng về phía Moscow.

Thay vào đó, giọng điệu gay gắt của cuộc trao đổi có khả năng gieo thêm nghi ngờ về khả năng của Ukraine trong việc đối phó với cuộc xung đột kéo dài ba năm của Nga khi nước này đang gặp khó khăn về nhân lực trên chiến trường và vẫn phụ thuộc nhiều vào viện trợ quân sự của Mỹ. Điều này cũng có khả năng làm lo ngại các đồng minh châu Âu, những người đã và đang cố gắng lấp đầy khoảng trống mà Washington để lại.

Nhà lãnh đạo Ukraine đã làm ông Trump và Phó Tổng thống Mỹ JD Vance tức giận khi ông nói rằng ông không tin rằng thỏa thuận dự kiến sẽ đủ để ngăn chặn sự xâm lược tiếp theo của Nga.

"Putin sẽ không bao giờ dừng lại và sẽ đi xa hơn và xa hơn," ông Zelensky nói, thêm rằng nhà lãnh đạo Nga "ghét người Ukraine" và muốn hủy diệt đất nước. "Chúng tôi có thể làm điều đó, nhưng nó không đủ," ông nói thêm về thỏa thuận.

Khi ông Zelenskiy cố gắng trình bày quan điểm của mình, ông Trump và ông Vance đã chỉ trích nhà lãnh đạo đang gặp khó khăn, cho rằng cách tiếp cận của ông - được trình bày trong Phòng Bầu dục - là thiếu tôn trọng và cản trở việc chấm dứt cuộc chiến đẫm máu kéo dài ba năm.

"Sẽ rất khó để làm ăn như thế này," ông Trump nói, nói với Zelenskiy rằng ông không chắc nhà lãnh đạo Ukraine có thể đạt được thỏa thuận. "Ông phải biết ơn hơn, vì để tôi nói cho ông biết, ông không có quân bài. Với chúng tôi, ông có quân bài, nhưng không có chúng tôi, ông không có quân bài nào cả."

"Ông đang đánh bạc với Thế chiến III," ông Trump tiếp tục. "Và những gì ông đang làm là rất thiếu tôn trọng đối với đất nước - đất nước này - đã ủng hộ ông nhiều hơn rất nhiều người đã nói rằng họ nên," ông nói. "Ông hoặc sẽ đạt được thỏa thuận hoặc chúng tôi sẽ rút lui, và nếu chúng tôi rút lui, ông sẽ phải tự mình chiến đấu. Tôi không nghĩ rằng nó sẽ đẹp."

Cuộc gặp gỡ đã được dự định là một khoảnh khắc đoàn kết giữa các nhà lãnh đạo, những người dự kiến sẽ ký kết thỏa thuận tài nguyên thiên nhiên, được thiết kế để đáp ứng mối quan ngại của ông Trump rằng viện trợ của Mỹ sẽ không được trả lại. Ông Trump đã ca ngợi thỏa thuận này như một cam kết lớn từ Mỹ đối với Ukraine khi ông ban đầu chào đón ông Zelenskiy đến Nhà Trắng.

"Đó là một con đường dẫn đến hòa bình. Đó là một con đường để giải quyết vấn đề," Trump nói.

Tuy nhiên, thỏa thuận này không cung cấp các đảm bảo an ninh rõ ràng mà ông Zelensky mong muốn, thay vào đó tập trung vào quan hệ đối tác kinh tế giữa Mỹ và Ukraine. Ông Zelensky nói với ông Trump rằng Tổng thống Nga Putin đã nhiều lần vi phạm các thỏa thuận trước đó và Ukraine sẽ không bao giờ chấp nhận một thỏa thuận ngừng bắn đơn giản để kết thúc cuộc chiến. Ông khẳng định với ông Trump rằng thỏa thuận khoáng sản không đủ để đảm bảo an ninh cho Ukraine.

"Tôi đang ở giữa. Tôi muốn giải quyết vấn đề này. Tôi ủng hộ cả hai bên," ông Trump khẳng định. "Thật tuyệt vời khi nói xấu về người khác, nhưng tôi muốn giải quyết vấn đề."

Sau đó, cuộc họp bùng nổ khi ông Vance, ngồi gần đó, chỉ trích cách tiếp cận của Zelensky.

"Ông có nghĩ rằng việc đến Phòng Bầu dục của Hoa Kỳ và tấn công chính quyền đang cố gắng ngăn chặn sự hủy diệt của đất nước ông là tôn trọng không?" ông Vance hỏi.

Ông Trump nói rằng ông Zelensky có "sự thù hận to lớn" đối với ông Putin và cho rằng sự tức giận có thể cản trở một thỏa thuận, đồng thời bảo vệ mối quan hệ ấm áp của ông với nhà lãnh đạo Nga là có khả năng mang lại kết quả hơn.

"Tôi có thể cứng rắn hơn bất kỳ con người nào mà ông từng thấy. Tôi sẽ rất cứng rắn, nhưng ông sẽ không bao giờ đạt được điều đó theo cách đó," ông Trump nói.

Các nhà lãnh đạo cũng tranh cãi sau khi ông Zelensky cho rằng ông Trump không hiểu vấn đề vì Mỹ được bảo vệ bởi một đại dương và không đối mặt với mối đe dọa từ Nga.

"Ông không có quyền quyết định chúng tôi sẽ cảm thấy thế nào. Chúng tôi sẽ cảm thấy rất tốt. Chúng tôi sẽ cảm thấy rất tốt và rất mạnh mẽ. Hiện tại ông không ở trong một vị trí tốt. Ông đã để mình rơi vào một vị trí rất tồi tệ," ông Trump nói.

"Ông đã nói lời cảm ơn một lần nào chưa?" ông Vance thêm vào. Phó tổng thống Mỹ tiếp tục cho rằng ông Zelensky đã vận động cho cựu phó tổng thống Kamala Harris với chuyến thăm của ông vào mùa thu năm ngoái đến một nhà máy đạn dược ở bang chiến trường Pennsylvania.

"Hãy đưa ra một số lời cảm ơn đối với Hoa Kỳ và tổng thống đang cố gắng cứu đất nước của ông," ông Vance khuyên nhủ.

Sau khi rời Nhà Trắng, ông Zelensky trong một bài đăng trên mạng xã hội đã cảm ơn Tổng thống Trump, Quốc hội và "người dân Mỹ."

"Ukraine cần hòa bình công bằng và lâu dài, và chúng tôi đang làm việc chính xác vì điều đó," ông viết.

Số phận của thỏa thuận tài nguyên thiên nhiên vẫn còn nghi ngờ khi cuộc họp kết thúc.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent nói trong một cuộc phỏng vấn trên Bloomberg Television rằng ông không biết ông Zelensky có thể làm gì để đưa thỏa thuận trở lại đúng hướng, nói rằng ông đã phạm phải "một trong những sai lầm ngoại giao lớn nhất trong lịch sử."

Ông Bessent nói rằng sẽ tùy thuộc vào ông Trump để quyết định liệu ông có muốn tiếp tục đàm phán với ông Zelensky hay không.

"Ý tưởng của Tổng thống Trump là cho thấy con đường đó với các thỏa thuận kinh tế, để cho thấy rằng chúng ta gắn kết hơn. Và điều đó sẽ là một biểu tượng cho người dân Ukraine, cho lãnh đạo Nga và cho người dân Mỹ và Tổng thống Zelensky đã phá hủy điều đó hôm nay," ông Bessent nói thêm. "Tôi không chắc ông ấy đang nghĩ gì."

Phát biểu từ Nhà Trắng sau cuộc họp, Thượng nghị sĩ Cộng hòa Lindsey Graham, một đồng minh thân cận củaông Trump, cũng tìm cách đổ lỗi cho ông Zelensky về vụ nổ trong Phòng Bầu dục, nói rằng ông Trump đã "sốc" bởi cuộc trao đổi của họ và đặt câu hỏi liệu Mỹ có thể làm việc với nhà lãnh đạo Ukraine một lần nữa hay không.

Theo kế hoạch ban đầu, thỏa thuận khoáng sản giữa Mỹ và Ukraine sẽ cho phép Mỹ tham gia vào ngành công nghiệp khoáng sản ở Ukraine. Dự thảo thỏa thuận quy định Ukraine sẽ đóng góp 50% tất cả doanh thu kiếm được từ việc khai thác trong tương lai của tất cả tài sản tài nguyên thiên nhiên do Chính phủ Ukraine sở hữu vào một quỹ tái thiết được đồng sở hữu và quản lý bởi Mỹ và Ukraine.

Thỏa thuận khoáng sản giữa Mỹ và Ukraine đã không thành hiện thực sau màn tranh cãi cấp nguyên thủ. Sự kiện này đặt ra nhiều câu hỏi về tương lai của mối quan hệ giữa hai quốc gia và khả năng đạt được thỏa thuận trong tương lai. Dù vậy, cả hai bên vẫn có thể tiếp tục đàm phán và tìm kiếm giải pháp hợp tác trong thời gian tới.

H.A