Một phần ba các loài cá đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng
Theo nghiên cứu mới đây, các loài cá đang bị de doạ nghiêm trọng với 1/3 số loài bị đang trên bờ tuyệt chủng.
Theo báo cáo "Các loài cá bị lãng quên" của 16 tổ chức bảo tồn toàn cầu, các loài cá nước ngọt đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng. Suy giảm đa dạng sinh học nước ngọt đang xảy ra với tốc độ nhanh gấp 2 lần so với suy giảm đa dạng sinh học biển và rừng.
Đã có 80 loài cá nước ngọt được liệt vào danh sách “Tuyệt chủng” trong sách Đỏ của IUCN, chỉ riêng trong 2020, đã có 16 loài. Trong đó, cá tra dầu và cá hô khổng lồ sông Me Kông cũng đang bị đe doạ nghiêm trọng. Trong khi đó, quần thể các loài cá nước ngọt di cư đã suy giảm 76% kể từ năm 1970 và các loài cá lớn suy giảm 94%.
Theo nhóm nghiên cứu, các hệ sinh thái nước ngọt đang phải đối mặt với những mối đe dọa như phá huỷ sinh cảnh, xây dựng đập thủy điện trên các dòng chảy của sông, khai thác nước quá mức cho tưới tiêu, và ô nhiễm do công nghiệp và nông nghiệp gây ra. Thêm vào đó, cá nước ngọt cũng bị đe doạ bởi khai thác quá mức và mang tính hủy diệt, sự xâm lấn của các loài ngoại sinh và tác động của biến đổi khí hậu cũng như khai thác cát không bền vững và buôn bán trái phép.
Theo báo cáo, hiện có 18.075 loài cá nước ngọt - chiếm hơn nửa số loài cá và 1/4 số loài động vật có xương sống trên Trái Đất. Chỉ riêng sông Me Kông đã có 1.148 loài và có tới 4 trong tổng số 10 loài cá nước ngọt khổng lồ. Sự trù phú của các loài cá là điều thiết yếu đối với sự khỏe mạnh của các con sông, hồ và các vùng đất ngập nước - hỗ trợ các xã hội và nền kinh tế trên toàn cầu.
Thủy sản nước ngọt là nguồn cung cấp dinh dưỡng chính cho 200 triệu người khắp châu Á, châu Phi và châu Mỹ La tinh, cũng như tạo công ăn việc làm cho hơn 60 triệu người. Tại Việt Nam, cá là một trong những nguồn dinh dưỡng động vật phổ biến, cung cấp 30 - 35% lượng dinh dưỡng cho người dân.
Hoàng Ngân