Hiểm họa từ chất tẩy rửa đối với môi trường
Hiện trên thị trường các chất tẩy rửa rất đa dạng, phong phú và nhiều chủng loại được bán ra. Nhiều tới mức khó có thể kiểm soát được có bao nhiêu sản phẩm được đưa đến tay người tiêu dung hàng ngày. Chính vì thế cũng khó có thể biết được bao nhiêu chất tẩy rửa được thải ra môi trường mỗi ngày.
Chất tẩy rửa là chất được dùng nhiều trong cuộc sống thường ngày. Chất tẩy rửa gồm nhiều loại phong phú, đa dạng như: bột giặt quần áo, nước rửa chén bát, chất tẩy rửa bồn vệ sinh, chất tẩy rửa đá, nền nhà bếp,… rất thuận tiện cho đời sống. Tuy nhiên, chất tẩy rửa sau khi tẩy hết các vết bẩn sẽ gây ảnh hưởng nhất định đối với môi trường.
Chất tẩy rửa đang hàng ngày hủy hoại môi trường. (Ảnh minh họa) |
Các nhà khoa học cho biết, chất tẩy rửa trong đó có chất hữu cơ benzen sunphônát gốc ankin và chất phốt phát gốc ankin. Do chất tẩy rửa trong quá trình tẩy rửa chỉ tách các cáu bẩn ra chứ không diệt chúng, do đó sau khi tẩy rửa xong, chất cáu bẩn và nước tẩy rửa cùng đổ ra ngoài xuống cống rãnh và sau cùng chảy vào ao, hồ, sông, suối … trở thành chất ô nhiễm nguồn nước.
Những chất ô nhiễm này chảy theo nước sẽ gặp một số vi khuẩn. Có loại vi khuẩn nghiện oxy, trong điều kiện có oxy dư dật, chúng “ăn” các phân tử hữu cơ trong chất bẩn, phân giải thành nước, cacbonic, nitơ, cứ thế vết bẩn được tẩy rửa hết. Nhưng chất tẩy rửa lại không dễ bị vi khuẩn nghiện oxy phân giải thành phần chủ yếu của nó. Do đó sau khi chất tẩy rửa thải xuống ao, hồ, sông, suối sẽ tồn tại trong nước một thời gian dài, trên một quãng đường di chuyển 200 km thì chỉ có 30% bị các vi khuẩn phân giải.
Khi nước sông có chứa chất tẩy rửa, mặt nước thường có nhiều bọt, đó là do chất benzen sunphônát gốc ankin tạo nên. Theo sự đo đạc xác định khi nồng độ chất này có khoảng 0,5 miligam/lít nước sông sẽ nổi bọt. Lượng bọt lớn sẽ gây trở ngại cho tiếp xúc với không khí, làm cho khả năng tự làm sạch của nước giảm đi. Khi chất tẩy rửa được thải xuống nước sẽ tiêu hao lượng dưỡng khí hoà tan trong nước, làm cho cá ngạt thở mà chết. Chất tẩy rửa còn gây độc đối với các sinh vật thủy sinh, dễ tạo nên các loại cá dị dạng. Ngoài ra sunphát ở trong chất tẩy rửa chảy vào nước làm cho nước trở thành nhiều chất dinh dưỡng phá hoại môi trường sinh thái của nước.
Nguy cơ mắc bệnh ung thư từ các chất tẩy rửa dùng trong gia đình. (Ảnh minh họa) |
Ngoài việc làm ô nhiễm đối với sông suối, hồ ao ra, chất tẩy rửa còn làm ảnh hưởng đến sức khoẻ con người, nếu tiếp xúc lâu ngày với một lượng lớn chất tẩy rửa, các niêm mạc và da người sẽ bị kích thích gây nên sự tổn thất ở tổ chức lớn các cơ quan của con người. Thậm chí các chất tẩy rửa còn có thể gây ra một số bệnh gây tổn thương đến chức năng miễn dịch, gây ung thư, viêm phổi, tổn thương hệt thần kinh, hệ thống mạch máu…
Những “tác dụng phụ” của chất tẩy rửa đòi hỏi người dùng cần thận trọng hơn khi sử dụng, tránh gặp phải những tai nạn không đáng có. Việc sử dụng đúng cách không chỉ tiết kiệm mà còn góp phần bảo vệ môi trường và đặc biệt đảm bảo sức khỏe cho người sử dụng và những người xung quanh.
Không chỉ ở Việt Nam, tình trạng ngộ độc do chất tẩy rửa trên thế giới cũng có dấu hiệu gia tăng. Trung tâm Chống độc Mỹ thống kê trong 3 năm gần đây, số vụ ngộ độc ở trẻ dưới 6 tuổi do chất tẩy rửa lên tới hơn 20.000 vụ.
Minh Nguyên