Hậu Covid-19 có thực sự nguy hiểm với trẻ nhỏ?
Theo các bác sĩ cảnh báo, thời điểm sau khi trẻ âm tính với Covid-19 hay còn gọi là hậu Covid-19, cũng chính là lúc trẻ rất cần được cha mẹ đặc biệt quan tâm. Bởi vì thời điểm này trẻ có thể xuất hiện những triệu chứng ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hậu Covid-19 có thể xảy ra ở bất kỳ trẻ nào, kể cả những trẻ trước đó mắc Covid-19 mà không có triệu chứng. Do vậy, ngay cả khi trẻ đã âm tính sau khi mắc Covid-19, phụ huynh không nên chủ quan, mà phải theo dõi, nắm được các triệu chứng của con để được tư vấn bởi bác sĩ chuyên khoa, nhằm có các biện pháp xử lý kịp thời tránh để lại những di chứng ảnh hưởng nặng cho các bé về sau.
Các triệu chứng của tình trạng hậu Covid-19 có bắt đầu ra ngay từ ngày đầu tiên khi bắt đầu mắc Covid-19 rồi tồn tại kéo dài hoặc ở xuất hiện giai đoạn sau này.
Theo BS.CKII Nguyễn Lê Đa Hà, Giám đốc Bệnh viện Nhi đồng Đồng Nai cũng cho biết, hậu Covid-19 ở trẻ thường kéo dài từ 3-6 tháng và có thể dài hơn. Vì vậy gia đình cần quan tâm đến con của mình mặc dù các bé đã có kết quả âm tính Covid-19.
Trong thực tế phần lớn các trẻ khi nhiễm Covid-19 thường không có triệu chứng hoặc thể nhẹ. Tuy nhiên, vẫn có khoảng 5% diễn biến nặng và nguy kịch là 1-2%. Nếu không được phát hiện và cấp cứu kịp thời có thể ảnh hưởng tới tính mạng.
Trẻ có thể chuyển biến nguy kịch sau khi khỏi Covid-19
Khi nhiễm Covid-19 đa phần các trẻ thường không có các triệu chứng hoặc thể nhẹ, nhưng khoảng thời gian sau khi khỏi bệnh, một số trẻ có thể gặp các triệu chứng được gọi là hội chứng hậu Covid-19 như: đau đầu, uể oải, mệt, đau cơ, tiêu chảy, đau khớp… thậm chí đi lại khó khăn.
Ngoài ra, trẻ còn gặp một số triệu chứng khác như hay quên, nhận thức bị ảnh hưởng, viết chữ xấu đi, hoạt động thể lực bị ảnh hưởng, ho kéo dài kèm đàm nhớt, hồi hộp, vã mồ hôi…
Những triệu chứng này không phải biểu hiện hết ở một người, mà tùy từng trường hợp trẻ sẽ có những triệu chứng khác nhau. Thậm chí có những trường hợp trẻ khi chuyển nặng phải lọc máu, điều trị lâu dài, phải dùng kháng sinh liều cao…
Theo Viện Hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP), tình trạng hậu Covid-19 ở trẻ em có thể bao gồm các vấn đề sau:
- Vấn đề về hô hấp: Covid-19 thường ảnh hưởng đến phổi nhất, nên các triệu chứng hô hấp kéo dài khá phổ biến, bao gồm: Ho, đau ngực, khó thở. Các triệu chứng này có thể kéo dài 3 tháng hoặc lâu hơn.
- Vấn đề về tim mạch: Các triệu chứng của viêm cơ tim có thể xảy ra, bao gồm: Đau ngực, khó thở, nhịp tim không đều và mệt mỏi.
- Mùi và vị: Khoảng 1/4 trẻ em từ 10-9 tuổi bị thay đổi mùi, vị giác khiến ảnh hưởng đến thói quen ăn uống và đặc biệt khiến trẻ có thể không nhận ra một số mùi nguy hiểm (khói, khét khi cháy, chập điện...)
- Các vấn đề về thần kinh: Giai đoạn Covid-19 cấp tính có thể gây ảnh hưởng đến hệ thần kinh. Trong một số trường hợp hiếm có thể dẫn đến đột quỵ hoặc viêm não. Trẻ em đã từng bị Covid-19 có thể có những thay đổi nhỏ về chú ý, ngôn ngữ, vận động và tâm trạng.
- Mệt mỏi về tinh thần: Đãng trí hơn, giảm khả năng chú ý, học tập khó khăn hơn, đọc chậm hơn, đọc ngắt quãng, đọc lặp lại nhiều lần, khả năng viết chậm hơn… có thể xảy ra. Nếu trẻ căng thẳng, ngủ không đủ giấc có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng này.
- Mệt mỏi về thể chất: Trẻ có thể dễ mệt mỏi hơn và sức chịu đựng khi hoạt động kém hơn, ngay cả khi không có các tổn thương về tim mạch hoặc hô hấp do virus gây ra.
- Đau đầu: Đau đầu là một triệu chứng phổ biến trong và sau khi mắc Covid-19. Ngủ đủ giấc, uống nhiều nước, ăn uống lành mạnh và hạn chế căng thẳng có thể giúp trẻ giảm bớt.
- Sức khỏe tâm thần và hành vi: Covid-19 có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần của trẻ. Đặc biệt, đối với trẻ đang mắc các rối loạn, bệnh tâm thần/hành vi, việc phải nhập viện, cách ly, nghỉ học… có thể làm cho các triệu chứng trầm trọng hơn.
- Hội chứng viêm đa hệ cơ quan ở trẻ em (MIS-C): Đây là một biến chứng hiếm gặp nhưng rất nặng, có nguy cơ dẫn đến tử vong, thường xảy ra từ 2 đến 6 tuần sau khi mắc Covid-19. Nhiều cơ quan trong cơ thể bao gồm tim, phổi, thận, não, da, mắt, các cơ quan tiêu hóa... có thể bị tổn thương.
- Các triệu chứng của bệnh đái tháo đường: Đi tiểu thường xuyên, trẻ hay khát nước, nhanh đói, giảm cân, mệt mỏi, buồn nôn, nôn, đã được báo cáo ở một số trẻ em mắc Covid-19.
Tái khám hậu Covid-19 cho trẻ nhỏ
WHO khuyến cáo, thời gian theo dõi trước khi chẩn đoán mắc tình trạng hậu Covid-19 thường là 3 tháng sau khi trẻ mắc các triệu chứng đầu tiên.
Tuy nhiên, nếu các triệu chứng ảnh hưởng nhiều tới trẻ hoặc những trẻ có bệnh lý nền hoặc trước đó mắc Covid-19 mức độ trung bình trở lên thì có thể đi khám sớm hơn. Lúc này trẻ sẽ được đánh giá mức độ nặng, tìm nguyên nhân của các triệu chứng hiện tại, mức độ hồi phục của Covid-19, phát hiện các biến chứng, điều chỉnh việc điều trị bệnh lý nền nếu cần… để có hướng khắc phục sớm.
TS.BS Tạ Anh Tuấn, Trưởng khoa Điều trị tích cực Nội khoa, Bệnh viện Nhi Trung ương khuyến cáo: hiện nay dịch Covid- 19 vẫn hết sức phức tạp, tỷ lệ mắc Covid-19 ở trẻ em đang có xu hướng gia tăng do chúng ta đang từng bước thực hiện cuộc sống “bình thường mới”.
Do đó cách tốt nhất để ngăn ngừa hội chứng hậu Covid-19 ở trẻ là ngăn ngừa trẻ mắc Covid-19 bao gồm: Tiêm vaccine Covid-19 cho trẻ theo khuyến cáo, nếu trẻ được tiêm chủng các biến chứng của bệnh sẽ giảm đi, đặc biệt là các biến chứng của MIS-C; Hạn chế cho trẻ đến những nơi đông đông người; Đeo khẩu trang cho trẻ ở những nơi công cộng và xung quanh những người mà trẻ sống cùng; Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng hoặc nước rửa tay; Cha mẹ nên khuyến khích trẻ vận động, chơi thể thao, nghỉ ngơi hợp lý;Bổ sung dinh dưỡng hợp lý cho trẻ.
Lan Anh (T/h)
