Hà Nội: Đề xuất đăng kiểm xe máy để giảm thiểu khí thải môi trường
Tổng cục Môi trường cho biết, nếu xe máy đạt tiêu chuẩn khí thải, đáp ứng được tiêu chuẩn kỹ thuật mới được đi vào khu vực trung tâm hoặc lưu thông trong nội đô. Việc này vừa giúp giảm lượng xe cá nhân trong nội đô, đồng thời giảm được ô nhiễm môi trường.
Nằm trong các chương trình kiểm soát xe cá nhân, tiến tới dừng xe máy tại các quận nội thành vào năm 2030, Tổng cục Môi trường (Bộ TN&MT) đã có đề xuất với UBND TP.Hà Nội về việc đăng kiểm cho hơn 5,7 triệu xe máy hiện có. Mục tiêu nhằm hạn chế lượng xe cũ nát lưu thông và xả khí thải gây ô nhiễm môi trường, giảm ùn tắc trong lưu thông.
Đại diện Tổng cục Môi trường cho biết, thời gian qua, TP.Hà Nội đưa ra nhiều giải pháp để hạn chế nguồn thải ô nhiễm không khí từ khoảng 5,7 triệu chiếc xe máy. Tuy nhiên, lượng xe cũ thường xả khí thải gây ô nhiễm ra môi trường nhiều nhưng chưa có giải pháp hiệu quả.
Đáng chú ý, nhiều xe máy đang lưu hành cũ nát, không thường xuyên được bảo dưỡng nên hiệu quả sử dụng nhiên liệu thấp, nồng độ chất độc hại thải ra môi trường cao, không bảo đảm tiêu chuẩn về khí thải.
Cụ thể, khí thải từ các phương tiện cũ nát, bao gồm các dạng hạt bụi lơ lửng, khí oxit carbon (CO), hidrocarbon (HC), các dạng oxit nitơ (NOx) và các chất khác, gia tăng theo thời gian và ngày càng vượt quá giới hạn cho phép. Các chất ô nhiễm này gây ảnh hưởng lớn tới chất lượng môi trường không khí đô thị và là một trong những nguyên nhân gây ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe cộng đồng dân cư trên địa bàn.
Do đó, cần phải cho đăng kiểm xe, trong đó quy định nếu xe máy đạt tiêu chuẩn khí thải, đáp ứng được tiêu chuẩn kỹ thuật mới được đi vào khu vực trung tâm hoặc lưu thông trong nội đô, việc này vừa giúp giảm lượng xe cá nhân trong nội đô vừa giảm được ô nhiễm môi trường.
Theo ông Mai Trọng Thái, Phó Giám đốc Sở TN&MT Hà Nội, trước đó Sở đã đề xuất kế hoạch thí điểm kiểm soát khí thải miễn phí cho người dân Thủ đô nhằm bảo vệ môi trường và được UBND TP.Hà Nội chấp thuận. Bên cạnh đó, Thành phố cũng thống nhất với đề xuất là từ tháng 9/2021 đến tháng 6/2022 sẽ triển khai kế hoạch này.
Theo đó, Chi cục Bảo vệ Môi trường Hà Nội và lực lượng chức năng kiểm soát giao thông trên đường sẽ phối hợp với Hiệp hội Các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM) tiến hành “lập chốt” tại các đại lý của các hãng này để kiểm tra ngẫu nhiên 3.000 - 5.000 xe máy cũ lưu thông trên đường. Trong đó chủ yếu là các hãng sản xuất mô tô là Honda, Yamaha, Suzuki, Piaggio, SYM.
“Xe được đưa vào các điểm để đo khí thải miễn phí, trong đó sẽ kiểm tra tiêu chuẩn an toàn, từ số liệu được đơn vị kiểm tra, sẽ có đánh giá kèm khuyến cáo về chất lượng xe với người sử dụng và cơ quan quản lý nhà nước. Người dân kiểm tra có thể biết rõ được mức độ an toàn của phương tiện, thông số khí thải xả ra, sau đó có thể lựa chọn bảo dưỡng, sửa chữa hoặc đổi cũ lấy mới theo khuyến khích của các hãng”, ông Thái cho hay.
Xe kiểm tra khí thải được giới hạn là xe có đăng ký do cơ quan chức năng cấp từ năm 2000 trở về trước. Tại đây, sau khi kiểm tra khí thải, nếu xe không đạt yêu cầu về kỹ thuật, đáp ứng tiêu chuẩn về khí thải, người sử dụng sẽ thể lựa chọn 2 phương án sau: Để lại xe cho nhà sản xuất mang đi tiêu hủy và nhận lại từ 2 - 4 triệu đồng để mua xe mới. Số tiền ngày sẽ do VAMM tài trợ. Tuy nhiên, trong trường hợp người sử dụng không đồng ý vẫn được lưu thông tiếp nhưng các xe không đạt tiêu chuẩn khí thải, sẽ bị tịch thu khi Thành phố thực hiện việc kiểm soát phương tiện cá nhân, áp dụng tiêu chuẩn khí thải đối với xe 2 bánh.
Về việc lập trạm chốt, ông Thái cho biết sẽ lập 8 trạm đo khí thải trên nhiều tuyến đường tại các quận trung tâm; lập 30 đại lý hỗ trợ việc đổi xe máy cũ trên địa bàn 6 quận Hoàn Kiếm, Cầu Giấy, Đống Đa, Hai Bà Trưng, Thanh Xuân, Hà Đông để triển khai chương trình.
Thông tin từ UBND Thành phố cho biết, hiện toàn thành phố có hơn 5,7 triệu xe máy. Trong đó có khoảng 2,5 triệu xe máy cũ (đăng ký trước năm 2000) và trên 730.000 ô tô, chưa tính nhiều phương tiện từ ngoại tỉnh thường xuyên tham gia giao thông trên địa bàn.
Còn tại TP.HCM có gần 9 triệu phương tiện cá nhân, tăng gần 7% so với cùng kỳ năm 2019. Trong đó, có hơn 825.000 ô tô (tăng gần 16%) và 8,12 triệu xe máy (tăng hơn 6%). Từ năm 2010 đến nay, thành phố đã tăng thêm hơn 4 triệu phương tiện giao thông cá nhân, đồng nghĩa với việc tăng nguồn phát thải, gây ô nhiễm môi trường.
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Môi trường, TS Nguyễn Xuân Thủy, chuyên gia giao thông nhận định, phương tiện cũ nát là một trong những thủ phạm gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng hiện nay. Để giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường, việc hạn chế những chiếc xe cũ nát thải nhiều khí độc hại ra môi trường là điều cần thiết. Tuy nhiên, để kiểm soát cũng như thu hồi các phương tiện cũ nát, giảm thiểu ô nhiễm môi trường phải có biện pháp đồng bộ toàn diện và theo lộ trình chứ không thực hiện nửa vời.
Lan Anh (T/h)
