DIC Corp liên tiếp sai phạm, vướng lùm xùm đất công
DIC Corp đã và đang triển khai nhiều dự án bất động sản có vốn đầu tư lên tới hàng nghìn tỉ đồng nhưng lại liên tục mắc sai phạm trong thời gian qua, trong đó có cả những lùm xùm liên quan đến đất công.
Hai ngày nhận 2 quyết định xử phạt
Tổng Công ty cổ phần Đầu tư phát triển xây dựng (DIC Corp, MCK: DIG) được thành lập năm 1990, trụ sở chính tại 265 Lê Hồng Phong, phường 8, TP.Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Trải qua 30 năm hình thành và phát triển, DIC Corp hiện đang có vốn điều lệ 3.149 tỉ đồng.
Những dự án nổi tiếng của DIC Corp có thể kể đến như Vũng Tàu Gateway (TP.Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu); Dự án Khu trung tâm Chí Linh (TP.Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu); Dự án KĐT Đại Phước (huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai);...
Tuy nhiên, tại những dự án này DIC Corp cũng đang vướng phải nhiều vấn đề khiến hình ảnh của doanh nghiệp đi xuống. Chỉ trong hai ngày đầu tháng 7/2021, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu Hoàng Công Vinh đã phải 2 lần ký quyết định xử phạt DIC Corp về hành vi xây dựng công trình không phù hợp với quy hoạch xây dựng được duyệt.
Cụ thể, ngày 1/7/2021, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu xử phạt DIC Corp số tiền 110 triệu đồng vì vi phạm xây dựng công trình không phù hợp với quy hoạch xây dựng được duyệt, địa chỉ tại lòng hồ trung tâm Chí Linh, phường Nguyễn An Ninh, TP.Vũng Tàu.
Dự án này đã được DIC Corp triển khai 25 năm nhưng vẫn đang chậm tiến độ kèm theo nhiều lần xin điều chỉnh quy hoạch, phần đất công cộng tại dự án ngày càng bị thu hẹp.
Hồi tháng 6/2021, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành giao Bộ TN&MT chủ trì, phối hợp với các Bộ ngành liên quan rà soát hồ sơ, thủ tục, quá trình triển khai, xác định rõ đúng - sai trong việc thực hiện dự án Khu trung tâm Chí Linh.
Đến ngày 2/7/2021, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu tiếp tục ban hành văn bản xử phạt DIC Corp số tiền 110 triệu đồng do xây dựng công trình không phù hợp với quy hoạch xây dựng được duyệt, thuộc một phần thửa đất số 586, tờ bản đồ số 01, phường Nguyễn An Ninh, TP.Vũng Tàu (phần đất mặt nước thuộc công viên hồ Bàu Trũng).
Cả 2 quyết định xử phạt DIC Corp hồi đầu tháng 7/2021 đều nêu rõ, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu buộc DIC Corp phải tháo dỡ công trình xây dựng vi phạm. Trường hợp công ty không tự tháo dỡ thì bị cưỡng chế tháo dỡ theo quy định.
Để tìm hiểu rõ về quyết định xử phạt của UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu và tiến độ thực hiện quyết định xử phạt, tháo dỡ công trình vi phạm, phóng viên Tạp chí Kinh tế Môi trường đã đặt nội dung làm việc với đại diện truyền thông của đơn vị. Tuy nhiên, ngày 21/7/2021, phía DIC Corp trả lời: "Mọi thông tin liên quan đến doanh nghiệp đều dược công bố chính thức trên trang thông tin điện tử của công ty".
Trước đó, nhiều dự án bất động sản của DIC Corp cũng từng vi phạm và bị xử phạt. Đơn cử như hồi tháng 8/2019, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã ra quyết định xử phạt DIC Corp số tiền lên tới 975 triệu đồng do tổ chức thi công xây dựng công trình Khu phức hợp Cap Saint Jacques tại số 169 Lê Hồng Phong, phường 8, TP.Vũng Tàu mà không có giấy phép xây dựng.
Lùm xùm chuyện đất công ở KĐT Đại Phước
KĐT Đại Phước rộng 456 ha với tổng vốn đầu tư khoảng 7.500 tỉ đồng, được coi là "dấu ấn tiên phong" của DIC Corp. Dự án này nằm trên địa bàn cù lao Ông Cồn, huyện Nhơn Trạch. UBND tỉnh Đồng Nai có quyết định chấp thuận chủ trương dự án vào năm 2003.
DIC Corp cho biết, với nền tảng là doanh nghiệp nhà nước (từ năm 1990 đến năm 2017), đơn vị luôn chấp hành các hướng dẫn, quy định của cơ quan chức năng từ Trung ướng tới địa phương với tinh thần thượng tôn pháp luật tuyệt đối.
Tuy nhiên, thời gian gần đây xuất hiện thông tin phản ánh, DIC Corp đã chuyển hàng trăm ha đất công tại dự án KĐT Đại Phước cho doanh nghiệp nước ngoài bằng hình thức liên doanh.
Theo phản ánh, sau khi nhận đất từ UBND tỉnh Đồng Nai, DIC Corp đã đầu tư hạ tầng giao thông chính của dự án và trực tiếp đầu tư 68,4 ha.
Phần diện tích còn lại, DIC Corp cho Công ty TNHH Jeosang Vina thuê 78,52 ha tại phân khu 8 và góp vốn bằng giá trị một phần khu đất để thành lập các công ty liên doanh để thực hiện dự án cấp 2, gồm:
Công ty cổ phần Vina Đại Phước (phân khu 4, 5, 6 và một phần phân khu 7, 8 và phân khu CBD, diện tích khoảng 200 ha); Công ty cổ phần Đầu tư Việt Thiên Lâm (một phần phân khu 8, diện tích khoảng 45,4 ha);
Công ty TNHH Teakwang - DIC (một phần phân khu 1, 2, 3, diện tích khoảng 34,4 ha); Công ty TNHH J&D Đại An (phân khu 9, diện tích khoảng 7,9 ha); Công ty TNHH Đại Phước Korea - DIC (một phần phân khu 7, diện tích 143.9 ha).
Theo Thanh tra Chính phủ, một số thỏa thuận giữa DIC Corp với đối tác nước ngoài đưa vào góp vốn liên danh là chưa có cơ sở pháp lý.
Ngoài ra, việc liên doanh, góp vốn bằng đất có yếu tố nước ngoài (2 doanh nghiệp liên doanh với DIC Corp có địa chỉ tại lãnh thổ Bristish Virgin Islands) cần có ý kiến của Bộ TN&MT, Bộ KH&ĐT, Bộ Tư pháp và các cơ quan chức năng khác khi xem xét, đánh giá, kết luận cũng như giải quyết các vấn đề phát sinh có liên quan trong việc xử lý, đảm bảo tính chính xác, toàn diện, tránh phát sinh phức tạp.
Tại Công ty cổ phần Vina Đại Phước, sau khi tính toán, cân đối số vốn góp của các bên, doanh nghiệp này xác định giá trị khu đất mà DIC Corp góp là 1.421,7 tỉ đồng, từ đó phải hoàn trả cho DIC Corp số tiền hơn 970 tỉ đồng.
Năm 2007, UBND tỉnh Đồng Nai cấp giấy chứng nhận đầu tư lần đầu cho Công ty cổ phần Vina Đại Phước (Chủ đầu tư cấp 2), thực hiện đầu tư xây dựng và kinh doanh KĐT Đại Phước với tổng diện tích khoảng 200 ha.
Tuy nhiên, khu đất mà DIC Corp góp vốn ở Công ty cổ phần Vina Đại Phước có cả phần diện tích nhà nước giao không thu tiền sử dụng đất, DIC Corp phải bàn giao cho địa phương quản lý theo quy định.
Theo Khoản 2 Điều 109 Luật Đất đai năm 2003: "Tổ chức được nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất không có quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, tặng cho, cho thuê quyền sử dụng đất; Thế chấp, bảo lãnh, góp vốn bằng quyển sử dụng đất".
Liên quan đến vấn đề này, hồi tháng 5/2021, Văn phòng Chính phủ có thông báo kết luận của Phó Thủ tướng thường trực Trương Hòa Bình về kết quả rà soát, kiểm tra việc thực hiện, chấp hành các quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng đất tại dự án KĐT Đại Phước.
Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình kết luận và chỉ đạo, giao Thanh tra Chính phủ kiểm tra việc thực hiện kết luận sau thanh tra, qua rà soát việc triển khai thực hiện xây dựng KĐT Đại Phước cho thấy còn nhiều tồn tại, vi phạm, vướng mắc về quy hoạch sử dụng đất, điều chỉnh quy hoạch chi tiết, cục bộ.
Bên cạnh đó là những tồn tại, vi phạm trong việc giao đất, thu tiền sử dụng đất, việc thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất đai; việc góp vốn bằng quyền sử dụng đất và đăng ký biến động đất đai…
Do đó, cần kiểm tra, rà soát giải quyết, xử lý theo đúng quy định của pháp luật. Trách nhiệm xử lý, giải quyết các tồn tại, vi phạm này thuộc về UBND tỉnh Đồng Nai và DIC Corp.
Ngoài ra, Phó Thủ tướng cũng yêu cầu Thanh tra Chính phủ chủ trì kiểm tra, rà soát việc DIC Corp góp vốn bằng một phần giá trị quyền sử dụng đất, làm rõ tỉ lệ vốn nhà nước tại DIC Corp.
Cùng với đó, làm rõ số tiền 970 tỉ đồng mà Công ty cổ phần Vina Đại Phước hoàn trả cho DIC Corp (ngoài giá trị DIC Corp đã góp vốn), trường hợp thu sai thì thu hồi, xử lý theo quy định, không để thất thoát tài sản nhà nước.
Dòng tiền kinh doanh của DIC Corp âm 749 tỉ đồng
DIC Corp tiền thân là doanh nghiệp nhà nước. Đến năm 2017 thì thực hiện cổ phần hóa để chuyển sang tập đoàn kinh tế tư nhân.
Năm 2020, doanh thu hoạt động tài chính của DIC Corp giảm 86,4% so với năm 2019, chỉ đạt xấp xỉ 27 tỉ đồng. Đồng thời, lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh cũng chỉ đạt 287,3 tỉ đồng, giảm 46,1% với năm 2019. Trong khi đó, các khoản chi phí lại tăng mạnh, đặc biệt là chi phí tài chính.
Tính đến cuối năm 2020, tổng tài sản của DIC Corp ghi nhận hơn 11.826 tỉ đồng, tăng 44% so với hồi đầu năm. Trong đó, hàng tồn kho cũng tăng nhẹ lên hơn 4.395 tỉ đồng, chủ yếu là bất động sản dở dang, các khoản phải thu ngắn hạn cũng chiếm tới 2.255 tỉ đồng.
Cũng tại thời điểm cuối năm 2020, tổng nợ phải trả của DIC Corp ở mức 7.036 tỉ đồng, tăng đột biến so với mức 4.187 tỉ đồng hồi đầu năm.
Đáng nói, theo báo cáo lưu chuyển tiền tệ hợp nhất, dòng tiền kinh doanh của DIC Corp đã âm nặng trong nhiều năm trở lại đây.
Cụ thể, năm 2017 dòng tiền kinh doanh âm 263 tỉ đồng thì sang năm 2018 lại dương 430 tỉ đồng, dù vậy năm 2019 dòng tiền lại âm 245 tỉ đồng, sang năm 2020 tiếp tục âm 504 tỉ đồng. Như vậy, từ năm cổ phần hóa đến nay dòng tiền kinh doanh của DIC Corp âm lũy kế tới 749 tỉ đồng.
Nguyễn Thật
