Công ty CP Công nghệ môi trường Tây Ninh "ngó lơ" việc khắc phục sự cố môi trường? (Bài 4)

Theo dõi KTMT trên

Tồn tại hàng loạt những vi phạm

Dù được ngành chức năng tỉnh Tây Ninh tạo điều kiện thuận lợi để xây dựng dự án nhà máy xử lý rác, tuy nhiên, theo báo cáo của Sở Tài nguyên và Môi trường thì tiến độ triển khai thực hiện các dự án của Công ty CP Công nghệ môi trường Tây Ninh vẫn chậm, không như kế hoạch.

Cụ thể, theo chủ trương đầu tư cam kết đưa vào hoạt động giai đoạn 1 xử lý rác sinh hoạt 150 tấn/ngày trong tháng 11/2012 nhưng đến ngày 01/01/2016 mới hoạt động (chậm tiến độ hơn 3 năm); Hoạt động giai đoạn 2 xử lý rác sinh hoạt 300 tấn/ngày trong quý 2/2018 nhưng đến tháng 7/2018 lượng rác tiếp nhận về nhà máy là 200 – 250 tấn/ngày và lượng rác sau xử lý mỗi ngày còn tồn đọng khoảng 40-44 tấn/ngày; Xử lý rác thải nguy hại đưa vào hoạt động từ quý 4/2017 nhưng chưa triển khai thực hiện; Mở rộng diện tích từ 10 ha thành hơn 14ha từ quý 2/2019 đến quý 4/2019 nhưng phần diện tích đất mở rộng chưa triển khai thực hiện; Dự án nhà máy điện rác chưa được thẩm định phê duyệt.

Bên cạnh việc các dự án đầu tư bị chậm thì công tác bảo vệ môi trường của Công ty CP Công nghệ môi trường Tây Ninh tại nhà máy xử lý rác này cũng tồn tại rất nhiều vấn đề đáng lưu tâm. Theo đó, tính đến tháng 5/2023, Nhà máy xử lý rác của Công ty CP Công nghệ môi trường Tây Ninh chưa xây dựng, tách biệt hệ thống thu gom, thoát nước mưa với hệ thống thu gom, xử lý nước thải cho toàn bộ khuôn viên nhà máy.

Bên cạnh đó, hệ thống xử lý nước thải xuống cấp, hư hỏng chưa đảm bảo đạt quy chuẩn quy định; Khu vực tập kết, lưu giữ rác thải chưa đảm bảo các yêu cầu kỹ thuật (mái che, tường bao, hệ thống thu gom nước rỉ rác,…); Khu vực lưu giữ rác ngoài trời chưa được phủ kín hoàn toàn; Chưa xây dựng phương án phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường; Chưa xây dựng hồ ứng phó sự cố môi trường nước thải; Chưa lắp đặt hệ thống quan trắc khí thải tự động, liên tục; Chưa xây dựng lò đốt chất thải công nghiệp và dây chuyền xử lý chất thải nguy hại theo quy định tại báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được phê duyệt.

Ngoài ra, hiện nay Công ty CP Công nghệ môi trường Tây Ninh đã xây dựng 02 lò đốt rác thải sinh hoạt (01 lò công suất 2 tấn/ giờ và 01 lò công suất 04 tấn/giờ) có thay đổi so với báo cáo đánh giá tác động môi trường là 03 lò đốt rác sinh hoạt (mỗi lò công suất 2 tấn/ giờ) nhưng chưa có ý kiến của Bộ Tài nguyên và Môi trường. Hai lò đốt nêu trên được Công ty xây dựng nhưng công nghệ không cải tiến, không có tính mới, quá trình hoạt động thường xuyên bảo trì, bảo dưỡng dẫn đến rác thải xử lý chưa triệt để, tồn đọng khá lớn. Thậm chí, công nghệ 02 lò đốt rác thải này còn chưa được Sở Khoa học và Công nghệ thẩm định việc ứng dụng, chuyển giao và đổi mới công nghệ theo Quyết định số 53/2017/QĐ-UBND ngày 21/12/2017 của UBND tỉnh Tây Ninh ban hành quy định hỗ trợ ứng dụng, chuyển giao và đổi mới công nghệ, phát triển thị trường, tài sản trí tuệ trên địa bàn tỉnh Tây Ninh giai đoạn 2017 – 2020.

Với tiến độ đầu tư chậm, công nghệ xử lý rác thải theo quy trình công nghệ thủ công và công suất thiết kế chưa đáp ứng được như cầu thực tiễn với lượng rác phát sinh trên địa bàn tỉnh, do đó lượng rác tồn đọng tại nhà máy hiện nay khoảng hơn 110 ngàn tấn. Đồng thời, Công ty CP Công nghệ môi trường Tây Ninh chưa xây dựng đồng bộ các hạng mục xử lý chất thải dẫn đến tình trạng tái nhiễm, hệ thống xử lý xuống cấp, hư hỏng làm nước rỉ rác chảy tràn xung quanh dẫn đến phát sinh mùi hôi và tràn ra đất canh tác nông nghiệp của người dân

Nhà máy xử lý rác thải đang thách thức pháp luật?

Theo tìm hiểu của Phóng viên Tạp chí Điện tử Kinh tế Môi trường, trước những vi phạm trong quá trình hoạt động tại nhà máy xử lý rác của Công ty CP Công nghệ môi trường Tây Ninh, tháng 9/2020, Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường đã ra quyết định xử phạt hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường với hành vi lưu giữ, quản lý chất thải rắn sinh hoạt không đáp ứng yêu cầu kỹ thuật, quy trình quản lý theo quy định. Đáng nói, đến nay Công ty CP Công nghệ môi trường Tây Ninh chưa thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả theo quy định.

"Ngày 15/09/2020, Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường ban hành Quyết định số 11/QĐ-XPVPHC về việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường đối với Công ty CP Công nghệ môi trường Tây Ninh.

Đến nay, Công ty CP Công nghệ môi trường Tây Ninh chưa thực hiện biện pháp khắc phục ô nhiễm môi trường. Ngày 18/05/2023 Sở Tài nguyên và Môi trường đã có Báo cáo số 3418/BC-STNMT gửi UBND tỉnh Tây Ninh đề xuất xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, yêu cầu Công ty nhanh chóng thực hiện biện pháp khắc phục ô nhiễm môi trường và đề xuất đã được UBND tỉnh Tây Ninh thống nhất"- UBND huyện Tân Châu cho biết.

Đặc biệt, báo cáo từ Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Tây Ninh cho thấy, từ khi nhà máy xử lý rác đi vào hoạt động, ngành chức năng tỉnh Tây Ninh đã nhiều lần tiến hành kiểm tra, yêu cầu Công ty CP Công nghệ môi trường Tây Ninh khắc phục những tồn tại về môi trường. Tuy nhiên, quá trình triển khai vẫn còn chậm, không đúng tiến độ mà Công ty đã nhiều lần cam kết.

Gần nhất, vào tháng 4/2023, Công ty CP Công nghệ môi trường Tây Ninh một lần nữa đã cam kết với ngành chức năng thực hiện khắc phục các tồn tại trong công tác bảo vệ môi trường, xử lý lượng rác tồn đọng và tiến độ triển khai thực hiện dự án điện rác.

Cụ thể, Công ty này cam kết việc cải tạo, sửa chữa hệ thống xử lý nước thải hoàn thành trước ngày 15/5/2023; Khắc phục hàng rào xung quanh sạt ngã gần khu vực bãi tập kết rác thải tồn đọng (tức khu vực tường bao với chiều dài khoảng 40 mét bị đổ sập vào tháng 11/2022, khiến hàng chục tấn rác và nước rỉ rác tràn sang đất canh tác của người dân mà Phóng viên đã thông tin trong những bài viết trước) hoàn thành trước ngày 15/5/2023.

Về vấn đề xử lý rác tồn đọng, Công ty cũng cam kết đến ngày 30/6/2023 sẽ vận hành liên tục 2 lò đốt rác, đầu tư thêm máy đùn viên rác với mục đích giảm độ ẩm, giảm thể tích tiết kiệm diện tích khuôn viên khu xử lý rác.

Bên cạnh đó, trước ngày 31/7/2023, nhà máy sẽ thực hiện hoàn chỉnh các biện pháp che chắn khu vực lưu giữ rác lộ thiên để tránh tác động thời tiết; Bố trí khu vực tập kết, lưu giữ rác thải đảm bảo các yêu cầu kỹ thuật về mái che, tường bao, hệ thống thu gom nước rỉ rác; Xây dựng phương án phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường, hồ sự cố nước thải; Xây dựng và tách biệt hệ thống thu gom nước mưa, hệ thống thu gom, xử lý nước thải cho toàn bộ dự án; Báo cáo tiến độ thực hiện thủ tục xin phép đầu tư, vận hành nhà máy điện rác.

Ngoài ra, tiếp tục hoàn chỉnh hồ sơ báo cáo đánh giá tác động môi trường (trước ngày 30/09/2023) để được Bộ Tài nguyên và Môi trường phê duyệt; Lắp thiết bị quan trắc tự động, liên tục khí thải truyền tải số liệu về Sở Tài nguyên và Môi trường trước ngày 30/06/2024.

Cam kết là vậy, thế nhưng theo ghi nhận thực tế của Phóng viên, hiện nay công tác khắc phục của nhà máy xử lý rác là rất chậm trễ, thậm chí có nhiều hạng mục (che chắn rác lộ thiên, xây dựng lại hàng hàng, hệ thóng thu gom nước rỉ rác, Xây dựng và tách biệt hệ thống thu gom nước mưa, hệ thống thu gom, xử lý nước thải,….) vẫn chưa có hoạt động tiến hành khắc phục nào như cam kết.

Sau rất nhiều lần cơ quan chức năng yêu cầu khắc phục, đến nay Công ty CP Công nghệ môi trường Tây Ninh vẫn đang “ngó lơ” những chỉ đạo, yêu cầu của cấp quản lý có thẩm quyền. 

Trao đổi nhanh với Phóng viên Tạp chí điện tử Kinh tế Môi trường, PGS.TS Bùi Thị An, Đại biểu Quốc hội khoá XIII (Nhiệm kỳ 2011 - 2016), Viện trưởng Viện Tài nguyên cho biết, để xảy ra nhưng sự cố về môi trường, không tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trường hoặc gây ô nhiễm trong quá trình hoạt động thì trách nhiệm đầu tiên là thuộc về doanh nghiệp. Bên cạnh đó, trách nhiệm về quản lý thì sẽ thuộc về địa phương, địa phương phải theo dõi, giám giát và xử lý khi có vấn đề.

Khi phát hiện sự việc, chính quyền cần phải lập tức có báo cáo lên cấp trên, trong trường hợp cơ quan chuyên môn cao nhất là Sở Tài nguyên và Môi trường không xử lý được thì phải báo cáo lên UBND tỉnh để có giải pháp xử lý triệt để.

“Ở đây không đơn giản là chỉ nói hai chữ môi trường, môi trường là hiến định. Điều 43 Hiến pháp đã quy định tất cả người dân đều có quyền được sống trong môi trường trong lành và có nghĩa vụ bảo vệ môi trường. Hiến pháp có rồi, mọi người phải thực hành, thi hành. Còn làm như thế nào thì đây là trách nhiệm của đơn vị quản lý. Với trách nhiệm được giao thì cơ quan quản lý phải theo dõi, giám sát kể cả từ khi trong suốt quá trình  xây dựng và hoạt động.

Đồng thời, mục tiêu của Quốc hội, của Đảng và Chính phủ là lấy dân làm trung tâm để thực thi và xây dựng các chính sách. Như vậy môi trường đang bị ô nhiễm thì phải có cách xử lý cho triệt để cho người dân”, PGS.TS Bùi Thị An nhấn mạnh.

Trước những vi phạm của nhà máy xử lý rác của Công ty CP Công nghệ môi trường Tây Ninh, việc chây ì thực hiện khắc phục hậu quả đã và đang dẫn đến những hệ lụy nghiêm trọng cho môi trường và cuộc sống của người dân. Vậy trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước và chính quyền địa phương như thế nào?

Tạp chí điện tử Kinh tế Môi trường sẽ tiếp tục thông tin chuyên sâu tới độc giả từ góc nhìn, đánh giá của các nhà khoa học trong lĩnh vực về môi trường nói chung và kinh tế môi trường nói riêng. Đặc biệt, các nhà khoa học trong hội Kinh tế Môi trường đã và đang phản biện và tham vấn nhiều ĐTM cho các dự án có tầm vóc ảnh hưởng lớn đến môi trường của các địa phương, vùng kinh tế.

Thanh Tùng