Cơ chế mua bán điện trực tiếp giữa đơn vị phát điện tái tạo và khách hàng sử dụng điện lớn
Giá bán điện giữa đơn vị phát điện năng lượng tái tạo và khách hàng sử dụng điện lớn do các bên tự đàm phán thỏa thuận và không vượt mức giá tối đa của khung giá phát điện của loại hình nguồn điện tương ứng.
Chính phủ đã ban hành Nghị định số 57/2025/NĐ-CP ngày 03/3/2025 quy định cơ chế mua bán điện trực tiếp giữa đơn vị phát điện năng lượng tái tạo và khách hàng sử dụng điện lớn.
Theo Nghị định, mua bán điện trực tiếp là hoạt động mua bán điện năng được thực hiện giữa Đơn vị phát điện năng lượng tái tạo và Khách hàng sử dụng điện lớn, thực hiện thông qua 02 hình thức sau:
1. Mua bán điện trực tiếp thông qua lưới điện kết nối riêng là hoạt động ký hợp đồng mua bán điện và giao nhận điện năng trực tiếp qua lưới điện kết nối riêng giữa Đơn vị phát điện năng lượng tái tạo và Khách hàng sử dụng điện lớn.
2. Mua bán điện trực tiếp thông qua lưới điện quốc gia là hoạt động mua bán điện và giao nhận điện năng giữa Đơn vị phát điện năng lượng tái tạo và Khách hàng sử dụng điện lớn (hoặc Đơn vị bán lẻ điện tại các mô hình khu, cụm được ủy quyền) bao gồm:
a) Đơn vị phát điện năng lượng tái tạo bán toàn bộ điện năng sản xuất trên thị trường điện giao ngay của thị trường bán buôn điện cạnh tranh;
b) Khách hàng sử dụng điện lớn (hoặc Đơn vị bán lẻ điện tại các mô hình khu, cụm được ủy quyền) ký Hợp đồng kỳ hạn điện với Đơn vị phát điện năng lượng tái tạo;
c) Khách hàng sử dụng điện lớn (hoặc Đơn vị bán lẻ điện tại các mô hình khu, cụm được ủy quyền) ký hợp đồng mua bán điện với Tổng công ty Điện lực, Công ty Điện lực để mua toàn bộ điện năng đáp ứng nhu cầu sử dụng điện.

Đơn vị phát điện năng lượng tái tạo và khách hàng sử dụng điện lớn phải tuân thủ các quy định về: Quy hoạch, đầu tư, cấp giấy phép hoạt động điện lực, an toàn điện trong xây dựng và vận hành, bảo vệ môi trường và an toàn phòng chống cháy nổ, quy định hợp đồng mua bán điện và các quy định khác có liên quan.
Về điều kiện tham gia, khách hàng sử dụng điện lớn đã sử dụng điện từ 12 tháng trở lên phải có tổng sản lượng điện tiêu thụ bình quân trong 12 tháng gần nhất không thấp hơn mức sản lượng tiêu thụ điện của khách hàng sử dụng điện lớn tại Quy định vận hành thị trường bán buôn điện cạnh tranh do Bộ Công Thương ban hành.
Khách hàng sử dụng điện lớn có thời gian sử dụng điện dưới 12 tháng phải có sản lượng điện đăng ký không thấp hơn mức sản lượng tiêu thụ điện của khách hàng sử dụng điện lớn tại Quy định vận hành thị trường bán buôn điện cạnh tranh do Bộ Công Thương ban hành.
Về nguyên tắc mua bán điện trực tiếp qua lưới điện kết nối riêng, hợp đồng mua bán điện giữa đơn vị phát điện năng lượng tái tạo và khách hàng sử dụng điện lớn do hai bên thỏa thuận theo quy định của Luật Điện lực và các quy định pháp luật liên quan, bao gồm các nội dung: Thông tin các bên, mục đích sử dụng, tiêu chuẩn và chất lượng dịch vụ, quyền và nghĩa vụ các bên, giá điện, phương thức và thời hạn thanh toán, điều kiện chấm dứt hợp đồng, trách nhiệm do vi phạm hợp đồng, thời hạn hợp đồng, trách nhiệm đầu tư và quản lý vận hành lưới điện kết nối riêng, các nội dung khác do hai bên thỏa thuận.
Đối với giá bán điện dư, sản lượng điện dư của đơn vị phát điện năng lượng tái tạo được bán cho Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Tổng công ty Điện lực, Công ty Điện lực. Sản lượng điện dư và giá mua bán do hai bên thỏa thuận nhưng không vượt mức giá tối đa của khung giá phát điện loại hình tương ứng.
Sản lượng điện dư của hệ thống điện mặt trời mái nhà không quá 20% sản lượng điện thực phát. Giá mua bán là giá điện năng thị trường điện bình quân của năm trước liền kề do Đơn vị vận hành hệ thống điện và thị trường điện công bố.
Trường hợp hệ thống điện mặt trời mái nhà bán điện trực tiếp cho khách hàng sử dụng điện lớn và bán sản lượng điện dư cho đơn vị bán lẻ điện tại các mô hình khu, cụm, giá mua bán do hai bên thỏa thuận nhưng không vượt quá mức giá tối đa của khung giá phát điện của loại hình điện mặt trời mặt đất.
H.A