Chung tay ứng phó với biến đổi khí hậu tại Vòng Bắc Cực
Nhằm ứng phó với tình trạng Trái Đất ấm lên làm suy giảm nhanh chóng khối lượng băng tại Bắc Cực, một Hội nghị giữa Bộ trưởng khoa học các nước Vòng Bắc Cực mở rộng đã được tổ chức dưới hình thức trực tiếp và trực tuyến tại thủ đô Tokyo.
Tại hội nghị lần thứ ba do Nhật Bản và Iceland đồng chủ trì này, ngoài 8 nước trong Vòng Bắc Cực gồm Iceland, Mỹ, Canada, Thụy Điển, Phần Lan, Đan Mạch, Nga và Na Uy còn có sự tham dự của đại diện 21 nước quan tâm đến Vòng Bắc Cực, trong đó có Trung Quốc, cùng đại diện 6 nhóm dân tộc bản địa sinh sống tại khu vực này. Điều phối các chương trình hội nghị là Bộ trưởng Bộ Giáo dục, Văn hóa, Thể thao, Khoa học và Công nghệ Nhật Bản Koichi Hagiuda.
Kết thúc hai ngày thảo luận, hội nghị đã ra Tuyên bố chung khẳng định sẽ tăng cường hợp tác hướng tới phát triển bền vững và thúc đẩy kết nối giữa các điểm quan trắc tại Vòng Bắc Cực.
Quyết định trên được đưa ra trên cơ sở đánh giá tình trạng ấm lên tại Vòng Bắc Cực tăng dần trong những năm gần đây với tốc độ gấp 2-3 lần so với tốc độ trung bình của toàn cầu. Riêng trong năm 2020, diện tích băng tại Vòng Bắc Cực đã giảm mạnh với nhiều vùng ghi nhận mức nhiệt cao kỷ lục.
Có quan điểm cho rằng chính sự biến đổi khí hậu ở khu vực này dẫn đến những đợt tuyết rơi bất thường tại một số nước, trong đó có Nhật Bản. Tuy nhiên, các dữ liệu đưa ra chưa đủ để chứng minh điều đó do thiếu thông tin từ các điểm quan trắc tại Vòng Bắc Cực. Mặt khác, lợi ích rất lớn từ nguồn tài nguyên dưới lòng đất cũng như Tuyến đường biển phương Bắc (SNR) cũng đang nhận được sự chú ý của nhiều nước. Chính vì vậy, Tuyên bố chung của hội nghị lần này đã xác nhận quyết tâm của các nước trong tăng cường hợp tác và kết nối giữa các điểm quan trắc để nhiều quốc gia có thể sử dụng trong nghiên cứu và dự báo tình hình. Tuyên bố cũng nhấn mạnh cần tận dụng tối đa kiến thức và kinh nghiệm của các dân tộc bản địa phục vụ cho mục đích này.
Vòng Bắc Cực bao gồm vùng Bắc Cực và khu vực phía Nam ngay bên dưới, đánh dấu cực Nam của khu vực có ngày vùng cực (ngày có mặt trời suốt 24 giờ) và đêm vùng cực (ngày không có mặt trời suốt 24 giờ). Vòng Bắc Cực đi qua lãnh thổ của 8 quốc gia và chỉ có một số ít nhóm dân tộc bản địa sinh sống tại khu vực này. Tình trạng ấm lên tại Vòng Bắc Cực những năm gần đây đã thúc đẩy các nước liên quan cùng thảo luận các giải pháp phòng ngừa và giảm thiểu tác động tiêu cực, cũng như thúc đẩy hợp tác kinh tế tại vùng đất khắc nghiệt quanh năm chìm trong băng giá này.
Phạm Tuân
