Chân dung 2 nhà khoa học nữ nhận Giải thưởng Kovalevskaia 2024

Theo dõi KTMT trên

Giải thưởng Kovalevskaia là Giải thưởng cao quý mang tên nhà nữ toán học Nga lỗi lạc thế kỷ XIX - Sophia Kovalevskaia (1850-1891).

PGS Nguyễn Minh Tân và PGS Đặng Thị Mỹ Dung được trao giải thưởng Kovalevskaia năm 2024 vì có thành tích xuất sắc trong nghiên cứu khoa học và ứng dụng vào thực tiễn.

Lễ trao giải được tổ chức sáng 8/3, nhân dịp kỷ niệm Ngày Quốc tế Phụ nữ.

Qua 40 năm hoạt động (từ 1985 đến 2025), có 22 tập thể, 57 cá nhân được nhận giải thưởng với rất nhiều thành tích xuất sắc nổi bật, cống hiến nhiều sáng kiến có tính khoa học và thực tiễn cao. Đây là minh chứng sống động cho sự nỗ lực học tập, nghiên cứu bền bỉ, không ngừng nghỉ của phụ nữ Việt Nam.

Ở Việt Nam, Giải thưởng được duy trì từ năm 1985 đến nay, nhà khoa học nữ đầu tiên nhận Giải thưởng năm 1985 là Nhà giáo ưu tú Bùi Thị Tý - nhận giải thưởng khi đang công tác tại Trường THPT Chuyên Nguyễn Huệ - Hà Tây (nay là TP. Hà Nội).

Trong số các nhà khoa học nữ từng đạt Giải thưởng, có GS. TS. Thầy thuốc nhân dân Huỳnh Thị Phương Liên – Tập thể nữ khu vực sản xuất vaccine, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, Bộ Y tế, đại diện tập thể nữ đạt Giải thưởng Kovalevskaia năm 1999 và PGS. TS. Nguyễn Thị Trâm (hay còn được biết đến là cô Trâm lúa) đạt Giải thưởng Kovalevskaia cho cá nhân năm 2000 đã được phong tặng danh hiệu Anh hùng lao động nhờ những đóng góp bền bỉ và xuất sắc cho lĩnh vực y học và nông nghiệp của đất nước. Trong lĩnh vực môi trường, có GS.TS, Nhà giáo nhân dân Đặng Thị Kim Chi - nhà khoa học tiên phong trong việc nghiên cứu và đưa ra giải pháp giải quyết vấn đề môi trường tại các làng nghề. 

Giải thưởng Kovalevskaia năm 2024 được trao cho 2 cá nhân: PGS.TS Nguyễn Minh Tân - Giám đốc Viện Nghiên cứu và phát triển ứng dụng các hợp chất thiên nhiên, giảng viên Khoa Kỹ thuật hoá học, Trường Hoá và Khoa học sự sống, Đại học Bách khoa Hà Nội; PGS.TS Đặng Thị Mỹ Dung - Phó Viện trưởng Viện Công nghệ Nano, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, với những thành tích xuất sắc trong nghiên cứu khoa học và ứng dụng thực tiễn, đóng góp quan trọng góp phần vào sự phát triển của đơn vị, của ngành, nhiều kết quả nghiên cứu đi vào ứng dụng thực tiễn, chuyển giao công nghệ hàng tỉ đồng cho các doanh nghiệp tại Việt Nam.

PGS. Nguyễn Minh Tân bắt đầu sự nghiệp khoa học với tấm bằng Kỹ sư Quá trình Thiết bị Công nghệ Hoá học tại Đại học Bách Khoa Hà Nội vào năm 1995. Tiếp tục sự nghiệp học vấn, bà nhận bằng Thạc sĩ Khoa học cùng chuyên ngành vào năm 1999. Năm 2004, bà hoàn thành luận án Tiến sĩ tại Đại học Tổng hợp Kỹ thuật Dresden, Đức. Không dừng lại ở đó, vào năm 2014, bà đã hoàn thành chương trình Nghiên cứu sau Tiến sĩ chuyên ngành Công nghệ Màng tại Đại học Johannes Kepler Linz, Áo.

PGS. Nguyễn Minh Tân đã nhận được nhiều giải thưởng danh giá cho những nghiên cứu và sáng chế của mình. Năm 2019, bà đạt Giải Silver Prize tại Triển lãm và Diễn đàn Quốc tế về Sáng chế của Phụ nữ (KIWIE). Đến năm 2020, bà tiếp tục được vinh danh với Giải Best Innovation Award của The Hitachi Global Foundation Asia Innovation Award.

PGS.TS Đặng Thị Mỹ Dung - Phó Viện trưởng Viện Công nghệ Nano, Đại học Quốc gia TP.HCM hiện nay đã có 60 bài báo khoa học trên các tạp chí quốc tế uy tín, được cấp 3 bằng độc quyền sáng chế, 2 bằng độc quyền giải pháp hữu ích, 5 bằng độc quyền kiểu dáng công nghiệp.

Bên cạnh công tác nghiên cứu, PGS Đặng Thị Mỹ Dung còn tích cực tham gia công tác đào tạo, hướng dẫn nhiều sinh viên, học viên cao học và nghiên cứu sinh, đồng chủ biên quyển sách chuyên khảo "Công nghệ in phun, mực in phun nano dẫn điện và ứng dụng trong vi điện tử" phục vụ cho đào tạo đại học và sau đại học. Ngoài ra, bà còn đảm nhiệm vai trò ban tổ chức chuỗi Hội nghị Quốc tế về Công nghệ Nano và Ứng dụng được đồng tổ chức bởi Viện Công nghệ Nano và CEA-LETI-MINATEC, Cộng hòa Pháp diễn ra 2 năm một lần (vào các năm lẻ), bắt đầu từ năm 2007.

Phát biểu tại lễ trao giải thưởng, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, suốt chiều dài lịch sử, các thế hệ phụ nữ Việt Nam luôn nỗ lực, vượt qua mọi nghịch cảnh, định kiến, để góp phần xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc. Ngày nay, phụ nữ Việt Nam phát triển về mọi mặt, khẳng định vai trò, vị thế, sự đóng góp quan trọng trên tất cả lĩnh vực.

Trong lĩnh vực khoa học công nghệ, lực lượng trí thức nữ ngày càng phát triển vững mạnh, nhiều người gặt hái thành công lớn cả trong và ngoài nước, được cộng đồng quốc tế ghi nhận. Giai đoạn 2019-2024 có 601 nữ giáo sư, phó giáo sư, chiếm 21,5%.

Minh Thành