Bộ trưởng Công Thương: Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận là tạm dừng, chứ không hủy bỏ

Theo dõi KTMT trên

Trong phiên thảo luận của Quốc hội về thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch kể từ khi Luật Quy hoạch có hiệu lực thi hành, vấn đề quy hoạch dự án điện hạt nhân tại Ninh Thuận đang trở thành điểm nóng được nhiều đại biểu quan tâm.

Đề án dừng khiến nhiều người dân lo lắng

Phát biểu tại nghị trường, Đại biểu Quốc hội đoàn Ninh Thuận Đàng Thị Mỹ Hương cho biết, Quốc hội khóa XIV đã có chủ trương dừng thực hiện, đầu tư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận vào năm 2016. Thế nhưng gần 14 năm qua, các vấn đề về quy hoạch làm ảnh hưởng tới đời sống, kinh tế của người dân vẫn chưa được giải quyết, gây bức xúc, làm ảnh hưởng tới thu hút đầu tư và phát triển kinh tế xã hội tại địa phương, người dân mòn mỏi chờ đợi.

Bà Hương nhắc lại nội dung trong Nghị quyết 31 của Quốc hội về dừng thực hiện chủ trương đầu tư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận. Trong đó giao Chính phủ giải quyết 3 vấn đề. Một là giải quyết vấn đề liên quan tới dừng đầu tư điện hạt nhân Ninh Thuận. Hai là chú trọng phát triển nguồn năng lượng mới, năng lượng tái tạo, nguồn năng lượng an toàn, đảm bảo an ninh quốc phòng quốc gia. Ba là ban hành chính sách, giải pháp đầu tư, hỗ trợ xây dựng hạ tầng, quy hoạch lại sản xuất, đời sống người dân, phát triển kinh tế xã hội tại địa phương chịu ảnh hưởng của quy hoạch điện hạt nhân.

Chính phủ đã có Nghị quyết về chính sách hỗ trợ, phát triển đời sống người dân giai đoạn 2018-2023. Nhờ đó, giai đoạn 2016-2021, kinh tế xã hội của tỉnh Ninh Thuận phát triển vượt bậc. Song theo đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương còn quá nhiều việc cần làm mà Thủ tướng dù đã giao các Bộ, ngành giải quyết, đến nay vẫn chưa có kết quả.

Đề án ổn định lại đời sống người dân, phát triển khu dân cư ở các vị trí được quy hoạch để xây nhà máy điện hạt nhân trước đây vẫn chưa được Chính phủ phê duyệt, do vấn đề quy hoạch chưa được giải quyết. Từ đó người dân bị hạn chế quyền sử dụng đất, không được mua bán, không được chuyển nhượng hay thế chấp đất để vay vốn sản xuất; không được xây dựng, cải tạo nhà ở, cơ sở hạ tầng, các công trình phúc lợi không được đầu tư hiện đang bị hư hỏng xuống cấp nghiêm trọng… Người dân trải qua thời gian dài chờ đợi, không ổn định được sản xuất, đời sống gặp nhiều khó khăn, bức xúc.

Từ báo cáo giám sát của Quốc hội đề nghị Chính phủ xem xét tạm giữ quy hoạch các vị trí dự kiến xây dựng nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận cho tới khi cấp có thẩm quyền có ý kiến chính thức, bà Hương cho rằng việc này khiến người dân ở vùng dự án lo lắng vì kéo dài quy hoạch, nhà đầu tư chiến lược của tỉnh cũng rất lo ngại.

Đại biểu đoàn Ninh Thuận kiến nghị Trung ương sớm xem xét, cho ý kiến chính thức về chủ trương đầu tư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận, đồng thời sớm giải quyết vướng mắc để tỉnh tiếp tục thu hút vốn đầu tư, phát triển bền vững.

Cũng nêu ý kiến về vấn đề này, đại biểu Trương Trọng Nghĩa (đoàn TP.HCM) cũng đã đề nghị Quốc hội xóa bỏ quy hoạch điện hạt nhân Ninh Thuận. Đồng thời, ông đề nghị tạo ra một quy hoạch mới cho Ninh Thuận để trở thành một vùng du lịch sinh thái, có chuyển động về kinh tế và cuộc sống được nâng lên bằng quy hoạch mới.

"Tôi thấy Ủy ban Kinh tế có sự luyến tiếc về quy hoạch này khi đưa ra đề nghị tạm giữ quy hoạch vị trí làm nhà máy điện hạt nhân. Cá nhân tôi đề nghị xóa quy hoạch này. Còn trong 10-20 năm tới chúng ta có làm điện hạt nhân thì làm quy hoạch mới", ông Nghĩa đề nghị sớm giải quyết quyền lợi bà con, không nên luyến tiếc.

Chưa xem xét đến việc bỏ quy hoạch điện hạt nhân

Giải trình làm rõ ý kiến của đại biểu, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nhắc lại việc cấp có thẩm quyền đã có chủ trương và Quốc hội biểu quyết thông qua Nghị quyết tạm dừng điện hạt nhân Ninh Thuận.

“Nghị quyết của chúng ta là tạm dừng chứ không phải hủy bỏ, nên không có cơ sở bỏ địa điểm xây dựng điện hạt nhân. Mặt khác địa điểm này đã được đối tác của chúng ta cùng các ngành liên quan nghiên cứu rất kỹ và khẳng định ninh Thuận là địa điểm phù hợp nhất để phát triển điện hạt nhân”, ông Diên nhấn mạnh.

Báo cáo làm rõ hơn về vấn đề này với Quốc hội, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh điện hạt nhân là vấn đề hệ trọng, chỉ cấp có thẩm quyền mới có thể quyết định được.

Bộ Công Thương đã tham mưu cho Chính phủ và các đồng chí lãnh đạo cấp cao việc hiện thế giới đã phải quay lại để phát triển điện hạt nhân, nhằm thực hiện các cam kết ở Hội nghị Các bên tham gia công ước Khung của Liên hợp quốc lần thứ 26 về phát triển năng lượng sạch. Theo đó, để khai thác các nguồn năng lượng tái tạo như mặt trời và năng lượng gió, cần có một hệ thống điện nền ổn định. Điện nền ở Việt Nam hiện nay chỉ có thể là nhiệt điện than hoặc thủy điện. Nhiệt điện than đã không còn điều kiện để phát triển, thủy điện cũng hết dư địa phát triển, do đó xu hướng tất yếu là phải tính đến điện hạt nhân.

Thông tin thêm, Bộ trưởng cho biết Hoa Kỳ và Đức từ 3 năm trước đã khởi động quá trình giảm điện hạt nhân nhưng đến nay, chính hai quốc gia này đang phải xây dựng lộ trình để phát triển mạnh hơn điện hạt nhân, làm cơ sở cho việc phát triển, khai thác và phát triển năng lượng tái tạo.

“Vì vậy, chúng tôi kiên trì kiến nghị với Chính phủ và Chính phủ cũng đã báo cáo với Quốc hội về quy hoạch địa điểm để phát triển điện hạt nhân là khu vực Ninh Thuận. Do đó, chúng ta chưa nên xem xét và cần đợi cấp có thẩm quyền quyết định việc phát triển điện hạt nhân”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên phát biểu.

Hà Lan